AYM Başkanı Zühtü Arslan: Temel hak ve özgürlüklerin korunmadığı bir yerde gelişme sağlanmaz

Yozgat Barosu tarafından Adalet Bakanlığı Yozgat Personel Eğitim Merkezi'nde düzenlenen "Bireysel Başvurularda İnceleme Usulleri" konulu panele katılan Arslan, çocukluğunun bir kısmının geçtiği şehirde bulunmaktan mutlu olduğunu söyledi.

Yaşama hakkından ifade özgürlüğüne kadar hak ve özgürlüklerin korunmadığı yerde mutluluğun sağlanamayacağını anlatan Arslan, "İnsanın insan olarak varlığını devam ettirebilmesi, onun insanlık haysiyetine sahip olmasından dolayı temel hak ve özgürlüklerin etkili bir şekilde korunmasına bağlıdır" diye konuştu.

Arslan, hakları veya özgürlükleri ihlal edilen herkesin idari ve yargısal mercilere başvurma hakkı bulunduğuna dikkati çekerek, şunları kaydetti:

"Buna biz yetkili başvuru hakkı diyoruz. 2010 Anayasa değişikliğiyle birlikte bu etkili başvuru hakkının özel görünümlerinden biri olan bireysel başvuru hakkı hukuk sistemimize dahil edilmiştir. Bu anlamda bireysel başvuru, 2012 yılından itibaren sadece kendi başına bir hak olmanın yanında diğer hak ve özgürlüklerden etkili bir şekilde yararlanabilmenin de bir anlamda en etkili aracı haline gelmiştir. Dolayısıyla belki hukuk tarihimizin en önemli reformlarından biridir. Hukuk tarihimizdeki en önemli kazanımlardan biridir bireysel başvuru."

Arslan, bireysel başvuru yoluyla insanın mutluluğunu saadetini temin eden temel hak ve özgürlüklerin korunmasının daha da kolay hale geldiğini ifade etti.

Bireysel başvuru hakkının müstakil bir hak olduğunu aktaran Arslan, "Buradan Anayasa Mahkemesi bazı tespitler yapıyor. Diyor ki 'İdari ve yargısal mercilerin bu hakkın kullanılmasını engelleyici veya zorlaştırıcı tutum ve davranışlardan kaçınması gerekir.' Şayet bireysel başvurunun yapılmasını bir idari merci ya da yargısal makam zorlaştırıyorsa veya engelliyorsa Anayasa Mahkemesi burada diğer haklardan bağımsız olarak bireysel hakkın ihlalini tespit edebiliyor" ifadelerini kullandı.

"BİREYSEL BAŞVURUDA AVUKAT ZORUNLULUĞU YOK"

Arslan, bireysel başvurularda avukat zorunluluğu bulunmadığını belirterek, şöyle konuştu:

"Avukat olmadan da şahıslar temel hak ve özgürlüklerinin, bireysel başvuru kapsamındaki haklarının ihlal edildiğini düşündüklerinde Anayasa Mahkemesine başvuru yapabiliyor ama vekille başvuru oranı git gide artıyor. 2012 yılında bireysel başvurunun uygulamaya geçtiği ilk yılda bu oran yüzde 43'tü, geçen yıl yüzde 75 olarak gerçekleşti. Bu yıl da Anayasa Mahkemesine 95 bin bireysel başvuru yapıldı, bunun yüzde 80'i vekille yapıldı. Bu da git gide vekille yapılan başvuru sayısının arttığını gösteriyor."