AYM’de Özkaya dönemi: Görev süresi dolan Zühtü Arslan’ın yerine Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın atadığı isim başkan seçildi

AYM Başkanı Zühtü Arslan’ın 20 Nisan’da dolacak olması nedeniyle başkanlık için seçim süreci Şubat 2024’te başladı. Bu kapsamda komuoyunda AYM’nin yeni başkanının kim seçileceğini merak konusu olurken, kamuoyunda birçok üyenin aday olması bekleniyordu. Bu kapsamda AYM Üyesi irfan Fidan’ın iktidar kanadını temsilen aday olması bekleniyordu. AYM’nin kamuoyunca merak edilen kritik seçimi dün gerçekleşti. Seçimde AYM üyesi Şevki Yılmaz Hakyemez ile AYM Başkanvekili Kadir Özkaya yarıştı. Söz konusu yarışı 15 üyenin 9’unun oyunu alarak salt çoğunluğu sağlayan Özkaya kazandı. Böylece Özkaya, AYM’nin yeni başkanı oldu. Ancak, Özkaya’nın görev süresinin de 22 Aralık 2026’da dolacak olması nedeniyle 2 yıl başkanlık görevini sürdürebilecek.

ERDOĞAN'IN ATADIĞI İLK İSİMLERDEN OLDU

Yeni başkan Özkaya, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından Aralık 2014’te AYM üyeliğine atandı. AYM üyeliğine atanmasının ardından Özkaya, 12 Mart 2020’de ve  5 Mart 2024’te yapılan toplantılarda AYM Başkanvekilliği’ne seçildi. Özkaya, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın AYM’ye atadığı isimler arasından AYM Başkanlığı’na seçilen ilk isim oldu. Özkaya’nın başkan seçilmesinin ardından AYM’nin kamuoyunca dikkat çeken kararlardaki kullandığı oylarda dikkat çekti. Bu kapsamda Özkaya’nın AYM’nin dikkat çeken kararlarında kullandığı oylar şöyle oldu:

• AYM’nin Can Atalay kararı: AYM, Atalay’ın milletvekili seçilmesinin ardından tutuklu kalmasının Anayasa tarfından güvence altına alınan “seçilme ve siyasi faaliyette bulunma ile kişi hürriyeti ve güvenliği hakkının ihlal edildiği” yönünde karar verdi. Yargıtay’ın AYM’nin kararını tanımamasının ardından iki kurum arasında bir yargı krizi yaşandı. Bu kararda Özkaya, AYM kararına uygun oy kullandı.
• Barış Akademisyenleri kararı: Kamuoyunda “Barış Akademisyenleri” olarak bilinen bir grup akademisyenin “cezalandırılmaları nedeniyle ifade özgürlüğünün ihlal edilmesi” gerekçesiyle başvurularını AYM kararını 2019 da açıklamıştı. AYM, incelemenin sonucunda Anayasa’ca güvence altına alınan ifade özgürlüğünün “ihlal edildiğine” yönelik oy çokluğu ile karar verdi. Özkaya karşı oy kullanan üyeler arasında bulundu. 
• Sansür Yasası kararı: CHP’li milletvekilleri; 2018’de kamuoyunda “Sansür Yasası” adıyla bilinen yasayla Türk Ceza Yasası’na madde eklenerek getirilen “halkı yanıltıcı bilgiyi alenen yayma” suçuna yönelik iptal başvurusunda bulundu. AYM Şubat 2023’te açıkladığı kararında söz konusu maddenin Anayasa’ya aykırı olmadığına karar verdi. Özkaya bu yönde oy kullanırken, AYM Başkanı Zühtü Arslan ve diğer aday AYM Üyesi Yusuf Şevki Hakyemez karara karşı oy kullandı. 
• AYM çoklu baro kararı: Yüksek Mahkeme, bir ilde birden fazla baronun kurulmasını öngeren ve kamuoyunda “Çoklu Baro Yasası” olarak adlandırılan yasaya ilişkin Aralık 2020’de Anayasa’ya aykırı bir durumun olmadığına yönelik oybirliği ile karar verdi. Özkaya, AYM’nin aldığı karar yönünde oy kullanırken; Arslan ile Hakyemez karşı oy kullandı.
• AYM 28 Şubat kararı: Yüksek Mahkeme, 28 Şubat kumpas davasında hüküm giyen emekli komutanlar Çetin Doğan, Cevat Temel Özkaynak ve Ahmet Çörekçi’nin bireysel başvurularında 3 Mayıs 2023’te açıkladığı kararla AYM, oy çokluğu ile ihlal olmadığı yönünde karar verdi. Özkaya bu kararda da AYM’nin kararı yönünde oy kullanırken, Arslan ve Hakyemez karşı oy verdi.

HUKUKÇU KÖKENLİ DEĞİL

Özkaya’nın hukukçu kökenli olmaması ise dikkat çeken bir diğer özelliği oldu. Özkaya, 1985’te Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesinden mezun oldu. Ardından, Tapu Kadastro Genel Müdürlüğünde memurluk, Tarım Kredi Kooperatiflerinde “kontrolörlük” görevinde bulundu. Bu görevlerin ardından Özkaya, 1991 “idari yargı hâkimlik stajını” tamaladı ve 1993’te Danıştay tetkik hâkimliğine atandı. Özkaya 2005’te AYM raportörlüğü görevine atandı. Özkaya, bu görevini sürdürürken 2011’de Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu tarafından Danıştay üyeliğine görevlendirildi.