Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum, Kahramanmaraş ve Hatay’daki şantiyelerden görüntüler paylaştı. Kurum, “11 ilimizde 174 ayrı alanda, 182 bin mimar, mühendis, işçinin çalıştığı 3 bin 481 şantiyemizde ışıklar hiç sönmüyor. Asrın inşasına 7 gün 24 saat tam gaz devam” dedi. Söz konusu ifadelere karşın iktidar, afetin ikinci yılında söz verdiği konut sayısının yarısına dahi ulaşamadı. CHP Yerel Yönetimler ve Dirençli Kentlerden Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Gökan Zeybek, afet bölgesindeki konutlara ilişkin veri ve görüşlerini Cumhuriyet’e paylaştı.
2023 yılı raporlarında “Özel İletişim Vergisi” çatısı altında 40 milyar doların üzerinde kaynak toplandığı bilgisinin yer aldığını anımsatan Zeybek, “Ancak bu para kentsel dönüşüm ve afet riskinin azaltılması yerine başka alanlara aktarıldı. Deprem riskini azaltmanın temel yollarından biri riskli yapı stokunun dönüştürülmesidir. Bu alanda ciddi bir kaynak eksikliği bulunmaktadır” dedi.
‘11 YILDA YIKILMASI GEREKEN KONUTLARDAN YÜZDE 10’U YIKILABİLDİ’
Bilimsel veriler ışığında Türkiye’de 6-7 milyon arasında riskli yapı olduğunu belirten Zeybek, “Son 11 yılda yalnızca 711 bin 545 konut yıkılmıştır. Yani 11 yılda yıkılması gereken konutların yalnızca yüzde 10’u yıkılmıştır. Her geçen yıl yapı stoğuna yeni riskli yapıların eklenmesiyle beraber tüm riskli yapıların dönüşümü yakın gelecekte asla mümkün değildir” ifadelerini kullandı.
AKP iktidarının 319 bini ilk yıl olmak üzere toplam 650 bin konut teslim etme sözü verdiğine dikkat çeken Zeybek, “Bakan Kurum, 201 bin konutun tamamlandığını açıkladı. İnanılması güç ama vaat edilen konutların yalnızca yüzde 31’ini tamamlamış olmakla övünüyorlar. Konutlar teslim edilmedi, riskli yapıların dönüşümünün tamamlanması mümkün değil, peki depremden etkilenen ağır hasarlı yapıların yıkımları tamamlandı mı?” diyerek Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı ile AFAD’ın açıkladığı verilerden oluşan tabloyu paylaştı.
‘AĞIR HASARLI BİNA ENKAZLARINI 2 YILDA KALDIRAMADILAR’
AFAD’ın 6 Şubat 2025’te yaptığı “Yıkık ve acil yıkılacak 60 bin 763 binanın enkazı 68 günde tamamen kaldırıldı. Yıkımı yapılacak ağır hasarlı 200 bin 167 binadan, 182 bin 773 binanın enkazı kaldırıldı” açıklamasını eleştiren Zeybek, “Yetkililer, yıkık ve acil yıkılacak durumdaki binaların enkazının 68 günde kaldırılması ile övünüyor fakat ağır hasarlı bina enkazları ise 2 yıl olmuş hala duruyor” diye konuştu.
Depremlerin ikinci yıldönümünde CHP lideri Özgür Özel ile birlikte afet bölgesine ziyaret gerçekleştirdiklerini anımsatan Zeybek, “Depremzedeler, elektrik ve su kesintilerinin yarattığı olumsuzlukların yanı sıra hala temiz suya erişim sorunu çekmektedir. Bir yerde teslim edecekleri vaat edilen TOKİ konutları yapım aşamasındayken karşı tarafında çadırlarda ve konteyner kentlerde sel, yangın ve salgın hastalılar gibi olaylar meydana gelmektedir” dedi.
CHP olarak TBMM’de 2020 İzmir depreminden sonra 278, 2023 Kahramanmaraş depreminin ardından 912 sayfalık rapor hazırladıklarını da belirten Zeybek, “Türkiye’de 6-7 milyon riskli konutun 20 yıl içinde dönüştürülmesi gerektiğinin raporlarda açıkça belirtilmektedir. Bunlara rağmen gerekli adımlar atılmamıştır” ifadelerini kullandı.
