‘Tasarruf paketi’ görüşmelerinde Hazine garantili projelere tepki

İktidarın “tasarruf paketi” adını verdiği “torba teklif” dün TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda görüşüldü. Görüşmelerin başında usul tartışması yaşandı. CHP Antalya Milletvekili Cavit Arı, genel aydınlatma giderleri için belediyelerden daha fazla kesinti yapılmasını eleştirdi. Düzenlemenin “belediyelerin elini kolunu bağlamaya dönük bir operasyon olduğunu” belirten Arı, yerel seçim sonrasında 412 belediyenin CHP tarafından alınmasıyla bu sürecin başladığını kaydetti. Arı, düzenlemenin anayasaya aykırı olduğunu kaydetti. Komisyona sunulan etki analizine göre, bu tutarların yüzde 30 ve yüzde 15 şeklinde uygulanması durumunda 5.86 milyar lira, Cumhurbaşkanı 2 kat artırma yetkisini kullanırsa 11.7 milyar lira kesinti yapılacak.  

ADI ‘TASARRUF’

CHP İzmir Milletvekili Rahmi Aşkın Türeli, 31 maddeden oluşan yasa teklifinin 17 yasada ve 2 KHK’da değişiklik yaptığına dikkat çekti. Paketin “tasarruf önlemleri” olarak geldiğini ancak tasarrufu ilgilendiren sadece 3 madde olduğunu kaydeden Türeli, “Baktığımız zaman tasarrufla ilgili, tasarruf tedbirleriyle ilgili bir şey yok burada...Dağ fare doğurdu diyoruz, ortada hiçbir şey yok” diye konuştu. Türeli, bugün ülkede milyonlarca insanın canını yakan, milyonlarca insanı yoksullaştıran bir süreç yaşandığını ancak bu konuda 22 yılda atılmış hiçbir adım bulunmadığını vurguladı. 

‘VATANDAŞ TIKIR TIKIR ÖDÜYOR’

Kamu özel işbirliği modeline yönelik de teklifte hiçbirşey olmadığını dile getiren Türeli, “Bu ciddi bir kara delik. Döviz cinsinden yapılan ödemeler, geçiş garantileri, uçuş garantileri, hasta yatış garantileri, böyle bir sistem kabul edilebilir birşey değil. Tasarrufsa bu tasarruf. Köprülerden, otoyollardan her gün geçerken, havaalanlarında uçarken vatandaşlar cebinden tıkır tıkır para ödüyor; nerede tasarruf . Kamu ihale sistemiyle ilgili hiçbir düzenleme yok. Kamu İhale Kanunu’nun 21/b maddesi ‘pazarlık usulü’ ne oluyor. Bunlar nerede ? Burada yok” değerlendirmesini yaptı. Pakette israfla ilgili de birşey bulunmadığını kaydeden Türeli, “Saray’dan kaynaklanan harcamalar ne olacak ? Uçak sayısı azalacak mı ? Makam araçları ?” diye sordu. Kamuda görev haricinde başka yerden alınan maaşların sınırlandırılması düzenlemesinin bakan yardımcılarını, Cumhurbaşkanlığı bünyesindeki kurul üyelerini, ofis yöneticilerini kapsayıp kapsamadığını soran Türeli, belirlenen 98 bin lira sınırının da yüksek olduğunu vurguladı. Türeli, “Bunu asgari ücret seviyesine eşitleyelim. Madem öyle asgari ücret ne kadarsa kişiler de gitsinler, asgari ücret kadar bu parayı alsınlar” dedi. 

Teklif ile devlet tarafından üstlenilerek yurttaşa yansıtılmayan doğalgaz fiyatlarındaki artışın yarattığı maliyet sebebiyle nakit yönetimi zorlaşan BOTAŞ’ın doğalgaz ithalatından kaynaklanan her türlü vergi, idari para cezaları, bunlara bağlı gecikme zammı ve gecikme faizlerinden oluşan borçları Hazine’den görevlendirme bedeli alacaklarına karşılık mahsup edilecek. Komisyona sunulan etki analizine göre, BOTAŞ’ın mahsup edilecek borcu 181.3 milyar lira. Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın da BOTAŞ’a 232.6 milyar TL tutarında borcu var. Analizde, “Kanuni düzenleme sonrasında bu borç görevlendirme bedeli alacağına mahsup edilebilecek; Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın kuruluşa olan 232.6 milyar TL tutarındaki borcu 51.3 milyar TL’ye düşebilecektir” denildi.  

2021 ve 2022 yıllarında da BOTAŞ’ın 155.9 milyar lira vergi borcu silinerek görevlendinde bedeli alacaklarından mahsup edilmişti.

‘MÜBAREKLER...’

Gelecek Partisi İstanbul Milletvekili Selim Temurci, “Yani nasıl bir koordinasyon var ki Hazine’den alacağı parayı alamadığı için faiz ödüyor, borçlanıyor ve Hazine ona 230 milyarı ödeyerek ‘Benim artık 50 milyar borcum kaldı BOTAŞ’a.’ Ya, mübarekler, bunu daha önce ödeseydiniz de böyle faizler, şunlar bunlar olmasaydı” dedi.  

TASARRUFA 10, GARANTİLERE 162.4 MİLYAR  

CHP Malatya Milletvekili Veli Ağbaba, Türkiye’nin en önemli gündeminin emekli aylıkları olduğuna işaret ederken, “Keşke Plan ve Bütçe Komisyonu’na ilk getireceğiniz şey emekli aylıklarıyla ilgili bir artış olsaydı” dedi. “Cebimizden tek kuruş çıkmayacak” denilen yap-işlet-devret modeliyle geçiş garantisi verilen köprü ve otoyolları inşa eden şirketlere bu yıl 162.4 milyar lira ödeneceğine işaret eden Ağbaba, “Burada konuştuğumuz rakamlara baktığımız zaman, 10 milyar, 5 milyar, 11 milyara baktığımız zaman hakikaten çok küçük rakamlar, bu köprülere garanti ödemeli otoyollara verilen para 162.4 milyar lira” dedi. 

277 MİLYON LİRA KAYIP

Teklifte şarj edilebilir hibrit otomobil modelleri için ÖTV oranlarında indirim yapılıyor. Komisyona sunulan etki analizinde, bu yılın ilk 6 aylık dönemine ilişkin ÖTV beyannamelerine göre bu araçlardan 500 adet satıldı. Bu kapsamda yüzde 80 oranından yüzde 30 ve yüzde 60 ÖTV oranına inen araçlar itibariyle yılın başından itibaren bu sistem olsa idi, toplam vergi kaybı 277 milyon lira olacaktı.   

‘MUHBİR’ AVUKAT! 

Teklifle avukatlara takip ettikleri işlerle ilgili şüpheli bir durum varsa MASAK’a bilgi verme yükümlülüğü getiriliyor. Türkiye Barolar Birliği Genel Sekreteri Veli Küçük, “Şu an 190 bin avukatın, 26 bin stajyer avukatın olduğu ülkemizde bu düzenleme avukatların muhbir gibi algılanmalarına sebebiyet verebileceği içeriği dolayısıyla da çok olumsuz etkiye ve algıya sebebiyet vermiştir” dedi.