Utku Çakırözer'den BİK'in yönetmelik taslağına tepki

CHP Eskişehir Milletvekili Utku Çakırözer, TBMM’de Basın İlan Kurumu’nun (BİK) internet haber sitelerinin reklam ve ilan alma şartlarıyla ilgili hazırladığı yönetmelik taslağına ilişkin basın toplantısı düzenledi.

Çakırözer, şunları söyledi:

• Bu taslak bu haliyle Anadolu basınında tamamen bir hayal kırıklığı yaşatmıştır. Anadolu’da gazetelerin, internet sitelerinin ölüm fermanıdır. İnternet siteleri kanun kapsamına alınmasına sevinirken şimdi taslak yönetmelikteki ağır koşullarla siteler, her gün okuduğumuz gazeteler kapanmaya, çaresizliğe, yok olmaya mahkum edilmektedir. Yönetmelik taslağında şehirler kategorilere ayırmış durumda. Örneğin İstanbul için 15 asgari çalışan isteniyor. Ankara ve İzmir için ise en az 12 kişi çalıştırma, 30 bin ziyaretçi ve 90 bin görüntülenme şartı var. İstanbul, Ankara ve İzmir dışında kalan Anadolu şehirlerinde internet sitelerinin ilan alma şartları için istenen asgari kadro sayısı ise 4 ile 8 arasında. Günlük asgari haber sayısı 30 ile 50 arasında. Tekil ziyaretçi sayısı 3 bin ile 20 bin, görüntülenme sayısının da 9 bin ile 60 bin arasında olması isteniyor. Tüm bu koşulları yerine getiren internet sitelerinin ise resmi ilan alabilmesi için tam 2 yıl yani 24 ay beklemesi gerekiyor.

“BU YÖNETMELİK TASLAĞINDA YER ALAN BU HÜKÜMLERİN HİÇBİRİ GERÇEKLEŞTİRİLEBİLİR DEĞİL”

• Ben Eskişehir Milletvekiliyim. Eskişehir’in de içinde bulunduğu kategorideki şehirlerdeki internet siteleri en az 8 kişi çalıştıracak, günde en az 50 haber yapacak, 20 bin tekil ziyaretçisi, 60 bin sayfa görüntülemesi olacak deniyor. Bu şartlara göre yayın yapılmasının ve ilan alınmasının mümkün olmadığı açık. Çalışan sayısını tuttursa haber sayısını, haber sayısını tuttursa ziyaretçi sayısını, tıklanma sayısını tutturamaz. Hepsi birbirinden ağır şartlar. Nereden bahsederseniz bahsedin Anadolu medyasının mevcut durumuna bakıldığında bu yönetmelik taslağında yer alan bu hükümlerin hiçbiri gerçekleştirilebilir değil.
  
  
• Bu taslak eğer böyle çıkarsa internet sitelerinin kapısına kilit vurmak zorunda kalacak. Tabii ki basın emekçilerimiz, gazeteciler istihdam edilsin ama bu ekonomik koşullarda 8 kişi çalıştırmak demek 100 bin, 120 bin lira masraf demek. Siz hem internet sitelerine ilan almak için 24 ay bekle diyorsunuz, hem alacağı kamu ilanlarının yüzde 15’inden komisyon alacağız diyorsunuz, hem de bu koşulları sağla diyorsunuz. BİK yine, ilan için 24 ay beklemek istemiyorsan da ‘çalışan sayını 2 katına, asgari tekil ziyaretçi sayısına da 6 katına çıkarırsan, 6 ay içinde ilan alabilirsin’ diyor. İnsanlar 8 kişiyi nasıl çalıştıracağını düşünürken, siz onlara 16 kişi çalıştırın daha çabuk ilan alın diyorsunuz. İnternet sitelerinin ilan alabilmek için 24 ay bekleme şartı kaldırılmalıdır. 

“İLAN PASTASI GENİŞLEYECEĞİNE KÜÇÜLÜYOR”

• Görüşmeler sırasında bizler ilan havuzunun genişletilmesini istedik. Ama burada görüyoruz ki internet sitelerine verilecek ilanlar gazetelere verilecek ilanlardan alınıyor. Yani ilan pastası genişleyeceğine küçülüyor. Yine siteye girdiğinde Anadolu’daki haber siteleri için en az 1 dakika, genel için ise en az 2 dakika sitede kalma zorunluluğu getiriyor. Böyle bir şart olamaz. Okuyucu siteye girer istediği haberi okur, haber uzun olur kısa olur bu süre kabul edilemez.

“TIK HABERCİLİĞİNE DÖNÜŞECEK”

• Bu ağır, gerçekleştirilmesi mümkün olmayan koşullarda internet siteleri haber sitelerinden çıkıp sadece ziyaretçi gelmesini, sayfa görüntülenmesinin artırmasını amaçlayan ‘tık haberciliğine’ dönecek. Halkın haber alma hakkı ve basın özgürlüğünü düşünen gerçek habercilik siteleri tık alabilmek için magazin haberleri, asparagas haberler yapmak zorunda bırakılacak. Sadece ziyaretçi trafiğini amaçlayan siteler haline dönecek.

“ANADOLU’DA HER GÜN HABERLERİNİ OKUDUĞUMUZ GAZETELER YOK OLACAK”

• Bir başka dikkat çekilmesi gereken durum ise internet siteleri için ilan almak isteyen gazetelere olacak. Anadolu’daki gazetelere verilen ilanlar internet sitelerine de verilecek. Ve gazeteler tercih yapmak zorunda kalacak. Bu durum da uzun sürede Anadolu’daki gazete ilanlarının baskı gazetelerden vazgeçmesine neden olacak. Bu taslak bu ağır koşullarda geçerse Anadolu’da sayıları binleri anca bulan yerel gazeteler çok kısa sürede yayın hayatına son vermek zorunda kalacak. İnternet sitelerinin büyük çoğunluğu bu ağır koşuları yerine getiremeyecek ve ilan/reklam alamayacak. Gazeteler kağıt baskıya son verecek, çalışanlarını internet sitesine yönlendirecek. Anadolu’da her gün haberlerini okuduğumuz gazeteler yok olacak.”

“TASLAĞIN HİÇBİR YERİNDE RADYO VE TELEVİZYONLAR GEÇMİYOR”

• Anadolu’da gazeteleri, internet siteleri, televizyonlara pay ayırmayan bir taslak ile karşı karşıyayız. Ayrıca bu taslağın hiçbir yerinde radyo ve televizyonlar geçmiyor. Oysa yerel radyo ve televizyonlar büyük sıkıntı içinde. Yüksek enerji bedelleri, TÜRKSAT ödemeleri, yayın iletim bedelleri ve SGK giderleri nedeniyle artık yayınlarını yapamaz hale geldiler. Yayınlarının devamı için sürekli devlet desteği, telif bedellerinin ödenebilir seviyeye indirilmesini istiyorlar. Kamu kuruluşların dağıtım bütçelerinden bütçe istiyorlar ama bunların hiçbiri bu taslakta yok.

“GAZETECİLİĞİ ÖZGÜR, BAĞIMSIZ ÇALIŞAN İNTERNET SİTELERİ, GAZETECİLER YAPMASIN İSTENİYOR”

• Sonuç Anadolu’da basının yok edilmesi demek. Sadece sermayesi olana, büyük parası olana para aktarılması demek. Gazeteciliği özgür, bağımsız çalışan internet siteleri, gazeteciler yapmasın isteniyor. Parası olan sermaye sahipleri gazetecilik yapsın, iktidarın baskısıyla iktidarın borazanlığını yapsın deniliyor. Bu taslakla yapılmak istenen budur. Yapılması gereken bu ağır kısıtlamaların olmaması, ilan ve reklamların gazetelere, internet sitelerine ve radyo televizyonlara eşit dağıtılmasıdır. Ayrıca internet medyası sahipleri ve basın meslek örgütleri dinleyerek yönetmeliğin daha uygulanabilir, daha gerçekçi hale sokulması şarttır. Basın İlan Kurumu Anadolu’da zor koşullar altında yayın hayatını sürdüren internet sitelerimizin hayatta kalmasını istiyorsa bu taslağı bu şekilde gündemine almamalıdır.