Yeni açılım süreci kapsamında Meclis’te kurulan araştırma komisyonunda dinlemelerin bitmesinin ardından raporlama aşamasına geçildi. TBMM Başkanı Numan Kurtulmuş, partilerin görüş ve önerilerinden oluşan raporlarını TBMM Başkanlığı’na sunmalarını istemişti. CHP, komisyon için hazırladığı ayrıntılı raporu TBMM Başkanlığı’na pazartesi günü teslim edecek. AKP’nin ise raporu Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a sunduktan sonra TBMM Başkanlığı’na iletmesi bekleniyor.
Yeni Yol Grubu ile Yeniden Refah Partisi de raporlarını pazartesi günü sunmayı planlıyor. Bugüne kadar DEM, MHP, DSP ve EMEP raporlarını TBMM Başkanlığı’na teslim etti. Siyasi partilerin raporlarını teslim etmesinin ardından, TBMM Başkanlığı tarafından raporlar tüm siyasi partilerle paylaşılacak. Bundan sonra nihai rapor yazımına geçilmesi bekleniyor. TBMM Nihai raporun bu ay sonuna kadar hazırlanarak TBMM Genel Kurulu’na sunulması bekleniyor.
‘TAM BERAAT ANLAMI TAŞIMIYOR’
AKP’nin bu hafta Meclis Başkanlığı’na sunması beklenen 10 bölüm ve 60 sayfalık “Terörsüz Türkiye” raporunun ayrıntıları ortaya çıktı. Aynı süreç kapsamında MHP’nin TBMM’ye sunduğu 120 sayfalık rapor da değerlendirmeye alındı. Her iki rapor da, örgütün tamamen silahsızlanmasını ve dağılmasını yasal düzenlemelerin ön koşulu olarak belirlese de kritik başlıklarda farklılaşıyor. AKP ve MHP’nin raporları, TCK 221 çerçevesinde suça karışmamış örgüt üyelerinin teslim olmaları hâlinde ceza almayabileceği görüşünde buluşuyor. Ancak her iki parti de bunun “tam beraat” anlamı taşımadığını, denetimli serbestlik ve adli takip uygulamalarının zorunlu olacağını belirtiyor.
YASAL DÜZENLEMENİN ŞARTLARA BAĞLANMASI
Her iki rapor, Meclis’in düzenleme yapabilmesi için: örgütün tüm unsurlarıyla dağılması, silahların bırakılması, bu durumun MİT, TSK ve Emniyet tarafından resmen açıklanması şartını temel eşik olarak tanımlıyor. Eyleme karışanların örgüt üyeliğinden değil, işledikleri suçun niteliğine göre yargılanacağı belirtiliyor. Ceza indirimi yapılacaksa bunun “kamu vicdanını rahatsız etmeyecek nitelikte” olması gereği her iki raporda da yer alıyor.
TOPLUMA KAZANDIRMA ADIMLARI
Teslim olan veya dağdan inen kişilere yönelik psikolojik destek, sosyal adaptasyon ve meslek edindirme programları ortak başlıklar arasında bulunuyor. Raporlar arasındaki en dikkat çekici fark, Abdullah Öcalan konusu oldu. AKP’nin raporunda Öcalan’ın adı hiç geçmiyor. MHP’nin raporunda ise Öcalan, örgütün dağılma şartları içerisinde açık şekilde yer aldığı öne sürülüyor. Bu başlık, iki partinin yaklaşımındaki en belirgin kırılma noktası olarak öne çıkıyor.
PYD VE SURİYE VURGUSU
MHP raporu, PYD’yi örgütün parçası olarak tanımlayıp tamamen dağıtılmasını şart koşuyor. AKP raporunda PYD adı kullanılmıyor; bunun yerine “Suriye’de herhangi bir yapının oluşturulmaması” ifadesi yer alıyor. AKP raporu, süreci üç ana eşikle tanımlıyor:
“Kandil’in etkisiz hale getirilmesi, 10 Mart Mutabakatı’na uyulması, Suriye’de yeni bir yapının oluşmaması.
MHP ise koşulu daha geniş bir çerçeveye oturtuyor: “Örgütün tüm yapılarıyla birlikte tamamen dağıtılması.”
ŞEYH SAİD ÖRNEĞİ
AKP raporunda, Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluş yıllarındaki isyanlar sonrası çıkarılan af düzenlemeleri örnek gösterilirken; MHP raporunda güvenlik ve hukuk eksenli teknik değerlendirmeler öne çıkıyor. Bu kapsamda AKP’nin raporunda İstiklal Mahkemesi tarafından verilen kararla idam edilen Şeyh Said’in destekçileri hakkındaki yasal düzenlemenin anımsatıldığı öne sürülüyor. Destekçilere idam hükmü verildiği fakat beş yıl suç işlememeleri takdire bu cezanın infaz edilmediği belirtiliyor. AKP, örgüt dağılırsa cezaların düşmesi ve adli takip süreçlerini ayrıntılandırıyor. MHP ise infaz rejiminin baştan sona yeniden yazılması gerektiğini savunuyor ve mevcut yasayı “yamalı bohçaya dönmüş” olarak tanımlıyor. Her iki rapor da suça karışmamış terör örgütü üyelerine yönelik düzenlemelerde ortaklaşıyor. Ancak Öcalan, PYD ve sürecin kapsamı gibi başlıklarda belirgin ayrışmalar bulunuyor.
