Gazi'ye İzmir Belediyesi'nce verilen yemek-5

Gazi, annesinin mezarında yaptığı konuşmadan iki gün sonra evlendiği bilinir. Nikahtan bir gün önce, Gazi Mustafa Kemal Paşa’ya, İzmir Valiliği’nde İzmir Belediyesince şerefine akşam yemeği verilmiştir. Bu yemekte yaptığı konuşmanın son bölümünü aşağıda veriyorum. Nikah sonrası, İktisat Kongresi'nin yapıldığı salonda İzmirli kadınlara yaptığı konuşma ile on beş gün sonra, aynı salonda gerçekleşecek Türkiye İktisat Kongresinde yaptığı uzun konuşmalarını da önemsiyorum. Onları yeri gelince yayımlayacağım.

"Efendiler, henüz kurtulmuş değiliz, atılan adımlar bundan sonra atılması gereken adımların başlangıcıdır. İnsan bu prensipteyken sonuca varmış olduğunu iddia ederse, dünyanın en derin hayalleri içinde kendisini koşar görür. Biz daha çok adımları atmak zorundayız. Bu adımlar hem çok seri, hem de uzun olmalıdır. Bundan dolayı bu adımları doğru ve belirli bir yönde atabilmek için, kendi geleceğimize kendimiz sahip ve egemen olmak zorundayız.

Milletimizin çalışması sonucunda ve ordumuzun çok parlak ve çok kesin zaferleri sonucunda, Lozan Barış konferansında görev yapan heyetimizin ulaştığı netice, kesin ve ciddi bir sonuçtur. Kesin ve ciddi bir aşamadır. Umarım ki, bu an, Türkiye Büyük Millet Meclisi Hükümeti’nin arzusu gibi barış ile sonuçlansın. Fakat bizim için barış demek, gerçek hayatımızın sağlanmasına yarayan nedenleri üretmek demektir.

Bu nedenlerin dışında olarak yalnız barış yapmak kendi kendimizi aldatmak olur. Milletimiz çok aldanmıştır. Ve yüzyıllardan beri aldatıla gelmiştir. Ve bu aldatılmak yüzünden karşılaştığı felaketleri birer birer hatırından geçirmektedir. Artık aldatılmamaya karar vermiştir. Artık hukukunu hiçbir surette, hiçbir bir şekilde hiçbir kimseye vermemek için kesin kararlıdır. Buna karşın bizi aldatmamak şartıyla barış yapmaya hazırız. Ve çok kuvvetle ümit ediyoruz ki, insanlığın ve medeniyetin gerçek arzusu olan bu sonucu, o medeniyet ve toplumu temsil eden görüşme heyetleri tarafından kesinlikle anlayarak bir sonuca varmamız mümkün olacaktır. Gerçekte bu sonuç sağlanmıştır. Yalnız bunun resmi açıklaması kalmıştır. Buna ümitle bekliyoruz. Hiçbir zamanda bu ümidin kırılmasına biz neden olmayacağız.

Efendiler, son söz olmak üzere şunu arz edeyim ki, İzmir halkı çok aydındır ve çalışkandır. Fakat aydın olmayı faydalı kılabilmek için kesinlikle dediğim gibi, kendi kendimize hâkim olmak ve kişiliğimizi korumak gerekir. Bugünkü idare şeklini gözü gibi bütün millet koruyacaktır. Bu milletin buna gücü olduğuna ve sonsuza kadar güçlü olacağına kesinlikle gönülden inanmışım ve bundan dolayı geleceğe gönül rahatlığıyla bakmaktayım."

Dr. Mehmet Önder’in notlarında, o günün sonu şöyle nakledilir; “Paşa Hazretleri'nin bu nutukları birçok kez alkışlanmıştır. Ziyafetin bitiminden sonra, Paşa Hazretleri Vali Bey’in odasına çekilerek birçok yetkiliyle sohbette bulunmuştur. Saat on bire doğru askeri ve idari heyet tarafından uğurlanarak ikametgâhına ulaşmıştır.” 

Sevgi ile...

Ahmet Gürel
Atatürk Araştımacısı