KPSS: Türkiye'de hangi sınavlar iptal edildi?

2022 Kamu Personeli Seçme Sınavı (KPSS), bazı soruların Yediiklim Yayınları tarafından hazırlanan deneme sınavlarındaki sorularla aynı olduğu iddialarının ardından iptal edildi.

İptal kararı, Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi (ÖSYM) tarafından düzenlenen sınavlar için ilk değil.

1973 – ÜNİVERSİTE YERLEŞTİRME SINAVI

1973 yılında yapılan üniversiteye giriş sınavı, sınavdan önce soruların çalındığı gerekçesiyle iptal edildi.

Dönemin İstanbul Savcısı, sınav sorularının kitapçıklarının basıldığı sırada çalındığını duyurdu.

Cumhuriyet gazetesi yazarı Şükran Soner, Nisan 2011’de kaleme aldığı köşe yazısında soruların çalınmasını şöyle anlattı:

“Çemberlitaş Sineması’nın üstündeki ünlü özel dershanede görev yapan bir öğretmen, sınav gününden iki gün önce gazeteye, elinde not aldığı bir grup matematik, fen sorusuyla gelmişti. Adı geçen dershanede öğretmen olduğunu, söz konusu soruların önüne konulup, cevapları ile dershanedeki bir grup öğrenciye vermesinin istendiğini anlatmıştı.

“Merak edip kurcalayınca, sınavda sorulacak sorular olduğunu öğrendiğini, bu nedenle de kimselere göstermeden çalışma için tuttuğu not kâğıtlarının örneğini getirdiğini belirtmişti. Sorular ve cevap anahtarlarının verildiği öğrencilerin belli sağ siyasal bir gruptan, belki de para karşılığı seçildiği izlenimi edinmişti.

“Akşamüstü saatleri olduğu için, avukatlara danışarak ertesi gün gazete adına notere gitmiş, söz konusu soru notlarının, cevap anahtarları ile birlikte, sınavdan bir gün önceki tarihle elimde olduğuna ilişkin, fotokopili tutanak tutturmuştum. Öğretmenin haklı tahmini sınav sonrası kitapçıkta karşılığını bulmuş, 7 Temmuz tarihli Cumhuriyet’te ‘Üniversitelerde skandal’ başlığı altında yayına başlamıştık.

“Tabii resmi ağızlar soruların çalınmış olduğu savımıza karşı bir dizi yalanlama açıklamaları yapmışlardı. İlk itiraz elbette bir grup soru olgusu üzerinden, rastlantı teziyleydi. Oysa söz konusu o bir grup soruyla, bütün ilgili yükseköğrenim kurumlarında başarı için garanti puan farkı söz konusuydu… Kararlı, günlerce süren yayınlarımızdan sonra, önce soruların çalındığı kabul edildi, sonra da sınavlar iptal edilerek yenilendi.”

1992 – ANADOLU LİSELERİ SINAVI

Hürriyet gazetesi muhabiri Saygı Öztürk, 23 Mayıs 1992 tarihinde gerçekleştirilecek Anadolu Liseleri sınavı sorularının bulunduğu kitapçığın satıldığı iddialarını araştırdı. Sınavdan bir gün önce kitapçığı ele geçirdiğini belirten Öztürk, bu iddiasını noter aracılığıyla tasdik ettirdi.

Bunun ardından da sınav ÖSYM tarafından iptal edildi.

1999 – ÖĞRENCİ SEÇME SINAVI

1999 yılında yapılan Öğrenci Seçme Sınavı (ÖSS) sınavı öncesi Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi’nin Bağlarbaşı’ndaki kampüsünde soru kitapçıklarının bulunduğu çuvaldan iki kitapçık çalındı.

Ardından da sınav iptal edildi ve ileri bir tarihe ertelendi.

Dönemin Yükseköğretim Kurulu (YÖK) Başkanı Kemal Gürüz, kamuoyundan özür diledi ve “İptalden başka çaremiz yoktu” dedi.

2009 - POLİS MESLEK YÜKSEK OKULLARI ÖĞRENCİ ADAYLIĞI SINAVI

Polis Meslek Yüksek Okulları’na giriş için 2009 yılında yapılan sınav sorularının, bazı dersanelerde öğrencilere deneme testi olarak çözdürüldüğü iddiası, sınavın iptaline yol açtı.

ÖSYM Başkanlığı yaptığı açıklamada, soruların öğrencilere “KPSS deneme sınavı” adı altında öğrencilere sunulduğunu ve bu denemelerde yer alan 103 sorudan 88'inin, PMYO Sınavında sorulan 120 sorudan 88'i ile büyük benzerlik gösterdiğini duyurdu.

2010 / 2011 – KPSS

Bir diğer iptal de 2010 yılında yapılan KPSS’de gerçekleşti.

Sınav öncesinde sorular sızdırılmış, yüzlerce aday da tüm soruları doğru yanıt vermişti.

Bunun anlaşılması üzerine de sınav iptal edildi.

O dönem ÖSYM Başkanlığı görevini yürüten Ünal Yarımağan, kopya iddialarının ardından görevinden istifa etti.

Yerine ise Ali Demir önce vekaleten sonra da asaleten atandı.

Demir’in başkanlığı döneminde yapılan 2011’deki KPSS’de ise şifre skandalı patlak vermiş, cevapların sorulara gizlendiği iddia edildi.

Önce bu iddiaları reddeden Demir, daha sonra ise “Şifre var ama kopya yok” dedi.

Savcılık ise tamamladığı soruşturmada sınavda suç unsuru bulunmadığına hükümederek, takipsizlik kararı verdi.

2011 – YURTDIŞI YÜKSEKÖĞRETİM DİPLOMALARI DENKLİĞİ İÇİN SEVİYE TESPİT SINAVI 2. AŞAMA

2011 yılında yapılan Yurtdışı Yükseköğretim Diplomaları Denkliği İçin Seviye Tespit Sınavı 2. Aşama Sınavı’ndaki 100 sorudan 75’inin, bir önceki yıl yapılan sınavda çıkmış olduğu belirlendi.

ÖSYM bunun üzerine sınavı iptal etti.

Dönemin YÖK Başkanı Prof. Dr. Yusuf Ziya Özcan, ÖSYM'nin iptal açıklamasından önce konuya ilişkin gazetecilerin sorularına “Söylenen doğru. Soruların yüzde 70'i ortaktı" yanıtını verdi.

‘2000-2013 YILLARI ARASINDAKİ TÜM ÖSYM SINAVLARININ SORULARI ÇALINDI’

2017 yılında “Yeni Nesil Terör: FETÖ’nün Analizi” başlığıyla yayımlanan bir Polis Akademisi raporunda, 2000-2013 yılları arasında KPSS, ÖSS, ALES, Askeri Liseler, YDS sınavları gibi ÖSYM koordinatörlüğünde yapılan tüm sınav sorularının Gülen örgütlenmesi tarafından çalındığı bildirilmişti.

Raporda örgütün çaldığı soruları “stratejik olarak” kullandığı ifade edilmişti:

“ÖSS sorularının tamamı yalnızca sınırlı sayıda sınav şampiyonu aday adayı ile paylaşılırken FETÖ dershanelerine sorular kısmen verilerek sınav sonuçlarının aşırı bozulması ve sorgulanmasının önüne geçilmiştir.”