Olası bir depremde kenti bekleyen riskleri İBB'li yetkililer Cumhuriyet'e anlattı: İstanbul 'çıkmaz sokak'

Kahramanmaraş merkezli depremler sonrası gözler İstanbul’a çevrildi. Uzmanlar, 16 milyon insanın yaşadığı megakentte 7 ve üzeri büyüklükte deprem beklediklerini açıkladı. Ancak İstanbul hâlâ depreme hazır değil. 

İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB), olası bir deprem için “İstanbul Olası Deprem Kayıp Tahminlerinin Güncellenmesi Projesi” hazırladı. 

İstanbul’u afetlere hazırlamakla görevli kamu idarelerinden İBB Deprem Risk Yönetimi ve Kentsel İyileştirme Daire Başkanı Özlem Tut ve İstanbul İtfaiyesi Daire Başkanı Remzi Albayrak, yaptıkları çalışmaları Cumhuriyet’e anlattı. 

‘KARIŞ KARIŞ İNCELEME’

İstanbul’da birçok nedenden dolayı acil durumlarda girilmeyen sokak sayısının 9 bin 73 olduğunu belirten İstanbul İtfaiyesi Daire Başkanı Remzi Albayrak kentin sokaklarını karış karış gezerek yerinde incelediklerini anlattı. Albayrak, şunları söyledi:

“Olay mahalline bir an önce ulaşılabilmesi için itfaiyenin o bölgeyi çok iyi bilmesi gerekir. İtfaiyecilerimizin mıntıkacıları, kendi sorumluluk sahası içindeki bütün bölgeleri tek tek gezer, bölgenin bütün artı ve eksilerini çıkarıp ezberler. Yaptığımız bu çalışmalarda, dar sokak dediğimiz ya da giremediğimiz yerler var. Mesela çıkmaz sokak, çıkışında merdiven bulunan sokak. Tek ve çift taraflı park edilen yollar itfaiye araçlarımızın giremediği yerler.  İstanbul’da şu ana kadar tespit ettiğimiz bu tarz sokakların toplam sayısı yaklaşık 9 bin 73. Daha fazla da olabilir.”  

(Remzi Albayrak)

‘BİNA ENVANTERİ YOK’ 

İstanbul’da 1999 öncesi yapılan yaklaşık 800 bin bina ve milyonlarca bağımsız bölüm olduğunu belirten İBB Deprem Risk Yönetimi ve Kentsel İyileştirme Daire Başkanı Özlem Tut, bu binaların yaklaşık 104 binini ziyaret ettiklerini söyledi. Ancak hepsini inceleyemediklerini belirten Tut, “Elimizde sağlıklı bir envanterimiz yok. Binalarımız ne durumda, hangisi depreme dayanıklı değil bunları bilmiyoruz. Şu an bu envanter oluşturuluyor. Yaklaşık 29 bin binayı inceleyebildik. Bunların yarıya yakını orta ve yüksek risk grubunda çıktı” dedi.

‘BİR PLANLAMA YOK’

İstanbul’da bina yenileme sürecinin neden bu kadar yavaş ilerlediğinin sorgulanması gerektiğini belirten Tut, şöyle devam etti:

“Marmara depreminin ardından birçok çalışma var ama yeterli düzeyde değil. İstanbul’da üst ölçekte yapılmış bir planlama yok. Şehrin belli noktalarında parça parça projeler var. Halbuki, şu ilçeler çok yüksek riskli, bu mahalleler öncelikli demeliyiz. Bu bir devlet politikasıdır. İBB olarak biz bu çalışmaları yaptık. İstanbul’un bütününde hem zemin hem bina riski açısından hem de nüfus yoğunluğu açısından değerlendirmeleri yapıldı. Kamu binaları açışından yoğunlukla okul ve hastaneler yenilendi ve güçlendirildi. Güçlendirilmeyen ve yenilenmeyenler de var. Konutlara geldiğimiz zaman da yaklaşık 800 bin yapı 2000’den önce önce yapılmış durumda. Bugün geldiğimiz noktada resmi verilere göre İstanbul’da, 72 bin riskli bina yenilendi. Yani riskli yapıların yüzde 10’u bile yenilenmedi.”

‘GÜVENLİK BÜYÜK SORUN’

İstanbul’da olası deprem sonrası çok fazla can kaybı olacağını ancak geride kalanlar için de hiçbir şeyin çok kolay olmayacağını söyleyen Tut, “Depremde yapılar yıkılır ve şehir hiçbir şekilde ulaşılamaz hale gelirse yaşanacak sorunlar geride kalanlar için çok büyük olacak. Sağlığa, temiz suya erişim, iletişim, ulaşım ve özellikle güvenlik çok büyük sorun olacak” diye konuştu. 

(Özlem Tut)

‘ACİL DURUM YOLLARI’ OTOPARK OLDU!

Marmara depreminin ardından, acil durumlarda ve afetlerde arama kurtarma, itfaiye ve ambulans gibi araçların olay yerine hızlıca ulaşması için İstanbul’da “1.2.3. Derece Ulaşım Yol Ağı” oluşturuldu. Toplamda 2 bin 103 km olan 562 cadde ve sokak “1. Derece Acil Ulaşım Yolu” ilan edildi. Bu noktalara 24 saat park yasağı getirilerek uyarı tabelaları konulmasına karşın acil ulaşım yolları otopark olarak kullanılıyor.  

‘AFETE MÜDAHALEDE İHA DESTEĞI GEREKLİ’

AKOM tarafından bir şirketle protokol imzalayarak afetler sırasında kullanılacak İHA’lar geliştirdiklerini söyleyen Albayrak, “Acil bir ilaç veya ihtiyaç ulaştırılması gerekiyorsa ve yollar kapalıysa havayoluyla ulaştırılıyor. Şimdilik denememiz 15 kilo üzerindendi ama amacımız 50 kiloya kadar yük taşıyabilecek İHA’ların geliştirilebilmesi ve bünyemizde kullanılması” dedi. 

‘BEŞ BİN GÖNÜLLÜYE EĞİTİM VERİLİYOR’

Deprem sırasında, köprülerin, üst geçitlerin, yolların çökmesi veya binaların yıkılması nedeniyle yolların kapanması durumunda yapılacakları da anlatan Albayrak, şöyle devam etti:

“Hem AFAD hem de İBB’nin Afet Koordinasyon Merkezi’nde (AKOM), ‘Afet Gönüllüleri Eğitimi’ başlatıldı. AKOM’da beş bin kişilik afet gönüllüsü eğitimi başladı. Özellikle motosikletli arama kurtarma STK’leri ile işbirliği yapıyoruz. Ekipmanları ve itfaiyecileri kuryeler veya motosikletli arama kurtarma ekipleri marifetiyle bölgelere ulaştırmaya çalıştırıyoruz.” 

‘DEPREM KAYNAKLI ÜÇ BİN YANGIN ÇIKAR’

Türkiye Afet Müdahale Planı çerçevesinde İstanbul ile ilgili senaryolaştırılan deprem büyüklüğünün 7.2 ile 7.5 arasında olduğunu belirten Albayrak, “Senaryoya göre İstanbul’da yaklaşık 3 bin depremden kaynaklı yangın çıkacak. Bunların 200-300’ü oradaki insanların kendi olanaklarıyla söndürülebilecek. Diğerlerinin çözümü İstanbul İtfaiyesi’ne düşüyor” dedi.