Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde komisyondan geçen ve önümüzdeki günlerde Genel Kurul’a gelmesi beklenen “Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi”ne yönelik tepkiler artıyor. Teklifin 11. maddesiyle zeytinlik alanlarda madencilik faaliyetlerine izin verilmesi planlanmasına karşı TMMOB (Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği) yazılı açıklama yaptı.
ÇEVRE MEVZUATI SERMAYE LEHİNE DEVRE DIŞI BIRAKILIYOR
TMMOB, teklifin çevre ve doğal varlıkları koruma mevzuatını sermaye lehine sistematik olarak devre dışı bırakmaya yönelik olduğunu belirtti. Yazılı açıklamada, teklifin 3213 sayılı Maden Kanunu başta olmak üzere Çevre, Zeytincilik, Mera, Orman, Milli Parklar, Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma gibi temel kanunlarda köklü değişiklikler getirdiği vurgulandı. Ancak teklif hazırlanırken meslek örgütlerinden ve ilgili kuruluşlardan görüş alınmadığı, halkın ve kamuoyunun sürece katılımının engellendiği ifade edildi.
TMMOB, teklifin madencilik faaliyetlerinin her koşulda yapılmasını sağlayacak düzenlemeler içerdiğine dikkat çekerek, bunun sonucu olarak ülke genelindeki zeytinlikler, ormanlar ve koruma altındaki alanların madencilik ve açık ocak işletmelerine açılmasının mümkün hale geleceğini bildirdi. Özellikle Muğla bölgesindeki zeytinlik alanların, ekosistem tahribatına açık bir hale geleceği uyarısı yapıldı.
İKLİM HEDEFLERİ VE ENERJİ ARZIYLA ÇELİŞİYOR
Teklifin iklim değişikliği hedefleriyle çeliştiği, karbon yutak alanlarının korunması yerine bu alanların enerji ve madencilik projelerine açıldığı belirtildi. Ayrıca, Türkiye’nin mevcut enerji arz fazlası varken, “enerji arz güvenliği” gerekçesiyle getirilen düzenlemelerin sadece belirli sermaye gruplarının çıkarlarına hizmet ettiği eleştirildi. Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) sürecinin fiilen etkisizleştirildiği, olumsuz görüş veren kurumların yetkisinin sınırlandırıldığı ve bu kararların “Kurul” kararıyla bertaraf edilebileceği ifade edildi. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’na imar planı ve ruhsat düzenleme yetkisi verilmesi ile ruhsatsız elektrik üretim tesislerine “imar affı” getirilmesinin bilimsel ve hukuki kriterlerden uzak olduğu bildirildi.
ACELE KAMULAŞTIRMA YETKİSİ VE MÜLKİYET HAKKI TARTIŞMASI
Teklifle, EPDK’ya acele kamulaştırma yetkisi tanınarak, toplumsal rızanın ve mülkiyet hakkının göz ardı edilmesi eleştirildi. TMMOB, bu yasa değişikliklerinin Anayasa’ya, ilgili koruma kanunlarına ve uluslararası çevre anlaşmalarına aykırı olduğunu belirtti.
“ZEYTİNLİKLERİN KORUNMASINA BİLİMSEL DAYANAK YOK"
Özellikle zeytinlik alanların madencilik ve enerji projelerine açılması düzenlemelerine dikkat çekilerek, “Zeytinliklerin taşınması ya da eşdeğer zeytinlik kurulması” uygulamasının bilimsel olarak karşılığı olmadığı, ekosistem ve üretim kültürünün zarar göreceği uyarısı yapıldı. Ayrıca mera, yaylak ve kışlak alanlarının yenilenebilir enerji projelerine açılması kırsal alanların tahribatına ve gıda güvenliğinin zedelenmesine yol açacağı belirtildi.
TMMOB’DEN TEKLİFİN GERİ ÇEKİLMESİ ÇAĞRISI
TMMOB, söz konusu teklifin geri çekilmesi ve ilgili kanunların ruhuna uygun korunması için çağrıda bulundu.
