Yılmaz Erbek Apartmanı davasında gerekçeli karar: 'Kalitesiz beton ve ucuz işçilik nedeniyle yıkıldı'

İzmir'in Seferihisar ilçesi açıklarında meydana gelen 6.6 büyüklüğündeki depremde 11 kişinin öldüğü, 11 kişinin de yaralandığı Yılmaz Erbek Apartmanı B Blok'a ilişkin davanın gerekçeli kararında, binanın kalitesiz beton kullanımı ve ucuz işçiliğe kaçılması nedeniyle yıkıldığı kanaatine varıldığı belirtildi.

İzmir 9. Ağır Ceza Mahkemesi, binanın müteahhidi de olduğu öne sürülen arsa sahibi Mustafa Yılmaz, inşaat mühendisi Ali Özsoy, yapı denetim şirketi yetkilileri Binay Bükey ve Eşref Pervis Toğulga ile fenni mesul Nurettin Bozdoğan'a verdiği hapis cezaları ile 6 sanık için verilen beraat kararının gerekçesini açıkladı.

Mahkemenin 120 sayfalık gerekçeli kararında, yargılama süreci alınan bilirkişi raporuna değinildi. Binanın çökme nedeninin "beton basınç dayanımının (10,9 megapaskal) proje dayanımından (20 megapaskal) küçük gerçekleşmesi olduğu kanaatine varıldığı belirtildi.

'ZAYIF KAT ETKİSİ'

Kararda, "Bu dayanımın, duvarların ve perde sistemlerini tamamen veya kısmen ortadan kaldırılarak zayıf kat etkisi meydana getirmesinden kaynaklı olarak binadaki yatay deprem yüklerini karşılayamaz hale getirdiği ayrıca düşey taşıyıcı elemanlarının temel filiz donatıları projesinde belirtilen donatılarla karşılaştırılmış olup bazı elemanlarda bir miktar fazla donatı bazı elemanlarda ise bir miktar eksik donatı bulunmaktadır" ifadelerine yer verildi.

"MUSTAFA YILMAZ, BİNANIN MÜTEAHHİDİYDİ"

Müteahhidin depremden önce vefat ettiğini belirten Mustafa Yılmaz'ın, yargılama boyunca kendisinin binanın müteahhidi olmadığını, yalnızca arsa sahibi olduğunu savunduğu ancak bu savunmasına itibar edilmediği gerekçeli kararda yer aldı.

'TEKNİK ŞARTNAMELERE UYGUN İNŞA EDİLMEDİ'

Davada 15 yıl hapis cezasına çarptırılan Yılmaz'ın yetkisi olmadığı halde yapı sahibi olarak aynı anda yapı müteahhitliğini de üstlendiği, binaya sürveyan atamadığı, bütün alım, satım, imal ve inşaat işlerini sürveyan olarak takip ettiği vurgulanan kararda, şöyle denildi:

"Betonarme uygulama çizim paftalarında etriye uç bölgelerinde Afet Bölgelerinde Yapılacak Yapılar Hakkında Yönetmelik'te (1975) belirtildiği şekilde kanca yapılmasının öngörüldüğü halde, planı doğru okuyamadığı veya ucuz ve basit işçiliğe kaçmak suretiyle demir bağlama işlemlerini yönetmelikteki hükümlere aykırı, çengel olarak bağlanması gerektiği kuralına aykırı olarak 90 derece gönyeli olarak imal ettiği/ettirdiği, statik projede öngörülen beton sınıfının çok çok altında kalitede beton kullandığı, betonu projeye uygun kalitede hazır beton almayarak kendisi imal ettirdiği, bunu da karma usulü ile oluşturduğu, bu şekilde oluşturulan betona ait herhangi bir dayanım veya sınıflama testi yapmadığı/yaptırmadığı, etriye donatıları ve birleşim bölgesindeki donatı imalatlarının proje ile uyumlu olmaması nedeni ile ruhsata, ruhsat eki etüt ve projelere, standartlara ve teknik şartnamelere uygun inşa etmediği kanaatine varılmıştır."

Kararda, binanın inşaat mühendisi olan ve 10 yıl hapisle cezalandırılan Ali Özsoy'un projesinde büyük eksik ve yanlışlar olduğu, işini özensiz yaptığı, bazı zorunlu hesapları ise hiç yapmadığı kaydedildi.

Yargılama sonunda 7,5 yıl hapis cezası verilen fenni mesul Nurettin Bozdoğan'ın ise "binanın yapımı esnasında binaya gidip gelmediği, imalatları kontrol etmediği, projenin uygulanmasına nezaret etmediği, gerekli ustalık becerisine kişileri istihdam etmediği, sanığın işinin gerekli yer ve zamanlarda gerekli kurumlara yapılacak müracaatlarda imza atmaktan ibaret olduğu, denetim boşluğundan faydalanan diğer sanıkların da gerek teknik yetersizlik gerek tecrübesizlik ve gerekse ucuza konuta imal etmek saikiyle hatalı ve kalitesiz, projeye aykırı imalat yapmalarına cevaz (izin) verdiği" gerekçeli kararda belirtildi.

Davada 7 yıl 6'şar ay hapisle cezalandırılan yapı denetim şirketi yetkilileri Binay Bükey ve Eşref Pervis Toğulga için ise "projelendirme, uygulama, imal ve inşa hatalarını tespit edemedikleri veya etmedikleri, denetim şirketince binaya ait düzenlenen raporda binanın beton dayanımındaki yetersizlik ile ilgili herhangi bir yorumda bulunulmadığı, yapısal yetersizlikler ortaya konamadan 'yapının kullanıma uygun olduğu' yönünde rapor düzenlemek suretiyle binaya oturum izni alınmasına yol açtıkları, bina analiz raporunda sahada yer altı suyuna rastlanmadığı, zeminin kaya olduğu bu nedenle sıvılaşma analizinin gerekli olmadığının belirtildiği, oysa bu bölgenin alüvyonlu bir bölge olduğunun herkesçe bilindiği, raporun bu kısmının diğer kısımları ile açık çelişki oluşturduğu" ifadelerine yer verildi.

Gerekçeli kararda, diğer sanıkların beraat gerekçeleri de yer aldı.

DAVANIN GEÇMİŞİ

İzmir'de 30 Ekim 2020'deki depremde alt katı çöken Yılmaz Erbek Apartmanı B Blok'ta 11 kişi hayatını kaybetmiş, 11 kişi yaralanmıştı.

Şüphelilerden kamu görevlisi olanların dosyaları ayrılmış, "bilinçli taksirle birden fazla insanın ölümüne ve yaralanmasına neden olma" suçundan 12 sanık hakkında İzmir 9. Ağır Ceza Mahkemesinde dava açılmıştı. Sanıklardan proje denetçisi R.D.G. ise ilk duruşma öncesinde yaşamını yitirmişti.

Binada dükkanların da bulunduğu bazı yapıların sahibi Mustafa Yılmaz dışındaki sanıklar, yargılama sürecinde tahliye edilmişti.

BERAAT ETMİŞLERDİ

Mahkeme heyeti, 15 Haziran'daki duruşmada kararını açıklamış, davanın tek tutuklu sanığı Mustafa Yılmaz'a 15 yıl, inşaat mühendisi Ali Özsoy'a 10 yıl, yapı denetim şirketi yetkilileri Binay Bükey ve Eşref Pervis Toğulga ile fenni mesul Nurettin Bozdoğan'a 7 yıl 6'şar ay hapis cezaları vermişti.

Mahkeme heyeti, yüksek jeoloji mühendisi A.D, kooperatif üyesi A.Y, yapının fenni mesulü olarak görevlendirilen E.İ, binanın kat karşılığı yapımını üstlenen kooperatifin de başkanlığını yapan K.K, kooperatif yöneticisi Z.Y. ile zemin etüdü raporunda imzası bulunan inşaat mühendisi P.U'nun beraatine hükmetmişti.