Dünyada bir ilk: Türk bilim insanları kalp hastalıklarını ‘nefesle’ teşhis edebilecek

Yürütücülüğünü Hitit Üniversitesi Elektrik Elektronik Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Dr. Bilgehan Tozlu’nun yaptığı, Karadeniz Teknik Üniversitesinden Doç. Dr. Önder Aydemir ve Dr. Öğr. Üyesi Cemaleddin Şimşek’in de araştırmacı olarak katıldığı araştırmayla üretilen elektronik burunla kalp hastalıklarının teşhisinde yüzde 97 başarı sağlandı. 

Hitit Üniversitesi Erol Olçok Eğitim ve Araştırma Hastanesi Kardiyoloji Kliniğinde elektronik burunla yapılan hastalık teşhisi çalışmalarında başarılı sonuçlar elde edildi. Kardiyoloji Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Yusuf Karavelioğlu koordinesinde Kardiyoloji Kliniğine başvuran hasta ve sağlıklı kişilerin nefesleri alınarak çalışma nefes üzerinden yürütüldü. Bu çalışmaya gönüllü olarak katılan kişiler kendilerine verilen 10 litrelik tek kullanımlık steril poşetleri yine steril ağızlıklar kullanmak suretiyle üfleyerek nefesleri ile doldurdular. 

Bu poşetlerdeki nefesler, içinde gaz sensörleri olan elektronik burun aracılığıyla bilgisayara veri halinde kaydedildi.

362 NEFES ÖRNEĞİ ALINDI

Çalışmada 81 katılımcıdan toplam 362 nefes örneği alındı ve geliştirilen sisteme yüklendi. Yapılan çalışma neticesinde kalp krizi geçirmiş olup yoğun bakımda yatan kişilerin nefesleri, kalp damar tıkanıklığı olan veya herhangi bir kalp rahatsızlığı bulunmayan kişilerin nefeslerinden yüzde 97,19 doğrulukla ayrıldığı sonucu elde edildi. Aynı çalışmada kalp damar tıkanıklığı olan kişilerle, herhangi bir kalp hastalığı bulunmayan kişilerin nefesleri de yüzde 81,48 oranında doğrulukla tespit edildi. Sistemin cihaza dönüştürülüp kullanıma sunulması için 2019 yılında patent başvurusu yapılan cihazın 2022 yılında patenti alındı. Ayrıca bu çalışma, uluslararası saygın bir dergide de makale halinde yayınlandı. Kalp hastalıklarının nefesten teşhisine imkan tanıyan elektronik burun cihazı Hitit Üniversitesi tarafından gerçekleştirilen ilk kez Bilim ve Teknoloji Fuarı’nda sergilendi.

Elektronik burun cihazı ile ilgili bilgi veren Öğretim Üyesi Dr. Bilgehan Tozlu, elektronik burunlarla dünyada hastalık çalışmaları yapıldığını belirterek, özellikle kanser hastalıklarının tespitinin bugün elektronik burunlarla yapılabildiğini söyledi.

“YÜZDE 97 DOĞRULUKLA AYIRABİLDİ”

Bu alanda çalışmaların mevcut olduğunu dile getiren Dr. Bilgehan Tozlu, “Hitit Üniversitesi bünyesinde Hitit Üniversitesi Erol Olçok Eğitim ve Araştırma Hastanesi Kardiyoloji Kliniğinde Prof. Dr. Yusuf Karavelioğlu koordinesinde 2015 yılında kalp hastalıklarının nefesten tespitine yönelik bir çalışma başlatmıştık. 2018-2019 yılları arasında sonuçlarını almaya başladık. Kalp krizli hastalarının nefesleri, sağlıklı insanların nefeslerini yüzde 97 doğrulukla ayırabildi. Yine damar tıkanıklığı ve kalp yetmezliği hastalıklarında sağlıklı kişilerin nefeslerinden ve diğer hastaların nefeslerinden yüksek doğrulukla ayırabildik. Bununla ilgili 2019 yılında patent başvurusu yaptık. 2022 yılında patentimiz tescillendi. Bu sistemi tıbbi cihaz olarak üretme yoluna gittik. Hitit Üniversitesi bünyesinde bu projeyi başlattık” dedi.

Hitit Üniversitesi tarafından düzenlenen Bilim ve Teknoloji Festivali’nde sergilenen elektronik burun, davetlilerden yoğun ilgi gördü.