Sabah aynanın karşısında saçınıza fön çekmek ya da düzleştiriciyle şekil vermek, düşündüğünüzden çok daha tehlikeli olabilir. ABD’de yapılan bir araştırma, saç bakım ürünleri ve ısıya dayalı şekillendirme araçlarının, akciğerlere yoğun trafikte maruz kalınan miktarda nanoparçacık doldurduğunu ortaya çıkardı.
SAÇ BAKIMINDA GÖRÜNMEYEN TEHLİKE
Purdue Üniversitesi’nden Prof. Nusrat Jung ve doktora öğrencisi Jianghui Liu’nun yürüttüğü çalışmada, gönüllüler farklı saç ürünleri (krem, serum, losyon, sprey) ve düzleştirici, maşa gibi ısı bazlı cihazlarla günlük saç bakım rutinlerini gerçekleştirdi.
Isı 300 derece Fahrenheit’i (yaklaşık 150 °C) aştığında ürünlerdeki uçucu ve yarı uçucu maddeler buharlaşarak havada ultrafine nanoparçacıklara dönüştü. Ölçümlerde, saç şekillendirme sırasında solunan hava yoğunluğunun santimetreküpte 10 milyar nanoparçacığa ulaştığı tespit edildi. Bu oran, yoğun bir otoyolda araçların egzozuna maruz kalmaya eşdeğer.
GİZLİ KİMYASALLAR: D5 SİLOKSAN
Araştırma, özellikle kozmetiklerde sık kullanılan D5 siloksan maddesini mercek altına aldı. Sprey, krem ve serumlarda bulunan bu bileşik, yüksek ısıda parçalanarak çok daha fazla nanoparçacık üretiyor.
- Avrupa Kimyasallar Ajansı, D5 siloksanı “çok kalıcı ve biyobirikimli” olarak niteliyor.
- Hayvan deneylerinde solunum yolları, karaciğer ve sinir sistemi üzerinde olumsuz etkiler gösterdi.
- Avrupa’da bazı kozmetiklerde kullanımı kısıtlandı.
- Sağlık riskleri ve iç mekân kirliliği
Bilim insanlarına göre bu parçacıklar, özellikle banyolar gibi havalandırması zayıf ortamlarda doğrudan solunuyor. Akciğerin en derin bölgelerine ulaşan nanoparçacıklar; solunum zorlukları, akciğer iltihaplanması ve uzun vadede sinir sistemi üzerinde olumsuz etkiler yaratabilir.
SAÇLAR NASIL KORUNMALI?
Araştırmacıların önerileri şöyle:
- Isı bazlı saç şekillendirme araçlarını mümkünse kullanmayın.
- Kullanmanız gerekiyorsa, havalandırması iyi bir alanda uygulayın.
- Sprey ve serum gibi ürünleri sınırlı kullanın.
- Uygulama sonrası ortamı mutlaka havalandırın.
