Ermeni asıllı Sovyet yüzücü Shavarsh Karapetyan, yalnızca dünya rekorlarıyla değil, hayatı pahasına kurtardığı insanlarla da tarihe geçti. Spor kariyerini ardında bırakıp iki büyük kurtarma operasyonunda ölümle yüzleşen Karapetyan, insanlık tarihinde eşi benzeri olmayan bir cesaretin simgesi haline geldi.
BİR SPORCUNUN DOĞUŞU
1953 yılında Ermenistan'ın Kirovakan (bugünkü Vanadzor) kentinde dünyaya gelen Shavarsh Karapetyan, ailesiyle birlikte çocuk yaşta Yerevan’a taşındı. Burada yüzme sporuna başladı ve zamanla paletli yüzmede uzmanlaştı. Sovyetler Birliği'nin yetiştirdiği en başarılı sporculardan biri haline gelen Karapetyan, 17 dünya, 13 Avrupa ve 7 Sovyet şampiyonluğu kazandı. Ayrıca 11 kez dünya rekoru kırarak adını yüzme tarihine altın harflerle yazdırdı.
KAHRAMANLIKLA TANIŞMA: 1974 OTOBÜS OLAYI
1974 yılında Ermenistan’da bir otobüs arızalanarak frenlerini kaybetti. Karapetyan, yolcu olarak bulunduğu bu otobüste panik yaşanırken direksiyona geçerek aracı kontrol altına aldı ve uçuruma yuvarlanmasını önledi. Bu olay kamuoyuna fazla yansımadı ancak onun içgüdüsel cesaretinin ilk örneğiydi.
TARİHE GEÇEN KURTARMA: 1976 YEREVAN GÖLÜ FACİASI
16 Eylül 1976'da Karapetyan, 21 kilometrelik antrenman koşusunun ardından Yerevan Gölü kıyısında dinleniyordu. Tam o sırada, içinde 92 yolcu bulunan bir trolleybus baraj duvarını aşarak göle düştü. 10 metre derinlikteki buz gibi suya dalan Karapetyan, 30–40 kez suya girerek onlarca yolcuyu dışarı çıkardı. 20 yolcu sağ kurtarıldı, ancak doktorlar Karapetyan'ın ciğerlerinde oluşan hasarın spor kariyerini sona erdirdiğini söyledi. O, bu kahramanlığı nedeniyle değil şampiyonluklarıyla tanınmak istediği için olay uzun süre medyaya yansımadı.
YANAN BİNADAN İNSAN KURTARMA: 1985 OLAYI
Karapetyan, 1985 yılında bu kez Yerevan'daki bir konser salonundaki yangında insanların yardım çığlıklarını duydu. Olay yerine gelen itfaiye ekiplerine destek olarak binaya giren Karapetyan, yeniden birçok kişiyi kurtardı. Ancak bu olayda da ağır yaralandı ve uzun süre tedavi gördü. Tüm bunlara rağmen kamuoyunun ilgisinden uzak kalmayı tercih etti.
SPOR SONRASI HAYATI VE TOPLUMA KATKILARI
Aktif spor yaşamını bıraktıktan sonra Moskova’ya taşındı ve burada “Second Breath” (İkinci Nefes) adında bir ayakkabı firması kurdu. Spor sevgisini oğluna aktardı, onun da paletli yüzücü olmasını sağladı. Ayrıca genç sporculara destek olmak amacıyla kendi adına bir vakıf kurdu. 2014 Soçi Kış Olimpiyatları’nda olimpiyat meşalesini taşıması, onun kamu nezdinde takdir edilen sessiz kahraman kimliğinin bir nişanesi oldu.
