Jale Özgentürk

Zenginlerin sessizliği

27 Mart 2024 Çarşamba

Ekonomi dünyası bir holding patronu İbrahim Erdemoğlu’nun “Servet Vergisi” önerisini tartışıyor birkaç gündür. Gaziantepli Erdemoğlu, Forbes dergisinin dünyanın en zenginleri sıralamasına 2023 yılında zirveden, 2024’te ise beşinci sıradan giren bir iş insanı.

Baba mesleği halıcılık olan Erdemoğlu, Merinos, Dinarsu, Padişah Halı markalarıyla tanınırdı.

Erdemoğlu’nu Forbes listelerine taşıyan ise Özdemir Sabancı tarafından kurulan Türkiye’nin ilk sentetik elyaf fabrikası Sasa Polyester’in hisselerini 2015 yılında satın alması oldu.

Sasa hisselerinin değeri sekiz yılda TL bazında 405 kat, dolar bazında 37 kat arttı. Bu da servetine servet kattı.

Erdemoğlu’nun “Servet Vergisi” önerisini iş insanlarının ağırlıklı olarak okuduğu Ekonomim gazetesinin genel koordinatörü Vahap Munyar’ın yazısından öğreniyoruz.

Kişisel önerisi olarak açıkladığı formül ise şöyle:

“Varlığı 6 milyon liranın üzerinde olan herkesten yüzde 1 Servet Vergisi alınsın. Varlık hesaplamasına arsadan bina ve konuta, şirketten hisse senedi, tahvil, bankadaki paraya kadar her şey dahil edilsin. 6 milyon liranın üzerindeki varlıklardan alınacak Servet Vergisi, 24 ay veya 36 ay taksitle tahsil edilsin. Toplanacak kaynak 150 milyar doları bulur.”

Türkiye’nin en zengin iş insanlarından birinin ağzına “Servet Vergisi” kelimesini alması ilginç.

Ancak Erdemoğlu’nun bugün sıradan bir evin fiyatının 6 milyon TL’den az olmadığını bilmemesi şaşırtıcı.

YÜK YİNE Mİ YURTTAŞA

Bu öneri yükü yine yüzde 60’ları bulan dolaylı vergilerle ezilen yurttaşa yıkmaz mı?

Bir patron tarafından “Servet Vergisi” gündeme gelmişken bazı gerçekleri hatırlatmakta fayda görüyorum.

  • Türkiye’de sefalet özellikle 2018’den beri artıyor. Dünya Sefalet Endeksi 2015’te yüzde 26.8 iken bugün yüzde 93.9.
  • 2023 verilerine göre Türkiye’de de en zengin 13 milyarderin serveti 38.9 milyar dolar. Nüfusun yarısının toplam serveti ise 38.5 milyar dolar.
  • En zengin yüzde 5’lik grubun toplam gelirden aldığı pay yüzde 24.3’e yükseldi. Nüfusun yüzde 55’lik kesimi ise toplam gelirden yüzde 25.4 oranında pay aldı.
  • Özellikle pandemiden sonra gelir dağılımındaki bozulma hızlanmış durumda. Orta gelir grubunu oluşturan nüfusun yüzde 60’lık kesiminin toplam gelirden aldığı pay 2014’te yüzde 47.9 iken 2022’de yüzde 46.0’a, 2023’te ise yüzde 44.3’e geriledi.

VATANSEVER MİLYARDERLER

  • Emeğin milli gelirden aldığı pay da yüzde 29 olurken sermayenin payı yüzde 50.5’e çıktı.

Yoksulluk, bir kişinin veya bir ailenin temel ihtiyaçlarını karşılayamaması durumu. Temel ihtiyaçlar arasında yiyecek, barınma, sağlık hizmetleri, eğitim ve güvenlik gibi unsurlar var. Bugün Türkiye’de dört kişilik bir ailenin yoksulluk sınırı Türk-İş’e göre 52 bin 955 TL.

Gelir adaletsizliği artık dünyanın da bir numaralı gündemi.

ABD gibi vahşi kapitalizmin merkezinde “vatansever milyarder” birkaç yıldır Servet Vergisi getirilmesini savunuyor.

Bu yıl Davos’ta Dünya Ekonomik Forumu’nda 17 ülkenin zenginlerinin oluşturduğu aralarında Disney şirketinin varisi Abigail Disney, Rockefeller hanedanının varislerinden Valerie Rockefeller gibi isimlerin bulunduğu 250’den fazla milyarder ve milyoner kendilerinden servet vergisi alınması için dünya liderlerine açık mektup yazdı.

Türkiye’nin milyarderlerinden ise ses yok.

Nasıl olsun ki?

Vergi rekortmeninin ismini gizlediği, kayıt dışılığın yüzde 30’ları aştığı bir ülke Türkiye.

Çare adil bir vergi sistemi. Ekonomi yönetiminin ise dolaylı vergileri artırmaktan başka bir çözümü olmadığı ortada!

 

 



Yazarın Son Yazıları Tüm Yazıları

Bölüşüm krizi 25 Kasım 2024

Günün Köşe Yazıları