İmam Hatip ortaokul ve liseleri her açıdan kayırıldı. Bu okulların tüm masrafları devletçe karşılandı. Engelli çocukların yüzde 89.3’ü eğitim hakkından mahrum kaldı. Eğitimde şiddet artarak devam etti. MEB, İnsan Vakfı’nın “mescitsiz okul kalmasın’’ kampanyasını onayladı. Eğitim-öğretimde 2018’in tümünde kayda değer bir iyileştirme olmamış, popülist söylemlerin ötesine geçilmemiştir.

Resmi ve özel 68.411 okul, 1.097.792 öğretmen, yaklaşık 18 milyon öğrencinin bulunduğu eğitim-öğretim döneminin 17 Eylül’de başlayan 1. dönemi 18 Ocak’ta sona erdi
. 1. dönemde;
- Okullar, dini grupların faaliyet alanı haline geldi.
- Çok proğramlı Anadolu Liseleri ile Mesleki ve Teknik eğitim kurumlarında karma eğitim şartı kaldırıldı.
- İmam Hatip ortakokul ve liseleri her açıdan kayırıldı. Tercih zorunluluğu ile de 2018’de 1.350.611 öğrencinin olduğu bu okulların tüm masrafları devletçe karşılandı.
- MEB, sözleşmeli öğretmende ısrar etti. 15 Temmuz 2016’dan bu yana kadrolu öğretmen atamayan MEB, 2018’ de sözleşmeli öğretmen sayısını 59 bine çıkardı.
- Öğretmen atamalarında liyakat, KPSS puanı yerine mülakat ile kayırmacılık sürdü.
- Ülkede yaşanan ekonomik kriz öğretmen maaşlarında erime yaptı. (Aylık erime 953TL)
- M.E. Bakanı’nın açıkladığı “2023 Vizyon Belgesi” hiçbir beklentiyi karşılamadı. Köklü bir değişim getirmedi. Eğitimin özelleşmesi; ticarileşme, dinselleşme uygulamalarına hiçbir çözüm getirmedi.
- 2018’de özel okullara kayıtta rekor kırıldı. Türkiye’de özel okulların resmi okullara oranı yüzde 10 iken, bu oran 2018’de yüzde 20’ye dayandı. 2018’ de toplam 11.694 özel okul, bunların ilkokullarında yüzde 40 artışla 223.740, ortaokullarında yüzde 96 artışla 321.779, liselerinde yüzde 305 artışla 559.838 öğrenci (Toplam 1,105.357) bulunuyor. Bu büyük artış 4+4+4 ‘ten sonra oldu.
n LGS ile öğrencilerin yüzde 7.84’ü Sosyal Bilimler Lisesi’ne, yüzde 11.48’i Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi’ne, yüzde 22.88’i A.İmam Hatip Lisesi’ne, yüzde 28.08’i Fen Lisesi’ne ve yüzde 29.72’i Anadolu Lisesi’ne girdi.
- Her 100 öğretmenden 16’ sı atanabildi.
- İlkokul düzeyinde net okullaşma oranı kızlar için yüzde 91.7 erkekler için yüzde 91.4 oldu. Ortaokulda net okullaşma oranı yüzde 94.5 oldu. (Bir önceki yıla göre yüzde 1.2 gerileme oldu). Ortaöğretimde net okullaşma oranı yüzde 83.6 oldu (Bir önceki yıla göre yüzde 1.1 artış oldu). n Engelli çocukların yüzde 89,3’ü eğitim hakkından mahrum kaldı.
- Açıköğretimde 1,395.621 öğrenci bulunuyor. Bunların yüzde 42’si kadın, yüzde 58’i erkek.
- Eğitimde şiddet artarak devam etti.
- MEB’in 2018 yılı bütçesi 92 milyar TL. Bunun yüzde 35’ini “Din Öğretimi’’’ne ayrıldı. Din Öğr.Gn.Md. nün, MEB bütçesi içindeki payı yüzde 68 arttırıldı. 2018’de dini eğitimde payı 7.7 Milyara çıkaran MEB, bütçesinin yüzde 7’sine gelenin, 596 milyon TL’sini İHL için ayırdı. Yani MEB kendi bütçesinde ayrımcılık yaptı.
- Emekçi ve yoksulların çocukları, kız çocukları, kırsalda yaşayan çocuklar, eğitim hakkından eşit ve parasız yararlanamadı.
- Türkiye’de 3,.6 milyonu Suriyeli olmak üzere yaklaşık 4 milyon mülteci bulunuyor. Bunların çocuklarının okullaşma oranı, ilkokul öncesinde yüzde 33, ilkokulda yüzde 97, ortaokulda yüzde 58, lisede yüzde 26’ı dır. Geçici eğitim merkezlerinde 107.759 Suriyeli öğrenci bulunuyor. Okul çağındaki 1.047.536 geçici koruma altındaki çocukların yalnızca 580.877’si okula kayıtlı. Yani, yoksulluk eğitime engel oluşturuyor.
- MEB, yarıyıl tatilinde çocukları camilere taşımak için dinci vakıf ve derneklerle protokol imzaladı. Proje 81 ilde 2 bin 500 cami’de gerçekleşecek. Projeye katılacak çocuklara her namaz vakti için farklı puanlar verilecek, cami görevlileri yoklama yapacak.( 6-13) yaş arası).
- 2017 genelinde ve 2018’in ilk 6 ayında, okulda olması gereken 21.957 çocuk hamile kaldı.
- MEB, Andımızın okunmasını karara bağlayan Danıştay kararını; “ulus bilincine geç ulaşmış Türklerin, milli kimliği inşasını hızlandırmak gayesiyle benimsediği ‘öğrenci andı’ 1930’lu yılların ritüelidir. Bunu hâlâ benimsemek anakronik (çağdışı) bir yaklaşımıdır” diyerek temyiz etti.
- MEB, İnsan Vakfı’nın “mescitsiz okul kalmasın’’ kampanyasını onayladı.
- Ailelerin eğitim harcamaları bir önceki yıla göre yüzde 12.01 arttı.
- MEB, 100 Temel Eser uygulamasını kaldırdı.
- 120.789 çocuk 1 yılda sanık olarak hâkim karşısına çıktı.
- Türkiye’de 0-17 yaş arası 22.8 milyon çocuk (528.3), 15-24 yaş arası 12.9 milyon genç bulunmaktadır. Bunların 14.678’i AÇSHB yatılı kuruluşlarında (yüzde 16.1), 1.195’i çocuk evinde, 6.638’i 110 çocuk sitesinde, 20.666 çocuk kadın konuk evinde, 1630 çocuk belediye konuk evlerinde kalıyor. Yani toplam 49.977 çocuk, aile ortamından uzakta bulunuyor.
- MEB, Suriyeli çocukların eğitimi için AB destekli 400 milyon Avroluk bir işbirliği protokolü imzaladı.
- Eğitim-Sen anketine göre öğretmenlerin yüzde 59’u çalıştığı yerde kendini değerli hissetmiyor, yüzde 57’si aldığı maaşın yaptığı işi karşılamadığını düşünüyor, yüzde 94’ü ücretli, kadrolu, sözleşmeli diye ayrıştırılarak çalıştırılmayı, mesleklerinin geleceğini tehdit ettiğini belirtiyor, yüzde 96’sı güncellenmesini istiyor, yüzde 70’i işini bırakmayı planlıyor.
- 2018 itibarıyla ülkemizde toplam 4.292 öğrenci yurdu bulunuyor. Bunun 2.546’sı devlet, 297’si Vakıf, 628’i şahıs ve 821’i tüzel kişiliklere ait. Yani 2018’de de öğrenciler tarikat ve cemaat yurtlarına mecbur bırakıldı.
- Tarım ve Orman, Sağlık ve Milli Eğitim bakanlıkları arasında yapılan protokolle “okul gıdası’’ uygulaması başlatılarak, okul kantinlerindeki ürünlere denetleme getirildi.
- MEB, 5 yıllık planda kendini yenilenme kararını aldı. Buna göre, MEB bürokratik yapısı ve mevzuatı, okul yöneticileri, öğretmenler ve eğitimin tüm kademelerinde kökten değişiklik yapacak. Erken çocukluktan lise mezuniyetine kadar. Çocukların izlenmesi için e-dosya oluşturulacak. Liselerde ders çeşitliliği ve haftalık zorunlu ders saatleri azaltılacak. Öğrencilerin derinleşmesi sağlanacak. İmam Hatip okullarında ders saati azaltılacak. Meslek dersleri ile akademik dersler alanlara göre planlanacak.
- Üniversitelerimiz için 2018 yılı “Akademik sıfır” olarak değerlendirildi. “En iyi” üniversiteler sıralamasında üniversitelerimiz yer almadı. Vakıf üniversiteleri ise ticari şirketlere dönüştü. Ücretleri kontrol edilemiyor. Eğitimleri ise yerlerde sürünüyor. Bu arada, geçim sıkıntısı nedeni ile 1.155.530 öğrenci kaydını sildirmiş. 40 bin öğrenci devlet yurtlarında yer bulamamış.
- 15-24 yaş arası gençlerimizin yüzde 43’ü sadece okuyor, yüzde 22’si sadece çalışıyor, yüzde 13’ü okuyor ve çalışıyor, yüzde 23’ü okumuyor. Bunların yüzde 80’i ülke ekonomisini takip etmiyor.
Sonuç;
Eğitim-Öğretimde 17 Eylül-18 Ocak arasında, hem de 2018’in tümünde kayda değer bir iyileştirme olmamış, popülist söylemler ötesine geçilmemiştir.

TURGUT ÜNLÜ / Eğitimci