Astronomi pozitif bilimdir, astroloji ise sıfırdır, bir kandırmacadır. İnsan, her konuda, bir salgın karşısında da olabilecekleri tahmin ve kontrol ederek belirsizliğin yaratacağı kaygıdan kurtulmaya, yarına kalmaya çalışır. Bu, temel bir insan ihtiyacıdır. İşte astrologlar, insanın bu temel ihtiyacını istismar edip ağızlarına bir parmak bal bile çalmadan, sadece emzik vererek onları uyutmaya çabalarlar

Astroloji hiçbir bilimsel değere sahip değildir. Ancak üzülerek, ülkemizin çok okunan gazetelerinde, televizyon kanallarında sıklıkla astrolojiden söz edildiğini, bir özel üniversitenin ise YÖK onaylı astroloji programı açarak bu ortamdan nemalandığını görüyoruz. Dünyada da böyle; astrologlar, biliciler (kâhinler) her yerde. Bu durum, toplumların emzikle uyutulma siyasetinin bir parçasıdır.

VARSAYIMLAR ANSİKLOPEDİSİ

Astrolojiye inanıp inanmama konusunda kararsız olanların Lawrence E. Jerome’a ait “Astroloji Çürütüldü”* adlı kitabı okumalarını öneriyorum. Bu kitapta, astroloji konusundaki tüm bilgilerin bilimsel temelden uzak olduğu yolundaki ispatlar, ayrıca bazıları Nobel kazanmış 192 bilim insanının imzalayıp yayımladığı bildiri yer almaktadır.

Bence de astroloji, bir varsayımlar ansiklopedisidir, astronominin, biyolojinin, sosyolojinin, psikolojinin ortaya çıkışından önce Sümerler ve Eski Yunanlar tarafından ortaya atılmış destansı bir fantezidir.

Her şeyden önce Sümerler gökyüzünün iki boyutlu olduğunu zannediyorlardı. Bu yüzden burçları iki boyut üzerinde çizdiler. Oysa bugün biliyoruz ki uzay, dört boyutludur: En-boy-derinlik-hız/zaman boyutu. Sümerler, aslında aynı düzlemde bulunmayan yedi yıldızı, çizgiyle birleştirip “Avcı” adını vermişlerdi. Bu avcıda kol, bacak, kafa, ok, yay yoktur; hepsinin bulunduğunu varsaymışlardır. Oysa bendeniz, bu yedi yıldızı çizgiyle birleştirip avcı yerine bir ütü masası çizebiliyorum.

Bilim, olayların mekanizmasını açıklar. Fotosentezin nasıl olduğunu, bir virüsün canlıyı nasıl hasta ettiğini adım adım açıklar. Astroloji ise hiçbir mekanizmayı açıklama gücüne sahip değildir. “Bu ay borsada dalgalanma olacak” diyen bir astrolog, filanca yıldızın, dünyadaki yüz binlerce insanın beyinlerini, verecekleri kararları nasıl etkileyeceğini açıklayamaz. İnsanlar burçların robotu değildir; genetik yapıları, kültürleri, bir ölçüde de olsa özgür iradeleri vardır. Her burçta bir tanrının oturduğu, bunların ise insanların kaderlerini belirledikleri iddiası sadece Eski Yunan mitolojisinde görülür.

TOPLUMSAL İLÜZYON 

Bir süre önce bir astrolog yakında bir pandemi ortaya çıkacağını söylemiş, pandemi ortaya çıkınca da insanlar bu kehanetten çok etkilenmişler. Anlamsız bir etkilenme. Burada sadece toplumsal bir illüzyon söz konusudur. Nasıl? Son yıllarda bütün dünyanın eve kapanmasını gerektirecek bir salgının ortaya çıkabileceği söylentisi zaten yaygındı. Bunu, bilim insanları söyleyince ilginç olmadı, bir astrolog söyleyince ilginç oldu.

Dünyada her aralık ayında astrologlar çıkıp bu yıl deprem olacak, savaş çıkacak derler ve haklı çıkarlar; çünkü depremsiz, savaşsız geçen tek bir yıl yoktur. Papa Paul hakkındaki kehanetleri on yıl boyunca kaydetmiştim. Her yılın aralık ayında mutlaka birileri, “Papa bu yıl ölecek” diye röportaj verdi, ama ölmedi. Papa ölmeyince hiç kimse çıkıp da bu şom ağızlıların yakasına yapışmadı. Sonunda bir gün Papa vefat edince birileri ekranlara fırladı, “Biz geçen aralıkta bunu bilmiştik” dedi, müşterileri arttı.

POZİTİF BİLİME İHTİYACIMIZ VAR

Astroloji sadece salgını değil, karakterinizi de bilir (!). Burçlara göre karakter kitaplarına bakın, “Yengeç erkekler annelerini ve suyu çok severler” der mesela. Eğer yengeç erkeği iseniz “Vay be nasıl da bildi” dersiniz. Oysa burada da bir illüzyon söz konusudur, çünkü bütün burçların kadınları ve erkekleri annelerini ve suyu severler. Eğer sadece yengeç erkekler annelerini ve suyu sevselerdi, diğer on bir burca girenler sevmeseydi astrologlar haklı olurlardı.

Ben size “Şu an cebinizde on lira var veya yok” dersem dürüst olmayan kötü bir hipotez ortaya atmış olurum ama her zaman haklı çıkarım. İşte astrolojinin hipotezleri de böyledir.

İnsanlığın astroloji, isim analizi, fal türünden hurafelere değil, pozitif bilime ihtiyacı vardır.

PROF. DR. ÜSTÜN DÖKMEN

*L. E. Jerome, (2009). Astroloji Çürütüldü. Çev. R. E. Pekünlü, TC İstanbul Kültür Üniversitesi Yayını.