Olaylar Ve Görüşler

Hidrojen yükselişi: Temiz enerjiye doğru yolculuk - Dr. Mehmet Doğan ÜÇOK

07 Ağustos 2023 Pazartesi

Bilimi, kurgu edebiyat içinde popülerleştirmeyi seven Fransız yazar Jules Verne, aynı zamanda bilimi hikâyeleştirme yoluyla onu 19. yüzyıl dünyasına daha erişilebilir hale getirme konusuna önem veriyordu. “Esrarlı Ada” kitabında Jules Verne’nin mühendis kahramanı, 1870’lerde “Kömür tükendiğinde, suyun bir gün yakıt olarak kullanılacağını” söyler. O gün için oldukça fütüristik olan bu söylem; bugün, suyun bileşenleri olan hidrojen ve oksijenin ayrıştırılarak hidrojen elde edimine yönelik büyük ilgi nedeniyle, gerçekliğe dönüşüyor.Jules Verne’in “Ay’a Yolculuk” kitabı da o yıllarda, insanın hayal gücüne ufuklar açan bir bilimkurgu olmuştu. Son yıllarda popülaritesi süratle artmış olsa da aslında hidrojenin öyküsü çok da yeni değil; 1960’lardan bu yana NASA (Amerikan Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi), mürettebat ve kargoyu uzaya yollamak için roket yakıtı olarak, hafif ve son derece güçlü bir roket yakıtı olan hidrojen kullanmıştır. Centaur, Apollo ve çeşitli uzay araçlarıyla, NASA, hidrojenin güvenli ve etkili bir şekilde kullanımı konusunda geniş deneyim geliştirmiştir.Enerji sektöründe küresel çapta temiz enerjiye doğru dönüşümün başladığı günümüz dünyasında, hidrojenin çok yönlülüğü güçlü ilgi çekiyor. 2019 yılında Uluslararası Enerji Ajansı’nın (UAE) ve Irena’nın hidrojen raporları, hidrojenin geleceğine yönelik yeni bir yankı uyandırdı; yankı her geçen gün büyüyor. O dönemde özellikle, G20 dönem başkanı olarak Japonya’nın talebi üzerine, UAE’nin hazırlamış olduğu “Hidrojenin Geleceği” raporu, enerji geleceğinde kilit rol oynayabilecek hidrojenin potansiyelinden faydalanma zamanının geldiğini -geçmişte birkaç yanlış başlangıç denemesi yapılmış olmasına da atıfta bulunarak- ortaya koydu. Rapor, doğru politikalar ve teknolojik gelişmeyle; güneş (PV), rüzgâr, pil ve elektrikli araçlardaki başarılara dikkat çekerek hidrojenin bu sefer farklı dinamikler içinde geldiğine dikkat çekti. Hidrojen için bugün, farklı bir konjonktür söz konusu.Yenilenebilir enerjinin süratli gelişimi ile birlikte temiz enerji sistemine geçiş; hidrojenin de önünü kuvvetle açabilir çünkü hidrojen, yenilenebilir enerjinin daha büyük bir katkı sağlamasına olanak tanıma işlevini üstlenebilecek. Bu bağlamda, hidrojen, çeşitli kritik enerji problemlerinin üstesinden gelinmesi hususunda önemli bir konuma doğru ilerleyebilecektir. 

Güneş (PV) ve rüzgâr gibi yenilenebilir enerji kaynaklarından üretilen elektriğin değişken (variable) olması nedeniyle, taleple her zaman uyuşmayan durumlarda, enerjinin depolanması veya taşınması noktasında hidrojen, kimyasal bir enerji taşıyıcısı olarak her ikisini de mümkün kılarak kilit bir rol oynayabilecek. Hidrojen, enerji depolamanın önde gelen seçeneklerinden olarak; günler, haftalar, aylar ve mevsimsel olarak uzun süreli ve düşük maliyetli bir seçenek olma olasılığı taşırken hidrojen ve hidrojen bazlı yakıtlar, enerjiyi uzun mesafeler boyunca taşıma görevi görebilir. Tabii hidrojenin tüm enerji sistemine sağlayabileceği faydalar bunlarla sınırlı değil... 

DR. MEHMET DOĞAN ÜÇOK



Yazarın Son Yazıları Tüm Yazıları


Günün Köşe Yazıları