Yazarlar Günün Köşe Yazıları Spor Konuk Yaşam Tüm Yazarlar
İnsanların sağlığını niçin koruyamıyoruz? - Hüseyin DEDE
Hayvanlarla insanların bir arada yaşamaya başlamaları, beslenme ve diğer faydalarının yanında, önemli sağlık sorunlarını da beraberinde getirmiştir. Çünkü hayvanlarla insanlar arasında 800 kadar ortak hastalık vardır. Bunların bir kısmı doğrudan temasla, bir kısmı hayvansal ürünler vasıtasıyla bulaşabilmektedir. Uluslararası Hayvan Hastalıkları Merkezi’nin 2021 verilerine göre, insanlardaki mevcut bulaşıcı hastalıkların yüzde 60’ı, yeni ortaya çıkan bulaşıcı hastalıkların (Covid-19, Influenza, Ebola vb.) en az yüzde 75’i, her yıl ortaya çıkan beş insan hastalığından üç tanesi, biyoterörizm potansiyeli olan ajanların yüzde 80’i hayvanlarla insanlar arasında ortaktır.
84’TE KAPATILDI
Bu veriler, insan sağlığının korunması için hayvanların sağlıklı olması, hayvanlardan elde edilen ürünlerin tüketicilere sağlıklı ulaştırılması gerektiğini göstermektedir. Ülkeler bunu başarmak için kamu yönetimini bu gerçeğe göre düzenlemiş, başka ülkelerden gelebilecek risklere karşı uluslararası anlaşmalar imzalamış, uluslararası örgütler oluşturmuştur. Uluslararası Cenevre Anlaşması’na göre, hayvanların bulaşıcı hastalıklarının önlenmesi, hayvanlardan elde edilen ürünlerin güvenli paylaşımının sağlanması için ilgili devletlerin yetkili bir veteriner otoritesi oluşturması gerekir. Bu anlaşma, TBMM tarafından kabul edilmiş, yasalaşmıştır.
Ülkemiz bu anlaşmayla, merkezde Tarım Bakanlığı’na bağlı “Veteriner İşleri Genel Müdürlüğü”, il ve ilçelerde “Veteriner İşleri Müdürlüğü” şeklinde örgütlenmiş, veterinerlik hizmetleri tek elden planlanıp yapılmıştır. Bu otorite, diğer ilgili bakanlıklar ve yerel yönetimlerdeki hayvanlarla ilgili görevlerin de eşgüdümünü sağlayarak, hizmetlerin aksamadan yürütmüştür. Bu yapı 1984’te kapatılmış, hayvanlarla ilgili hizmetler, Tarım Bakanlığı bünyesindeki değişik genel müdürlükler arasında paylaştırılmış, il ve ilçe teşkilatları etkisizleştirilmiştir.
CENEVRE UYGULANMALI
Bu yapılanmayla yatay ve dikey iletişimde idari kopukluk yaşanmış, iletişimin doğrudan yapılmasını engelleyerek hizmetlerin aksamasına, gecikmesine, ilgisiz mesleklerin söz sahibi olmasına neden olmuştur.
Bu durum, birincisi, hayvan hastalıklarıyla mücadeleyi aksatmıştır. İkincisi, hayvanlarla insanlar arasında ortak olan hastalıklarla düzenli mücadele edilmediğinden, hayvanlardan elde edilen ürünler düzenli olarak, bir planlama çerçevesinde, uzmanlar tarafından denetlenmediğinden, halk sağlığında riskler artmıştır. Üçüncüsü, doğada ve sokakta yaşayan sahipsiz hayvanların korunmasıyla, çiftlik hayvanlarının refahı aksamıştır. Dördüncüsü, hayvancılığın geliştirilmesi için gereken planlama ve uygulamalar yetkili bir veteriner otoritesi tarafından yapılmadığından, ülkemiz hayvansal gıda temininde sorunlar yaşamaya başlamıştır. Et ve süt krizi kapımıza dayanmıştır.
Veteriner hizmetleriyle ilgili yetkili bir otorite olmayınca, insanlarımızın sağlıklı olması, yeterli beslenmesi, hayvansal ürünlerde dışa bağımlılığın ortadan kaldırılması olanaksızdır. O nedenle, hayvanlarla ilgili yetkili bir otoritenin, halen yürürlükte olan Cenevre Sözleşmesi’ne uygun olarak kurulması gerekir.
HÜSEYİN DEDE
UZMAN VETERİNER HEKİM, VETERİNER HEKİMLER DERNEĞİ YÖNETİM KURULU ÜYESİ
Yazarın Son Yazıları Tüm Yazıları
Günün Köşe Yazıları
Video Haberler
- Yuvarlak ekmek alınınca evi terk etti...
- Pazara giden eli boş dönüyor!
- Uzmanlar uyardı!
- Türkiye Obezitede Avrupa Birincisi! Diyetisyen Elvan Oda
- Doğum Uzmanından gebelere uyarı!
- Turizm öğrencilerinden çarpıcı yanıtlar
- Babadan Asker oğluna duygusal karşılama
- Dikkat! Kavimler Göçü 2.0 başlıyor mu? Dr. Cenk Özatıcı
- İBB'de yeni uygulama: Ücretsiz HPV aşısı
- Milli Eğitim Bakanı Tekin'den 'mülakat' açıklaması
En Çok Okunan Haberler
- Dolar 20 lira olursa ne olur?
- Eylem Tok ve oğlu hakkında kırmızı bülten kararı
- Şirin Payzın'dan ayrılık kararı
- 'Ya kendilerine gelecekler veyahut da...'
- Yetki sadece Erdoğan’da!
- Evini satacaklara, birden fazla evi olanlara kötü haber
- Bakanlığın hazırladığı çalışma AKP'ye sunuldu
- Pep Guardiola'dan Arda Güler yorumu
- MSB kaynakları 'skandalı' doğruladı!
- 'Savcıyım' diyen dolandırıcıya evini kaptırdı