1960’lı yıllarda Yaşar Nabi Nayır’ın Edebiyatçılarımız Konuşuyor, Mustafa Baydar’ın Edebiyatçılarımız Ne Diyorlar, Mehmet Seyda’nın Edebiyat Dostları adlı kitapları o dönemin edebiyatçılarını tanıtan söyleşi kitaplarıydı.

Geçen yıllarda iz bırakan Doğan Hızlan’ın Söyleşiler’inde edebiyat dünyamızın usta kalemleriyle söyleşileri yer alıyordu. Zeynep Oral Konuşa Konuşa, Sözden Söze kitaplarında sanatın tüm dallarından ustalarla yaptığı söyleşileri sunuyordu. Enver Ercan Şair Çünkü Onlar ve Şiir Uçar Söz Olur’da 40’lı yıllardan bu yana usta şairlerimize sorduğu aydınlatıcı soruları ve yanıtlarıyla dönemi anlamamıza ipuçları veriyordu. Feridun Andaç’ın Söz Uçar Yazı Kalır, Yüzyılın Son Tanıkları, Edebiyatımızın Kadınları, Osman Bozkurt’un Umutlu Söyleşiler’i 80’li yıllar edebiyatımızın bir çeşit tanıklığıydı.

Söyleşmek ayna tutmaktır

Hikmet Altınkaynak Yeni Bin Yılın Edebiyatçıları’nda Melih Cevdet Anday, Tahsin Yücel, Fazıl Hüsnü Dağlarca, Vedat Günyol, Aziz Nesin, Şükran Kurdakul, Fakir Baykurt, Ümit Kaftancıoğlu, Demirtaş Ceyhun, Yüksel Pazarkaya, Sulhi Dölek, Bekir Yıldız gibi 53 edebiyatçıyla yıllardır yaptığı söyleşileriyle edebiyatımızın 1940’lı yıllardan beri gelen birikimine ayna tutuyor.

Erdal Atıcı Anadolu’da Aydınlanma Ateşini Yakanlar adlı 3 ciltlik “Köy Enstitülülerle Söyleşiler”inde tümü de kültürümüzün vazgeçilmezi olan 35 kişiyle yıllar önceki ve sonraki yaşamlarını konuşurken tarihimizin aydınlık eğitim kurumunu günümüze getiriyor.

Ayşe Kaygusuz Düşe Yazanlar’da Mehmet Aydın, Talip Apaydın, Yusuf Ziya Bahadınlı, Emin Özdemir, Osman Bolulu, Adnan Binyazar, Muzaffer İlhan Erdost, Remzi İnanç, Turgut Koçak, Celal İlhan’la söyleşirken Bedriye Korkankorkmaz Tinsel Söyleşiler ve Ruhlarla Söyleşi adlı kitaplarında Goethe, Thomas Hardy, Balzac, Pir Sultan, Fuzuli, Charlotte Bronte gibi yazarlarla düşsel söyleşiler yapıyor, onları günümüz dünyasına konuk ediyor.

Nuray Salman-Haydar Eroğlu 12’den Söyleşiler’de Ahmet Günbaş, Gültekin Emre, Hüseyin Yutttaş, Nevzat Çelik, Özkan Mert, Özge Sönmez, Salih Bolat, Tekin Gönenç, Yelda Karataş, Yılmaz Odabaşı gibi ve Nuray Salman Sanattan Hayata Söyleşiler’de Mustafa Öneş, Eray Canberk, Refik Durbaş, Deniz Kavukçuoğlu, Abdülkadir Budak, Şükrü Erbaş, Turgay Fişekçi, Nalan Çelik, Ayhan Bozkurt gibi günümüz şair ve yazarlarıyla söyleşilerini sunuyor.

Fotoğrafçı ve gazeteci gözüyle

Fotoğraf deyince akla gelen Kadir İncesu Dile Gelen Kalem’de Pakize Türkoğlu, Güngör Gençay, Nihat Ziyalan, Ülkü Tamer, Metin Demirtaş, Ayla Kutlu, Afşar Timuçin, Refik Durbaş, Necati Tosuner, Feyza Hepçilingirler, Osman Bozkurt ile yaptığı söyleşileri yayınlıyor.

Yunus Yaşar Edebiyat Söyleşileri’nde eline aldığı fotoğrafların çağrışımlarıyla İlhan Selçuk, Vecihi Timuroğlu, Leyla Erbil, Osman Şahin, İnci Aral, Erdal Öz, Necati Güngör, Ali Balkız, Sunay Akın gibi edebiyatçılarla özgün söyleşiler yapıyor.

Tuba Emlek’in Halk TV’de yaptığı programdaki söyleşilerin bir kısmını içeren İz Bırakanlar’da Hıfzı Topuz, Rutkay Aziz, İlyas Salman, Ataol Behramoğlu, Ayşe Kulin, Işık Öğütçü, Buket Uzuner gibi yazarlarla derinlikli söyleşiler okurken gazeteci Özlem Özdemir’in Cumhuriyet Işığında Söyleşiler’inde Muazzez İlmiye Çığ, Hıfzı Topuz, Cahit Berkay, Yıldız Kenter, Genco Erkal, Mehmet Güleryüz, Emre Kongar, Zülfü Livaneli, Mine G. Kırıkkanat, Nazlıcan ve Tuncay Özkan, Fazıl Say, Barbaros Şansal, Metin Uca, Soner Yalçın gibi kültür dünyamızın çeşitli alanlarından insanlarla baş başa oluyoruz.

*

Söyleşi yaşama yolculuktur.