RTE ve eski Ulaştırma Bakanı Elvan’ın 4.5G’ye geçeceğiz açıklamasının çok başka boyutları var... Yine ben öncelikle 4G ihalesini durduran tek kişinin kararıyla, ülkenin kaderinin nasıl temelden sarsılacağına işaret edeyim önce. Böyle bir konuda uzmanlar, piyasanın teknoloji tarafı, oturur konuşur tartışır, yani ülkenin “ortak aklı” karar verir.
Düşünün ki ortak akıl yok, başkalarının düşüncesi yok, tek kişi var ve hemen bunu itirazsız kabul eden bir de devlet ve hükümet tarafı... Ve korkudan sesini çıkartamayan bir “piyasa”. Ülkenin geldiği duruma bakın. Tam bir zavallılık!
Muktedir için “kurum” diye bir şey yok. Tüm kurumların yerine kendini geçirmiş. Padişahlığı bile aşan bir durum! Bunun böyle olduğunu zaten bugüne kadarki pratiklerinde biliyoruz. Şimdi bunun 4.5G örneğinde de yaşıyoruz.

***

4.5G, dünyada resmi olarak kabul edilmeyen bir şirketin geliştirmekte olduğu “ara teknoloji” dedik.
Türkiye 4.5G’ye geçti diyelim. Dünya kabul etmez ve mesela akıllı telefon üreticileri telefonlarını buna göre ayarlamazlarsa, hiçbir telefonda bu teknolojiyi kullanamazsınız. Belki Çin’de kullanırsınız. 5G’nin gelmesini beklersiniz. “Teknoloji uzmanı dostum” diyor ki: “Mesela iPhone Türkiye’de çalışmaz olursa Gezi’deki slogan şekil değiştirir, ‘4G’me / iPhone’uma dokunmayacaktın’a döner iş.”
RTE farkında mı bilmiyorum, ama ülkede 4G’yi geliştiren yerli teknoloji şirketlerini cezalandırmış olacak. ARGE’ye yatırımı teşvik etmek için “hükümet” ve bakanları ortalıkta gezerken, “Sakın AR-GE’ye yatırım yapmayın, kaybedersiniz” mesajını verecek.
Uzman dostum diyor ki: Eğer 4G yerine hemen başka bir şeye yatırım yapacaksak kazanacağımız bir şey olmayacak. 5G teknolojisi 2018 yılında kesinleşecek. 4.5G ara teknolojisini geliştirmekte olan Huawei, bunu Türkiye’ye kabul ettirirse, AB’ye dönüp, ‘Bakın sizin üyeniz bir ülke bunu kullanmaya başladı, bu teknolojiyi benimseyin’ diyecek. Peki Avrupa bunu benimser mi? Zor, çünkü Huawei Avrupalı pek çok şirketin önüne geçer.
Avrupa buna izin vermez. 5 yıl içinde geçeceği 5G teknolojisini bekler, çünkü şirketleri bunun üzerinde çalışıyor!
Bu durumda Huawei 4.5G’ye yaptığı yatırımdaki zararı sineye çeker. Ama Türkiye’ye kabul ettirirse kârâ geçer...

Türkiye o zaman çöplük olur!
Teknoloji konusunda karar verecek olan uluslararası kurum (ETSI), 4.5G’yi, 5G’ye kadar bir ara teknoloji olarak kabul ederse, “kısa sürede Türkiye 4.5G’sini söküp yerine 5G kurmakla mükellef olacak. Esas o zaman çöplük olacağız..” Geçmişte böyle örnekler var. “İlk telsiz telefon Panasonic’in CTI teknolojisi ‘ara teknoloji-interim’ olarak ilan edilmişti. Ama 3 senede DECT teknolojisine geçildi ve Panasonic’leri çöpe attık.”
Dünkü yazımda dedim ki, RTE’nin iptal ettirmeye çalıştığı 4G’nin teknolojisi (OFDM) ordu için geliştirilmişti. Yerli şirketlerce! TASMUS (Taktik Saha Muhabere Sistemi) adıyla kullanılıyor. Yerli fikri mülkiyet hakları var. Ve şimdi sivil kullanım için geliştiriliyor. Aselsan, Netaş ve Türk Telekom şirketi ARGELA tarafından.
Peki, 5G devreye girerse 4G çöp olur mu? 4.5G çöp olur ama 4G çöp olmaz. Cumhurbaşkanı’na kim doğru bilgi vermiyor merak ediyorum...
“İlk GSM (cep telefonu) resmi teknolojisi olan 2G bile, kurulduğu hemen her yerde hâlâ hizmette. Çok az bir yerde söküldü. Dolayısıyla bir ‘çöplük’ten söz edemeyiz. Genelde telekom teçhizatının ekonomik hizmet ömrü 20 yıldır. GSM 1992’de hizmete girdiğine göre 2G’nin 2012’de hizmet dışı kalmaya başlaması normaldir. 2G GSM’in söküldüğü yerler, çok yoğun cep telefonu trafiği olan yerler.”

***

Peki maliyeti nedir? Teknoloji uzmanımın uzun hesabının kısası: 4.5G için telefon şirketlerinin Huawei’ye ödeyeceği yaklaşık 240 milyon dolar. Şirkete AR-GE maliyeti ve fikri mülkiyet hakları kârı olarak 140 milyon dolar kadar kalır.. Tabii abonelere yani bizlere maliyeti ise (girecek kazık), akıllı telefonlar değişeceği için, 20 milyar dolar!
Son söz: “4G dursun 5G yapalım demek, 4G’de ARGE yapanı ürününe pazarı kapatarak cezalandırıp, ARGE zamanı geçtiği için 5G’de yabancı ürünü pazarlayacak tüccarlara yol açmaktır.”
RTE’ye 4G’yi iptal etttirin diyen kimler?