Örsan K. Öymen

Ukrayna ve medya propagandası

28 Mart 2022 Pazartesi

Medya, demokratik düzenlerde, yasama, yürütme ve yargıdan sonra dördüncü güçtür. Medyanın dördüncü güç olması, halkın gerçekler hakkında doğru ve eksiksiz bilgilendirilmesini sağlamasından kaynaklanmaktadır. 

Ancak medyanın halka kamu hizmeti vermekten çıkıp, devletlerin, hükümetlerin, siyasi partilerin, sermaye odaklarının sesi ve sözcüsü olması durumunda, medya halkın gücü olmaktan çıkar, bu güç odaklarının propaganda aygıtına dönüşür. 

ABD, Britanya ve Avrupa Birliği medyası, Rusya’nın saldırıları altında mağdur olan Ukrayna halkının yaşadığı acılara, ölümlere, yaralanmalara ve milyonlarca insanın göç etmesine odaklanırken, Rusya ve Çin medyası, NATO’nun yayılmacı genişleme stratejisinden dolayı ortaya çıkan Rusya’nın güvenlik kaygılarına odaklanmaktadır.

***

Amerikalı yönetmen Oliver Stone’un yıllar önce yaptığı “Ukraine on Fire” (Ukrayna Yanıyor) ve “Revealing Ukraine” (Ukrayna’yı İfşa Etmek) adlı belgeseller, Ukrayna’da bugüne nasıl gelindiğini çok iyi özetlemektedir. 

Ancak ABD, Britanya ve AB medyası şu anda bu gerçekleri tamamıyla görmezden gelmektedir, Rusya’nın Ukrayna’da uluslararası hukuku ve insan haklarını ihlal etmesini, jeo-stratejik ve jeo-politik amaçları için araçsallaştırmaktadır. 

Rusya ve Çin medyası da jeo-stratejik ve jeo-politik amaçları doğrultusunda, Ukrayna’da yaşanan insanlık dramını, Ukrayna halkının çektiği acıları görmezden gelmektedir.

***

Halk tarafından seçilmiş Ukrayna Devlet Başkanı Viktor Yanukoviç, NATO ve AB üyeliğine karşı çıktığı için, 2014 yılında darbeyle, hukuka aykırı bir biçimde devrildi. 

Ukrayna’daki anti-semitist, anti-Rus ve neo-Nazi hareketin lideri Stepan Bandera’nın takipçisi olan “Svoboda” partisi ve onun lideri Oleh Tyahnybok, diğer muhalefet unsurlarıyla birlikte, bu darbeyi örgütleyenlerin arasında yer aldı. 

Kiev’deki ABD Büyükelçisi Geoffrey Pyatt ve ABD Dışişleri Bakan Yardımcısı Victoria Nuland bu süreçte aktif rol oynadılar, Ukrayna’nın içişlerine karışarak muhalefet hareketini desteklediler. Pyatt’ın ve Nuland’ın aralarında yaptıkları telefon görüşmelerinin medyaya sızmasıyla, Ukrayna’da iktidara kimin geleceği konusunda ABD’nin çeşitli planlar yaptığı ortaya çıktı. 

Bugün ABD Devlet Başkanı olan Joe Biden, o dönemde ABD Devlet Başkan Yardımcısı idi. Biden, darbeden sonra, 2015 yılında, Ukrayna parlamentosunda bir konuşma yaptı ve bu konuşmasında Ukrayna’daki 2014 darbesini, 1776 Amerikan devrimine benzeterek ABD tarihini de Ukrayna tarihini de tersyüz etti. 

2014-2019 yıllarında Joe Biden’ın oğlu Hunter Biden, Ukrayna’nın en büyük doğalgaz şirketlerinden birisi olan Burisma’nın yönetim kurulu üyesi olarak görev aldı. Burisma’nın sahibi Ukraynalı işadamı Mykola Zlochevsky, hakkındaki vergi kaçırma, karapara aklama ve yolsuzluk iddialarından dolayı 2018 yılında aklandı.

***

Bu olgular hakkında bilgi sahibi olmadan, bugün Ukrayna’da yaşananları anlamak olanaklı değildir. ABD, “Soğuk Savaş” yıllarında Türkiye’deki sosyalist hareketleri ve SSCB’nin etkisini engellemek için nasıl MHP’yi ve ÜGD’yi kullandıysa, Ukrayna’da da aynı yöntemi uygulamıştır, buradaki aşırı milliyetçi, ırkçı ve neo-Nazi örgütlenmeleri Rusya’ya karşı kullanmıştır. 

Bu örgütlenmenin öncüsü Stepan Bandera da “Soğuk Savaş” yıllarında CIA tarafından desteklenmiştir ve koruma altına alınmıştır. Ukrayna ordusundaki Azov Taburu, Ukrayna’daki neo-Nazi örgütlenmesinin sadece küçük bir parçasıdır. Ukrayna’da bugün hükümetin tüm unsurları neo-Nazilerden oluşmasa da neo-Nazi örgütlerinin hükümetin içinde hâlâ bir ağırlığı bulunmaktadır.

***

Bugünkü kapitalist ve emperyalist düzende, gerçeklere, bu düzenin bir parçası olan medya organları üzerinden ulaşılamaz. Amerikalı felsefeci, dilbilimci ve siyasi aktivist Noam Chomsky, bunu belgeleriyle ve olgularla yıllar öncesinde kanıtladı. 

Düzen medyasının uydusu olmamak için, Noam Chomsky’nin “Manufacturing Consent” (Onay Üretmek) kitabını okumak ve Kanadalı yönetmenler Marc Achbar ile Peter Wintonick’in yaptığı “Noam Chomsky and the Media” (Noam Chomsky ve Medya) belgeselini seyretmek bir önkoşuldur.



Yazarın Son Yazıları Tüm Yazıları


Günün Köşe Yazıları