Özdemir İnce

Eşşek ölür kalır semeri

30 Nisan 2023 Pazar

AKP’nin başyücesi R.T. Erdoğan hazretleri, olur olmaz yerde, gerçek anlam ve kapsamını düşünmeden “Eşek ölür kalır semeri, insan ölür kalır eseri” atasözünü kullanmayı pek seviyor ve sonra ekliyor: “Biz eserlerle konuşuyoruz. Fazla lafa gerek yok!”

Atasözleri her zaman doğru olmasa da çok sevdiğim eşeğe haksızlık edilse de Başyüce’nin çok sevdiği atasözüne anlam çözümü yöntemini uygulamak zorundayız. Sekiz sözcüğün yedisinde sorun yok ama “eser”in gerçek anlamını bulmalıyız. İlkin “eser”in sözlük anlamlarını araştıracağız. Arapça bir sözcük.

İlkin bu sözcüğün anlamını araştıralım: 1. İz (Köyde devlet ilgisinin eseri yoktu), işaret (Adamda insanlığın eseri yok.), ayak izi. 2. Yapıt, sanat eseri (Şaheser=Başyapıt)

Kanımca, R.T. atasözündeki “eser” sözcüğünü güzel sanatlar bağlamında söylemiyor. Yani  edebiyat, müzik, heykel, resim ve mimari bağlamında. Bunlar yaratıdır. Daha önce benzeri yoktur, ölümsüzdür. Bir şeyin, bir işin eser olması için bir tek kişinin elinden çıkmış olması gerekir. Binalarda, yapılarda eser sahibi sadece mimardır. Edebiyatta eser sahibi olan kişi şair, romancı, öykücüdür. Müzikte besteci (kompozitör), resimde ressam, heykelde heykeltıraştır. Örneğin Mimar Sinan’ın eserleri denildiğinde 81 cami, 51 mescit, 55 medrese, 26 darül-kurra, 17 türbe, 17 imarethane, 3 darüşşifa (hastane), 5 su yolu, 8 köprü, 20 kervansaray, 36 saray, 8 mahzen ve 48 hamam olmak üzere 375 eser sayılır. Edirne’de yaptığı Selimiye Camisi Dünya Kültür Mirası listesindedir. Bu 375 eseri yaptıranlar sadece yapım için para vermiştir. Ya kendi kesesinden ya da devlet kesesinden.

Anıtkabir, bugünkü TMMM mimarlarının eseridir. Dokuzuncu Senfoni Beethoven’ın, Mona Lisa (La Gioconda veya La Joconde olarak da bilinir) Leonardo da Vinci’nin eseridir. Eyfel Kulesi (la Tour Eiffel) Fransız mimar Gustave Eiffel’in yapıtıdır. Şarkılar söyleyen şarkıcıların, icra eden orkestraların değil bestecinin eseridir. Örnek olarak bunlar yeter.

Eser, tektir, biriciktir, özgün yaratıdır. Daha önce olmayanı yaratmaktır!

Bu yazdıklarıma göre ne bizzat R.T. Erdoğan’ın ne de AKP’in Türkiye’de yarattığı herhangi bir eser vardır. Bunun dışında, Çamlıca ve Taksim’de yapılan camiler de R.T. Erdoğan’ın eseri değildir, onun zamanında yapılmıştır. Bunun dışında, ne R.T. Erdoğan’ın ne de AKP’nin mesen (Mécène) olduğu herhangi bir yapıt vardır ülkemizde. Yazarları ve sanatçıları eserlerini yaratmaları için paraca destekleyen İtalyan soylusu Caius Maecenas’ın adından gelir. Rönesansı mesenler yaratmıştır. Osmanlı’da da padişahlar, vezir-i azamlar, vezirler ve paşalar şairlere mesenlik yapmışlardır.

Bu bağlamda da ne R.T. Erdoğan’ın ne de AKP’nin adını mesen olarak anabiliriz.

Bu alan kapandıktan sonra, sanırım, R.T. Erdoğan iktidarları döneminde devletin kesesinden yani halkın kesesinden yapılan limanlardan, otoyollardan, köprülerden, asma köprülerden ve benzeri bayındırlık işlerinden söz etmekte. Bunlar, AKP’nin 21 yıllık iktidar döneminde halkın kesesinden yapılmıştır. R.T. Erdoğan’ın bunlardaki payı, ödediği vergi ile, çiftçi Göde Omar’ın, nalbant Köse Veli’nin, oto tamircisi Deli Rıza’nın payı kadardır. Kısacası bunların yapımı için ödenen ve ödenecek para devlet hazinesinden ödenmiş ve ödenecektir. Anlambilimde hava alanına, otoyola, köprüye, limana, hastaneye “eser” denmez. İş denir. O kadar!

“Nişan yüzüğü” masalını geçelim... Türkiye’nin en büyük şirketlerini, fabrikalarını, otellerini, limanlarını, enerji üretim tesislerini, elektrik ile doğalgaz dağıtım şebekelerini ve arazilerini yerli ve yabancı özel şirketlere haraç-mezat sattılar. 2002 yılından bu yana 273 kuruluş, batan geminin malı gibi, yok pahasına, 63 milyar dolar için...

R.T. Erdoğan iktidarının öğündüğü eserler (!) için birkaç kat para ödediği söyleniyor. Kemal Kılıçdaroğlu ise “Hazine’den çalınan 418 milyar doları getireceğim ve bu milletin cebine koyacağım” diyor. Eğer doğruysa, bunların olmasına Başyüce neden göz yumdu?

Ziya Paşa da “Terkib-i Bend”inde şöyle der: “Zerdüz (altın) palan vursan eşşek yine eşektir.”

Bunu da unutmayalım!



Yazarın Son Yazıları Tüm Yazıları

Eskiye dönüş 28 Nisan 2024
Maçı hakem bitirir 26 Nisan 2024

Günün Köşe Yazıları