Seçimlere ilişkin veriler üzerinden tartışma uzun süre devam edecek gibi. Türkiye “başkanlık” sisteminin havasına iyice girdi. Sonuçların açıklanmasıyla cumhurbaşkanı adayları Kemal Kılıçdaroğlu ve Tayyip Erdoğan arasındaki rekabete herkes dikkat kesildi ilk saatlerde... Ancak bundan daha önemlisi TBMM’deki dağılımın ne olacağıydı. 

Erdoğan açılışı yüzde 66 ile yaptı. Anadolu Ajansı’nın Kılıçdaroğlu’na ilk başta uygun gördüğü oran ise yüzde 34 oldu. Ancak Kılıçdaroğlu’ndaki yükseliş ile Erdoğan’daki düşüş hızlı gelişti. Bu satırlar yazılırken oyların yüzde 95.09’u sayılmış Erdoğan yüzde 49.52, Kılıçdaroğlu yüzde 44.76 düzeyine gelmişti. Bu eğilimin sürmesi, bu nedenle de cumhurbaşkanlığı seçiminin ikinci tura kalması bekleniyor. Özellikle sandıkların son yüzde 5’lik diliminin açıklanmasıyla iki adayın da oylarının birbirine yaklaşması beklenen baskın senaryo.

İşte bu noktada, Meclis’teki milletvekili dağılımı önem kazanıyor. Burada muhalefet açısından durum beklendiği gibi değil. Bütün anketler CHP’yi yüzde 30’lar düzeyinde gösteriyordu. Yine bu satırların yazıldığı saatlerde Meclis için verilen oyların yüzde 93.2’si sayılmış, CHP henüz oy oranını klasik yüzde 25’in bir tık üzerine çıkarabilmişti. Varsayılan milletvekili sayısı da 211 olarak öngörülüyordu. Bu eğilimin sürmesi durumunda CHP listelerinden seçime katılan diğer partilerin ittifaka ve CHP’ye katkıları sonuçlar netleşince ciddi anlamda sorgulanacaktır.

Ancak TBMM’deki milletvekili dağılımının netleşmesi ve salt çoğunluk olan 301 milletvekilinin bir ittifak tarafından kazanılıp kazanılamayacağı ciddi önem taşıyor. Parlamentoda bu çoğunluğu sağlayan ittifakın adayı da ikinci tur için avantaj sağlayacak. İttifakların birbirine yakın veya aynı oranda milletvekili çıkarmaları, Yeşil Sol Parti’yi kilit konuma getirebilir. Bu da ikinci tur için kalan 14 günde yeni bir tartışmanın yolunu açar. Çünkü görünen ve kulislerde muhalefetin de iktidarın da reddetmediği gerçek şu: Bu seçimlerde milliyetçi söylem ve duygular önemli rol oynadı.

YENİ AKTÖR: OĞAN

Bu seçimde yarışa katılan adaylar 70 yaş bandında. Parti liderleri de aynı durumda. Ancak yarışa daha genç olan Sinan Oğan, ATA İttifakı’nın adayı olarak girdi. Kampanyanın ilk başlarında yüzde 1-1.5 ile başlayan Oğan, siyasetin gidişatının da desteğiyle oyunu yüzde 5’in üzerine çıkararak önümüzdeki dönemde milliyetçi sağın bir siyasi aktörü olarak öne çıktı. Seçimin ikinci tura kalması Oğan’ın oylarını kritik bir öneme taşıdı. Bu oyların eğilimi, 13. cumhurbaşkanının belirlenmesinde önemli rol oynayabilir.

MİLLİ GÖRÜŞ NEREDE?

Seçim propaganda döneminde yarışın yaşandığı alanlardan birisi de Milli Görüş tabanına ilişkindi. Millet İttifakı’nda Saadet Partisi (SP), Cumhur İttifakı’nda ise Yeniden Refah Partisi (YRP) bu kitleden oy almaya çalışıyordu. Sonuçların belirmesiyle, YRP’nin Milli Görüş tabanı tarafından daha çok ilgi gördüğü ortaya çıktı. CHP listelerinden giren SP’nin ve diğer küçük partilerin oy katkısı beklentileri karşılamadı.

CHP listelerinden giren diğer partilerin getirisi ve götürüsünün analizini yapmak için aday gösterilen illerdeki oy verme eğilimlerini görmek gerekiyor.

Seçimin büyük oranda ikinci tura kalacağı belli olmuşken yeni dönemin ve koşullarının bir an önce düşünülmeye başlanması kaçınılmaz görünüyor.

Türkiye ilk kez başkanlık sistemini deneyimledi, şimdi de cumhurbaşkanı seçimi için ikinci turu deneyimleyecek.