Gizemli bir güç Ay'da su üretiyor; bu nasıl oluyor?

Ay'a yönelik uzay çalışmalarında bir artış var. Hindistan'ın Ay'ın güneyine başarılı bir iniş yapan ilk ülke olması, NASA'nın beklenen Ay görevi olarak bilinen Artemis III ve dahası. Ancak Ay'da şu anda yaşam olduğuna dair herhangi bir bulgu yok. Yine de Ay'da bulunan herhangi bir su ya da yaşam belirtisi büyük önem taşıyor.

AY'IN YÜZEYİNDEKİ SU PEK ÇOK ŞEYE İŞARET OLABİLİR

Mart ayında bilim gündeminde büyük yer bulan Ay'da minik cam boncukların içinde saklı suyun bulunması, gelecekte astronotların içme suyu, solunabilir hava ve hatta roketlerin yakıtı olarak kullanılması mümkün olabilir. 

Yeni yayımlanan bir çalışmada ise Dünya ve Güneş'ten dolaylı olarak gelen elektron dalgalarının, Ay'ın yüzeyinde donmuş su oluşumuna neden olmuş olabileceği aktarılıyor.

Magnetotail olarak adlandırılan kısımda Dünya'nın manyetosfer katmanının Güneş'e dönük olmayan tarafındaki uzun ve örtücü dairesel dış kenarı içinde yüklü elektronlardan ve iyonlardan oluşan plazma tabakası bulunuyor. Daha önce bilim insanları magnetotail yapısının Ay'da su oluşumunda oynayabileceği rolü araştırmıştı. 

Manyetosfer, Dünya'nın koruyucu manyetik alanının Güneş tarafından savrulmasıyla oluşur. Dünya manyetosferi, güneş rüzgarıyla soldan sağa doğru akıyor.

Ay'ın yüzeyindeki suyun oluşum süreçlerini incelemek isteyen Hawaii Üniversitesindeki araştırmacılar aslında söz konusu süreci izlemeye karar verdiler. Ay, magnetotail dışında olduğunda, Ay yüzeyi güneş rüzgarı tarafından adeta bombardımana tutuluyor ancak magnetotail içinde neredeyse hiç güneş rüzgarı olmuyor. Protonlar olmadığı ve su oluşumu da bu noktada sıfıra düşeceği için süreç oldukça ilginç bir yere varıyor.

Daha önceki çalışmalar ise güneş rüzgarlarından gelen hidrojen iyonlarının Ay'da su ürettiğini gösteriyordu. Bu son çalışmada ise su Ay yüzeyi, güneş rüzgarlarından korunduğunda magnetotail bölgesi içinde halen su oluşuyor.

Araştırmanın yazarı, magnetotail'da güneş rüzgarı protanlarının doğrudan ilişkili olmayan ek oluşum süreçleri veya yeni su kaynakları da olabilir diyor.

Özellikle yüksek enerjli elektronların radyasyonu, güneş rüzgarı protonlarıyla benzer etkiler sergiliyor. 

Nature'da yayımlanan çalışmayla ilgili daha kesin sonuçlar için daha fazla deneyin yapılması gerekiyor. Ay yüzeyinde suyun bulunması, nasıl oluştuğu geçmişi anlayabilmemiz açısından oldukça önemli.