Arılar yoksa insanlık da yok!

19 Mayıs Atatürk'ü Anma, Gençlik ve Spor Bayramı’mız kutlu ve daim olsun. Bedensel sağlığımız, gençliğimiz ve Cumhuriyetimizin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk'ün ileri görüşlü yaklaşımları da dahil olmak üzere bugüne ilişkin her bir ilke çevresel sürdürülebilirlik ile yakın bir ilişki içerisindedir. Çünkü hem gençlik hem insan sağlığı doğanın (gezegenin) korunması ile var oluşunu sürdürür. Tam da bu nedenle doğa ile ilgili alınan her karar hem oradaki canlıların yaşam hakkı hem de insan hakkıdır. Gezegenimiz için varoluşsal olan arıları kurtarmak bu noktada karşımıza çıkan acil eylem planlarından biri.

ARISIZ YAŞAM NASIL OLUR?

Pazara veya markete gittiniz, bir de ne göresiniz! Tezgâhtaki veya raflardaki ürün çeşidi yok denecek kadar azalmış, parklardaki veya doğal alanlardaki çiçekli bitkilerin yüzde 90'ı yok olmuş. Birçok ilaç artık yok ve toprak erozyonu yoğun bir şekilde devam ediyor. Bilimkurgu filminin kıyamet sonrası senaryosu gibi hissettiren bu cümleler hayal ürünü değil. 100 milyon yıldır var olduğu tahmin edilen arılar yok olursa insanlığın ve gezegenin başına geleceklerin bir portresi.

2018 yılında BM Genel Kurulu’nun 20 Mayıs'ı Dünya Arı Günü ilan etmesiyle her yıl arılara adanan gün her yıl tozlaştırıcılar hakkında bilgi vermeye ve farkındalık yaratmaya odaklanıyor. Dünya Arı Günü’nün ilan edilmesine yol açan Apimondia (Uluslararası Arıcı Dernekleri Federasyonu) ve Slovenya hükümetinin çabalarını da bu noktada es geçmemek lazım. 

“Peki neden 20 Mayıs?” derseniz, bu tarih çağdaş arıcılığın öncüsü Anton Janša'nın doğduğu gün olması nedeniyle seçildi. Janša, arıcılığın uzun zamandır süren bir geleneğe sahip olduğu Slovenyalı arıcı bir aileden geliyordu. Kendisi bir ressam olarak eğitim almasına karşın (bu alanda çok yetenekli olduğu söyleniyordu) Viyana'daki Habsburg sarayında arıcılık öğretmeni olarak çalışmayı tercih etti.

Arıların ve diğer polen taşıyıcıların karşılaştığı zorlukların üstesinden gelmekte gençlerin oynayabileceği önemli rolün önemini vurgulamak amacıyla 2024 Dünya Arı Günü, "Arıların Gençlikle İlgisi" temasına odaklanıyor.

TOZLAŞMA NEDEN ÖNEMLİDİR?

Tozlaşma, ekosistemlerin hayatta kalması için temel bir süreçtir. Dünyadaki yabani çiçekli bitki türlerinin yaklaşık yüzde 90'ı, dünyadaki gıda mahsullerinin yüzde 75'inden fazlası ve küresel tarım arazilerinin yüzde 35'i var olabilmek için tozlaştırıcılara gereksinim duyar. Tozlaştırıcılar yalnızca gıda güvenliğine doğrudan katkıda bulunmakla kalmıyor, aynı zamanda biyolojik çeşitliliğin korunmasında da kilit rol oynuyorlar.

Habitat kaybı, yoğun tarım uygulamaları, hava koşullarındaki değişiklikler ve pestisitler gibi tarım kimyasallarının aşırı kullanımı nedeniyle son yıllarda arıların sayıları azalmaktadır. Arıları korumak için hem bireysel hem mesleki hem de hükümetler tarafından yapılacak adımlar mevcut.

Bireyler

- Yılın farklı zamanlarında çiçek açan çeşitli yerli bitki türlerinin dikilmesi.

- Yerel çiftçilerden ham bal satın almak.

- Sürdürülebilir tarım uygulamalarından ürün satın almak.

- Bahçelerinizde pestisitlerden, fungisitlerden veya herbisitlerden kaçınmak.

- Mümkün olduğunda yabani arı kolonilerinin korunması.

- Bir kovana sponsor olmak.

- Dışarıda bir su kabı bırakarak arılı su çeşmesi yapmak.

- Orman ekosistemlerinin sürdürülmesine yardımcı olmak.

- Arılar hakkında bilgileri paylaşarak çevrenizde farkındalık yaratmak.

 Arıcılar veya çiftçiler

- Pestisit kullanımının azaltılması veya değiştirilmesi.

- Mahsulleri mümkün olduğunca çeşitlendirmek veya tarla çevresine ilgi çekici mahsuller dikmek.

- Çitler oluşturmak.

Hükümetler ve karar vericiler

- Yerel toplulukların, özellikle de ekosistemleri ve biyolojik çeşitliliği bilen ve bunlara saygı duyan yerli halkın karar alma sürecine katılımının güçlendirilmesi.

- Değişime yardımcı olacak parasal teşvikler de dahil olmak üzere stratejik önlemlerin uygulanması.

- Tozlaşma hizmetlerinin izlenmesi ve değerlendirilmesi için ulusal ve uluslararası kuruluşlar, kuruluşlar ile akademik ve araştırma ağları arasındaki işbirliğinin artırılması.