Yüzyıllar süren bir inziva duygusu

Mardin’e bağlı Midyat ilçesinin yaklaşık 18 km doğusundaki Güngören köyü sınırları içerisinde, Süryani Ortodoks Kilisesi’nin tarihi bir manastırı burası. Çok bakımlı, yemyeşil zeytin ağaçları, üzüm bağlarının olduğu bir yoldan yürüyerek manastıra varıyorsunuz. Sizi topluluk olarak orada yaşayan rehberler gezdiriyor. Önce minik bir avluda toplanıp daha önce kullanılan kiliseye gidiyorsunuz. Duvarı ve tavanın da bulunan mozaikler altın kakmalı ve olağanüstü. Böylesine ilk kez rastlıyorum. Göz kamaştırıcı. Daha sonra yemek odası, mutfak ve diğer kullanım alanlarını geziyorsunuz. Şu an ibadet yapılan minik bir alan ve manastırın kurucularının mezarları var. İlk kez bu tarz mezarlık görüyorum.

Manastır, Süryani Ortodoks cemaatinin en önemli dini ve kültürel merkezlerinden biri. Aynı zamanda dünyadaki en eski Süryani Ortodoks manastırlarından. Manastır, MS. 397 yılında Mor Şmuel ve öğrencisi Mor Şemun tarafından kurulmuş, yaygın inanışın tersine adını 7. yüzyılda burada başrahiplik yapan ve manastırı birkaç yıl içinde bilinir kılan Mor Gabriel adında bir rahipten almış. Bizans İmparatorluğu döneminde önemli bir dini ve kültürel merkez olmuş ve ortaçağda da bu önemini korumuş.

ANA KİLİSE ÖNE ÇIKIYOR

Mor Gabriel Manastırı, Bizans ve Süryani mimarisinin en belirgin örneklerinden. Manastır kompleksinde kiliseler, şapeller, keşiş hücreleri, yemekhaneler, mezarlıklar bulunuyor.
Manastırın başlıca kilisesi olan ve içeride çeşitli freskler ve taş işçilikleri ile süslenmiş ana kilise, mimari eserler arasında öne çıkmakta. Günümüzde Mor Gabriel Manastırı hem bir ibadet alanı olarak hizmet vermekte hem de turizme açık bir merkez. Buraya hizmet vermek derneklerce yetkilendirilen ve mezhep eğitim merkezi olan Süryani rahipler tarafından yönetiliyor. Süryani halkının da dua etmek ve bereket almak için ziyaret ettiği bu manastır aynı zamanda MS. 615’den günümüze dek Tur Abdin Metropolitliği’nin ruhani yönetim merkezi konumunda ve dünyanın dört bir yanından yerli ve yabancı turistlerin de görmek için ziyaret ettiği önemli bir tarihi ve kültürel değer.

Manastır, 2021 yılında UNESCO tarafından Dünya Mirası Geçici Listesi'ne dahil edilen Tur Abdin'deki dokuz kilise ve manastırdan biri oldu.
Bu mekân sessiz ve değişik ambiyansı ile sizi düşündürüyor. Mardin’in simgesi kırlangıçlar manastırın içinde özgürce uçuyor, seyretmeye doyamıyorsunuz. Saatlerce oturup sanki bir inziva hissi çok iyi geliyor. Gidilip görülmeli derim.