Çin, düşen doğum oranlarını tersine çevirmek için sert ve teşvik edici önlemleri birlikte devreye soktu. Hükümet, doğumları artırmak amacıyla doğum kontrol ürünlerine vergi getirirken, doğum masraflarını tamamen karşılamayı hedefliyor.
Çin, onlarca yıl uyguladığı katı tek çocuk politikasının ardından derinleşen demografik krizle karşı karşıya. 1979’da yürürlüğe giren ve 2016’da resmen kaldırılan bu politika, doğum oranlarını tarihi ölçüde düşürmüştü.
Ancak doğumları yeniden artırmak, yasaklamaktan çok daha zor bir süreç haline geldi.
Uzmanlara göre Pekin yönetimi, kamu maliyesi ve uzun vadeli ekonomik büyüme açısından bir “demografik saatli bomba”yı etkisiz hale getirmeye çalışıyor.
DOĞUM KONTROL ÜRÜNLERİNE VERGİ GELİYOR
Hükümetin “sopa ve havuç” olarak tanımlanan yaklaşımı kapsamında, 1 Ocak’tan itibaren prezervatif ve diğer doğum kontrol ürünlerine yüzde 13 KDV uygulanacak. Bu adım, 1993’ten bu yana bu ürünler için geçerli olan vergi muafiyetinin kaldırılması anlamına geliyor ve son 30 yılın ilk benzer uygulaması olarak dikkat çekiyor.
Bu ürünler, uzun süre tek çocuk politikasının uygulanması için “zorunlu” kabul edilmişti.
2021’de üç çocuk politikasına geçilmesine rağmen beklenen sonuç alınamadı. Çin’de doğurganlık oranı yüzde 1 civarında, nüfusun kendini yenilemesi için gereken yüzde 2,1 seviyesinin oldukça altında.
2022’den bu yana ölümler doğumları aşarken, ülke nüfusu milyonlarca kişi azaldı. Çin, dünyanın en kalabalık ülkesi unvanını Hindistan’a kaptırdı. Yıllık doğum sayısı yaklaşık 9 milyon ile 2013’e kıyasla yarı yarıya düştü.
Demografik gerilemenin temel nedenleri arasında yüksek yaşam maliyetleri, toplumsal dönüşüm ve ekonomik belirsizlik öne çıkıyor.
Çin’de bir çocuğun reşit olana kadar yetiştirilmesinin maliyeti, eğitim hariç en az 63 bin avro olarak hesaplanıyor.
Genç kadınların kariyer ve bağımsızlığa daha fazla önem vermesi ile güvencesiz çalışma koşulları da çocuk sahibi olma kararını erteleyen faktörler arasında.
DOĞUM MASRAFLARI DEVLETTEN
“Teşvik” tarafında ise hükümet önemli bir adım atmaya hazırlanıyor. 2026’dan itibaren doğum masraflarının tamamı devlet tarafından karşılanacak. Hedef, “hastanın cebinden tek kuruş çıkmaması”.
Devlet medyasına göre plan; doğum öncesi kontroller, doğum sırasında ağrı kesici uygulamalar ve sağlık hizmetlerini de kapsayacak şekilde ulusal sağlık sigortası sisteminin genişletilmesini öngörüyor.
Ulusal Sağlık Güvenliği İdaresi Başkanı Zhang Ke, doğurganlığı artırmayı amaçlayan geniş kapsamlı programın merkezinde bu düzenlemenin yer aldığını belirterek, “Doğum için doğrudan ödeme sıfıra indirilecek” dedi.
