Deniz Berktay ile Kuzeyden Notlar... Batı’dan gelen çatlak sesler

Bir taraftan Kiev, son bir haftada üst düzey ziyaretçi akınına uğradı. Fransız savunma bakanı, yanında Fransız savunma sanayiinde faaliyet gösteren 18 firmanın temsilcileriyle Kiev’e geldi. Yani, “hem ziyaret, hem ticaret” deyiminin hakkını verdi. İngiltere savunma bakanı da geldi ve İngiliz askerlerinin Ukrayna askerlerine eğitim vermek için Ukrayna’ya gelebileceğini ve İngiliz donanmasının, Karadeniz’de ticaret gemilerini Rusya’ya karşı koruyabileceğini söyledi. Tepkiler gelince İngiltere Başbakanı Rishi Sunak, savunma bakanının sözlerinin çarpıtıldığını ifade etti.

Dün de bir ilk yaşandı ve Avrupa Birliği dışişleri bakanları, Kiev’e gelerek AB dışişleri bakanları toplantısını ilk defa, AB üyesi olmayan bir ülkede gerçekleştirdi. AB’nin dış politika ve güvenlik yetkilisi Borrel, AB’nin Ukrayna’ya desteğinin her durumda devam edeceğini, Ukrayna’nın geleceğinin AB olduğunu söyledi.

Ne var ki bütün bu gövde gösterilerine rağmen, Batı dünyasında bir gediğin açılmakta olduğu görülüyor.

SLOVAKYA’DA KAYGILI

Geride bıraktığımız hafta sonu Slovakya’da düzenlenen parlamento seçimlerini, Rusya’ya yakınlığıyla bilinen eski başbakan Robert Fico’nun partisi kazandı. Fico, Ukrayna’ya askeri destek verilmesine karşı çıkıyor. Seçimden hemen sonra yaptığı konuşmada da “Bizim Ukrayna’daki savaştan daha önemli önceliklerimiz var: enerji sorunları ve enflasyon gibi” diye konuştu. Her ne kadar Fico’nun partisi koalisyon hükümeti kuracak olsa da onun zaferi, Ukrayna yönetimini epey endişelendiriyor. Macaristan’da Rusya’ya yakın çizgideki başbakan Victor Orban’dan sonra Slovakya’da da Orban benzeri birinin olması, Ukrayna yönetimini zora sokacak.

POLONYA FAKTÖRÜ

Mesele, Slovakya’yla da sınırlı değil: Eskiden bazılarının “Ukrayna’nın AB ve NATO nezdindeki avukatı” olarak adlandırdığı Polonya’nın da Ukrayna’yla arası giderek kötüleşiyor. Polonya’nın geçen yıldan beri Ukrayna’dan gümrük vergisiz tahıl ithal etmesi, Polonyalı çiftçileri isyan ettirmişti. Bu nedenle yaz başından beridir Polonya, Ukrayna tahılının ithalini yasakladı. Avrupa’da Almanya’dan sonra en fazla mülteciyi barındıran Polonya, 2014 başından itibaren, mültecilere verilen ayrıcalıkları iptal edecek. Polonya’da 15 Ekim’de parlamento seçimleri olacak ve Ukraynalılar’dan hazzetmeyen ve bugünkü batı Ukrayna topraklarının Polonya’ya ait olduğunu savunan radikal milliyetçi Konfederasyon Partisi’nin, seçim sonrasında hükümete gireceği düşünülüyor. Geçen yıldan bu yana Polonyalıların Ukraynalılara yönelik tutumunun daha olumsuz hale geldiğini, Ukrayna basını da yazıyor.

Tüm bunlara, ABD’nin kendisinde beliren Ukrayna yorgunluğunu, ABD Kongresi’nde Ukrayna’ya yardımın kesintiye uğradığını da eklersek şunu söyleyebiliriz: Evet, Batı’da pek çok kişi, “uzun süreli savaştan” bahsediyor. Fakat, Batı’da içten içe artan yorgunluk belirtilerine bakarsak savaşın tahmin edilenden daha erken bitme ihtimalini de görmüş oluruz.

denizberktay@yahoo.com