Deniz Berktay, Kiev'den bildiriyor: Arada kalan ülke: Ukrayna

Ukrayna’nın otuz yılı aşan bağımsızlık tarihinde, üç olay, bu ülkeyi dünya kamuoyunun gündeminin ilk sırasına taşıdı ve Ukrayna’nın Doğu ile Batı arasında bir çatışma alanı olduğunu ortaya koydu: 2004 yılındaki turuncu devrim, 2014’te Batı yanlısı grupların dönemin Devlet Başkanı Viktor Yanukoviç’i devirerek ihtilal yapması ve ardıdnan Rusya’nın Kırım’ı ele geçirmesi; bu son savaş. Dikkat edersek bu üç olayın her birinde, şiddet unsuru, bir öncekinden daha fazla: 2004’teki turuncu devrim, ABD’nin özel “renkli devrim” teknolojisinin rol oynadığı bir yönetim değişikliğiydi ve kimsenin burnu kanamamıştı. 2014 ihtilalinde kim olduğu bilinmeyen keskin nişancılar, Batı yanlısı muhalif göstericilere ateş açarak yüzlerce göstericiyi öldürdü ve dönemin Yanukoviç, Rusya’ya kaçarken Rus yanlısı ayrılıkçılar, Donbas’ın bir bölümünü ele geçirdi. Donbas’taki çatışmalarda sekiz yıl boyunca Ukrayna, asker ve sivil, 14 bin insanını kaybetmişti. Şimdiki savaştaysa Ruslar 32 bin askerini kaybetti. Ukrayna’nın askeri kayıplarıysa, pek aşağıda kalır gibi değil: Ukrayna Cumhurbaşkanlığı İdaresi’nden Mihaylo Podolyak, günde 200 civarında Ukrayna askerinin hayatını kaybettiğini, 1000 kadar askerin yaralandığını söyledi. Bu resmi rakam bile, ayda yaklaşık altı bin askerin öldüğüne işaret ediyor. Bu rakamı da dörtle çarparsak daha ürkütücü bir sayıya ulaşıyoruz. 

Her üç olayda Batı, Ukrayna’nın AB üyeliğinin an meselesi olduğu izlenimini yarattı. Bu savaşın başında da Ukrayna, AB üyeliği için başvurusunu yapmış, AB Komisyonu Başkanı Ursula Von der Leyen, Ukrayna’nın direnişini öve öve bitirememişti. Ukrayna’daki AB yanlıları, Ukrayna’nın bu savaşta sadece kendisini değil, bütün Avrupa’yı da savunduğunu söyleyerek, AB’nin Ukrayna’yı almasını bekliyordu. Ukrayna’ya adaylık verilip verilmeyeceği, bu ay sonundaki zirvede belli olacak. Ancak, Fransa Cumhurbaşkanı Macron, Ukrayna’nın AB üyeliğinin 20 yılı bulacağını söyleyerek, gerçekçi bir açıklama yapmıştı. Şimdi de Danimarka ve Hollanda’nın Ukrayna’ya sıcak bakmadığı bildiriliyor. Dolayısıyla batıdan gelen bütün güzel sözlere rağmen, Ukrayna, yeniden, Rusya’yla Batı arasında belirsizliğe itiliyor.