Birleşik Krallık’ın Afganistan’daki özel kuvvet operasyonlarını inceleyen kamu soruşturmasına ifade veren eski bir üst düzey İngiliz subay, SAS birliklerinin “şüpheli infazlar” gerçekleştirmiş olabileceğini söyledi.
BBC’nin yıllar önce ortaya çıkardığı iddialar üzerine Savunma Bakanlığı tarafından başlatılan soruşturma, 2010–2013 arasındaki gece baskınlarına odaklanıyor.
Söz konusu subay, kimliği gizlenerek N1466 koduyla ifade verdi. O dönem Birleşik Krallık Özel Kuvvetler Komutanlığı’nda Operasyonlardan Sorumlu Kurmay Başkanı olarak görev yapan N1466, 2011’den itibaren UKSF1 adlı bir birimde gözaltına alınan şüphelilerin öldürülme sayısının olağan dışı biçimde arttığını fark ettiğini belirtti.
N1466, resmî operasyon raporlarında öldürülen kişi sayısının ele geçirilen silah sayısını aştığını, raporlarda yer alan “gözaltındaki kişilerin silaha sarıldığı” iddialarının ise inandırıcı olmadığını vurguladı.
Eski subay, avukat Oliver Glasgow’a verdiği ifadede şu sözleri kullandı:
“Açık konuşacağım: Burada savaş suçlarından bahsediyoruz. Tutukluların operasyon bölgesine geri götürülüp, ‘direndikleri’ bahanesiyle infaz edilmesinden.”
N1466, dönemin Özel Kuvvetler Direktörü ile konuyu paylaştığını ancak herhangi bir cezai soruşturma açılmak yerine, yalnızca operasyon taktiğiyle ilgili iç değerlendirme yapıldığını söyledi.
Subay, askeri polise başvurmamış olmasından duyduğu pişmanlığı da dile getirdi. 2015 yılında kaygılarını resmen rapor ettiğini hatırlattı:
“Masum insanların, hatta çocukların yasadışı şekilde öldürüldüğünü kuvvetle şüphe ettim.”
“İNFAZLAR GİZLENDİ Mİ?”
Soruşturma, şu sorulara yanıt arıyor:
- Ekstra yargısal infazlarla ilgili güvenilir bilgiler var mıydı?
- Askeri polis daha sonra yaptığı soruşturmaları düzgün yürüttü mü?
- Yasa dışı öldürmeler örtbas edildi mi?
Soruşturmanın başkanı Yargıç Charles Haddon-Cave, “Hukuku çiğneyenler adalete teslim edilmeli, suçsuz askerlerin üzerindeki şüphe bulutu kaldırılmalıdır” dedi.
Daha önce sorgulanan askerlerden biri, UKSF1 biriminin operasyonlarda “tehdit düzeyine bakılmaksızın savaş çağındaki erkekleri öldürdüğünü” söylemişti.
Soruşturma ayrıca, istihbarata dayalı operasyonlarda yakalanan kişilerin Afgan yargı sistemi yetersizliği nedeniyle kısa sürede serbest kalmasının askerler arasında “hayal kırıklığı yarattığını” ortaya koydu.
Diğer tanıklıklar UKSF birimleri arasında yoğun rekabet bulunduğunu, bunun da operasyonlara yansıdığını gösteriyor.
“BU BİZİM İÇİN KABUL EDİLEMEZ”
N1466, kendisine yöneltilebilecek “hesaplaşma duygusuyla hareket ettiği” iddialarını reddederek, şunları söyledi:
“Biz UKSF’e bu tür davranışlar için katılmadık. Yataklarında vurulan çocuklar ve rastgele öldürmeler… Bu ne özel ne elit ne de savunabileceğimiz bir şey.”
Soruşturma devam ediyor.
