Eski İngiltere Başbakanı Sir Tony Blair’in Gazze için oluşturulması planlanan barış konseyinde üst düzey bir görev alamayacağı bildirildi.
Financial Times’ın aktardığına göre, Arap ülkeleri Blair’in 2003 Irak işgalindeki rolü nedeniyle adaylığa karşı çıktı ve Washington bu itirazları dikkate alarak Blair’i “ön plandaki pozisyondan çekti.”
ABD Başkanı Donald Trump’ın eylülde açıkladığı Gazze’nin yeniden inşa planında Blair, “barış kurulunun” tek açık favorisi olarak görülüyordu. Trump, ekim ayında, “Tony’yi severim ama herkesin kabul edeceği biri olup olmadığını bilmiyorum” diyerek diğer bölgesel aktörlerin onayının şart olduğunu söylemişti.
Şimdi ise Blair’in yalnızca “danışman düzeyinde, kenarda bir rol” alabileceği ifade ediliyor.
Blair’in 2003’te ABD ile birlikte Irak işgaline katılması, Arap kamuoyunda ve bölge liderleri arasında hâlâ güçlü bir tepkiye sahip. FT’ye konuşan kaynaklar, “Amerikalılar onu seviyor, İsrailliler de öyle; ancak Arap ve Müslüman liderlerin ciddi çekinceleri var” değerlendirmesini yaptı.
Mısır’da Blair’in olası ziyareti dahi sert protestolara yol açmış, eski bakan Kamal Abu Eita, “Blair’e güvenmiyoruz. Gazze ancak kendi halkı tarafından yönetilmelidir” demişti.
BÖLGESEL ŞÜPHELER DERİN
Blair’in geçmişte Orta Doğu’da üstlendiği roller de tartışmalıydı. 2007-2015 arasında İsrail-Filistin barış sürecini izleyen Dörtlü Temsilcisi olarak görev yapan Blair, Filistinli yetkililer tarafından “İsrail yanlısı eğilim” nedeniyle sıkça eleştirilmişti.
Ayrıca, Blair’in kurduğu Institute for Global Change’in, gazeteci Cemal Kaşıkçı’nın 2018’de öldürülmesinin ardından dahi Suudi hükümetine danışmanlık vermeyi sürdürmesi de tepkilere yol açmıştı.
Chilcot Raporu’nun 2016’da yayımlanan bulguları da Blair’in itibarını sarsan unsurlar arasında yer aldı.
Rapora göre Blair, Saddam Hüseyin’in yarattığı tehdidi abartmış, savaş seçeneğini kamuoyuna “son çare” gibi sunduğu halde gerçekte böyle bir zorunluluk bulunmuyordu.
Irak’ın işgali sonrası ortaya çıkan güvenlik boşluğu ise IŞİD gibi terör gruplarının yükselmesine ve bölgesel istikrarsızlığın derinleşmesine yol açmıştı.
Financial Times’a konuşan bir kaynak, “Blair’in mutlaka bir rolü olacak, ancak kesinlikle merkezde değil” dedi.
