Yeni Ruanda Planı'nın ardından ilk istifa

İngiltere'nin Göçten Sorumlu Devlet Bakanı Robert Jenrick, daha önce Yüksek Mahkeme'nin yasalara uygun bulmadığı için revize edilen yeni Ruanda Planı'nın İçişleri Bakanı James Cleverly tarafından açıklanmasının ardından X hesabından istifa mektubunu paylaştı.

Başbakan Rishi Sunak'a hitaben yazılan mektupta Jenrick, "Hükûmetin göç politikasının yönü konusunda bu kadar güçlü anlaşmazlıklarım varken pozisyonuma devam edemem" ifadelerini kullandı.

Mektubunda daha fazla düzensiz göçmeni sınır dışı etmek ve düzensiz göçü engellemek için yeni bir Ruanda Planı için çağrı yapan isimlerden olduğunu kaydeden Jenrick, "Yazılı olmayan anayasamızın en büyük avantajlarından biri, egemen parlamentomuzun yasa yapma konusunda sınırsız yetkisidir ve bu, tam anlamıyla yararlanmamız gereken bir güçtür. Hükûmetin hayati ulusal çıkarlarımızı uluslararası hukukun son derece tartışmalı yorumlarının üstüne koyma sorumluluğu vardır" değerlendirmesini yaptı.

Jenrick, dün İçişleri Bakanı Cleverly tarafından detayları paylaşılan yeni Ruanda Planı'nın başarılı olma şansı bulunmadığını belirterek "Önerilen türdeki bir yasa tasarısı, umudun deneyime karşı kazandığı bir zaferdir" ifadelerini kullandı.

Yeni planda düzensiz göçmenleri Ruanda'ya göndermekle oluşacak caydırıcılığı etkileyebilecek riskler bulunduğunu ifade eden Jenrick, "Uygulandığı takdirde yasal göçte yaşanacak en büyük düşüşü yaşatacak 5 adımlı planımı büyük oranda desteklemenizden memnuniyet duyuyorum. Ancak göç konusunda İngiliz halkına söz verip tutmayan bir diğer siyasetçi olmayı da reddediyorum" açıklamasında bulundu.

Jenrick, Ruanda Planı'nın yaratacağı sonuçların hükûmet açısından ciddi olduğunu vurguladığı mektubunda, yasa tasarısının yeterince etkili hazırlanmadığını işaret etti.

Bir süredir Sunak'ı düşünceleri konusunda bilgilendirdiğini kaydeden Jenrick, istifasına rağmen hükümete tam desteğini sürdüreceğini dile getirdi.

Başbakanlık Ofisi 10 Numara, Sunak'ın Jenrick'in eleştirilerine yanıt verdiği mektubu paylaştı.

Jenrick'in istifasıyla ilgili, "Ayrılmanın gerekçesinin yanlış anlama olmasından korkuyorum" ifadelerini kullanan Sunak, planın işleyeceğini belirterek Arnavutluk'la yapılan anlaşmanın olumlu sonuçlarını dile getirdi.

Sunak mektubunda, yeni yasa tasarısının herhangi bir İngiliz hükûmetinin göç konusunda bu zamana kadar attığı adımlardan daha ileri bir adım olduğunu ifade etti.

Tasarının yasalaşması halinde Ruanda'nın güvenli bir ülke olarak kabul edileceğini vurgulayan Sunak, Ruanda hükûmetinin uluslararası hukuku devre dışı bırakan hiçbir teklifi kabul etmeyeceğini açıkça belirttiğini de kaydetti.

İngiliz hükûmeti, Nisan 2022'de hazırlanan "Ruanda Planı" kapsamında, düzensiz göçmenleri ve ülkeye yasa dışı yollarla girip sığınma talebinde bulunanları, Ruanda'ya gönderme hedefini açıklamıştı.

Ülkede muhalefet, insan hakları örgütleri ile Birleşmiş Milletler (BM) başta olmak üzere birçok uluslararası kuruluşun tepki gösterdiği karar, Yargıtay ve Yüksek Mahkemece yasaya uygun bulunmuştu.

Söz konusu kararın ardından Haziran 2022'de Ruanda'ya 7 kişiyi taşıyan ilk uçuş ise Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) kararıyla durdurulmuştu. Bunun üzerine, İçişleri Bakanlığı, Yüksek Mahkeme'de yeni bir dava açmış, mahkeme de 19 Aralık 2022’de Ruanda uçuşunun yasal olduğuna karar vermişti.

Mahkeme, temyiz yolunu da açık tutmuş, insan hakları savunucularının bu mahkemede açtığı dava sonucu 29 Haziran'da Ruanda planının yasalara uygun olmadığına karar verilmişti.

Hükûmet ise Temyiz Mahkemesinin kararını Yüksek Mahkeme taşımış, Yüksek Mahkeme de 15 Kasım'daki kararında Ruanda'ya gönderilecek kişileri bu ülkede kötü muameleye maruz kalma ve kendi ülkelerine gönderilme gibi riskler bulunduğunu belirterek planın yasaya uygun olmadığını açıklamıştı.

Bunun üzerine Ruanda'yla 5 Aralık'ta yeni bir anlaşma imzalanmıştı. Bu anlaşmaya göre İngiltere'nin Ruanda'ya gönderdiği düzensiz göçmenler, İngiltere dışında başka bir üçüncü ülkeye sınır dışı edilemeyecek.

Ruanda'daki diğer sığınmacılarla aynı haklara sahip olacak söz konusu kişilerin yasal talepleri için destek verilecek. Ruanda'nın sorumlulukları bağımsız gözlemciler tarafından kontrol edilecek.

Yasa tasarısıyla Ruanda, düzensiz göçmenlerin sınır dışı edilebileceği güvenli ülke kabul edilecek. Ruanda'nın güvenli olduğunu gösterir yasal adımlar ve uygulamalar da hayata geçirilecek.