CHP Milletvekili Ömer Fethi Gürer: TMO eskiden çiftçinin kara gün dostuydu

Çiftçi Kayıt Sistemi'ne kayıtlı olan üreticilerin 6 Haziran ile 1 Eylül arasında Toprak Mahsulleri Ofisi'ne (TMO) yapacağı buğday ve arpa satışlarına verilecek TMO alım primi desteği belirlendi.

Resmi Gazete'nin bugünkü sayısında yayımlanan Cumhurbaşkanı kararına göre, kapsam dahilindeki üreticilerin TMO'ya yapacağı buğday satışına kilogram başına 1 TL, arpa satışlarına ise kilogram başına 0.5 TL TMO alım primi desteği verilecek.

Konuyla ilgili Cumhuriyet.com.tr'ye konuşan CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, TMO'ya bir ton buğday verilmesi durumunda, prim desteğinin 7 bin 450 TL'ye geldiğini söyledi. TMO'nun yapısal değişime uğradığının altını çizen Gürer, "Eskiden çiftçinin kara gün dostuydu. TMO'nun bir çok yerde depoları vardı. Çiftçinin bulunduğu bölgeye gider alımlar yapardı" şeklinde konuştu.

 20 yıllık süreç içerisinde TMO'nun birçok yerde depolarının kapatıldığına değinen Gürer, bugünkü duruma ilişkin şu ifadeleri kullandı:

"Şimdi çiftçiye diyorlar ki tarlada hasadını yap, bana teslim et. Ben de bunun karşılığında prim vereyim, ürününü alayım..." 

"HUBUBAT ÜRETİMİ DÜŞTÜ"

Buna gerekçe olarak, geçtiğimiz yıl TMO'nun yeterli miktarda ürün alamamasını gösteren Gürer, "Meclise yazılı soru önergesi verdiğimde, serbest piyasada fiyatın daha yüksek olması nedeniyle TMO'nun beklediği ürünü alamadığı ifade edildi. TMO, bir yıl önce de 1 milyon 400 bin ton civarında buğday alabilmişti. Bu yıl buna karşı önlem olarak, buğday ve arpada ek prim gündeme gelmiş oldu. Bu da tüccar değil de TMO tercih edilsin diye çiftçiye sağlanan bir imkan" diye konuştu.

TMO yıl başından bu yana 1,5 milyon ton buğday ithal etmişti ve bu da ortalama 6 bin 700 liraya tekabül etmekteydi diyen Gürer, "Bu verdiği buğday taban fiyatı ithal buğday taban fiyatıyla örtüşüyor. Bin liralık prim, bütçenin TMO'ya ürün verebilmesinin yolunu yeniden sağlamak amacıyla konmuştur" dedi.

Gürer sözlerinin devamında şunları söyledi:

"Türkiye'de Hububat üretimi bu yıl yine 19 buçuk milyon ton civarında, oldukça düşük gerçekleşecek. Bu süreçte ortaya çıkabilecek tablo, Türkiye'nin yurt dışı buğday ihtiyacının da göstergesi olacak. Türkiye her yıl yurt dışından buğday ithal eden bir ülke. Bu ithal edilen buğday yurt dışına un ve makarna olarak satılıyor. Esasında bunu bizim çiftçimizin üretmesi gerekiyor. Kendi çiftçimize ürettirirsek bir anlamı olur."

"EKMEK FİYATLARI ARTABİLİR"

"TMO, yurt dışından 6 bin 700 liradan buğday alıp daha sonra sanayiciye bunu 4 bin 500 liradan satıyor. Bu durumda kamu zararı oluşuyor. Ayrıca buğdaya uygulanan gümrük vergisinin yüzde 43'den yüzde 0'a düşürülmesi de kamu zararı oluşturuyor. Dengeleme sağlanmazsa ekmek fiyatlarının daha da yukarılara çıkması olası."

"Ağustos ayı hasadı bittikten sonra dünya piyasalarıyla benzer biçimde Türkiye'de de buğdayın yükselebilme olasılığı mümkün. Burada en önemli etken Ukrayna ve Rusya bölgesindeki hububatın dünyaya dağılımının gerçekleşmemiş olması. Dünyada 790 bin ton buğday yetişiyor. Bunun 200 milyon tonu farklı ülkeler arasında dolaşımda. Bu nedenle ülkelerin 60 milyon tonu da Rusya-Ukrayna bölgesinden aldığı için bir açık oluşuyor. Bu açığın oluşması nedeniyle farklı ülkeler başka ülkelerdeki buğday fiyatlarının da yükselmesine neden oluyor. Dolayısıyla buğdayda esas olan kendi kendine yetebilirliği sağlamak."

"Eğer sonbaharda gübreye, mazota, elektriğe ve tohuma yeni zamlar gelerek fiyatları yükseltmezse, bu yıl uygulanan taban fiyat çiftçiyi kurtaracak. Fakat zam gelirse çiftçinin bugün verdiği fiyatla üretim yapma şansı olmayacak."