Piyasalarda son durum: Dolar ne kadar oldu? (4 Ekim 2021)

Piyasalarda bugün Eylül ayına ilişkin enflasyon verileri, Hazine ihalesi takip edilirken, bankacılar haftanın en önemli gündem maddesi ise bankacılara göre TCMB'nin yatırımcı toplantısı olacak. Küresel piyasalarda dolar, ABD faiz oranlarının küresel emsallerinden daha fazla yükselebileceğini öngörmesiyle geçen hafta euro karşısında 14, yen karşısında 19 ayın zirvesine yükseldikten sonra yatay bir seyir izliyor.

OPEC+ olarak bilinen Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü ve müttefiklerinin bugünkü toplantısı da piyasalarda yakından takip edilecek. Bu yıl %50'nin üzerinde yükselen Brent ham petrolü, Salı günü üç yılın en yüksek seviyesi olan 80.75 dolara ulaşmıştı. Petrol fiyatlarındaki değişim enerji ithalatçısı olan Türkiye ekonomisi için yakından izlenen bir gelişme.

TCMB'nin faiz indirimi ile birlikte gelen dolardaki küresel değer kazancı TL'deki değer kaybındaki ana belirleyiciler konumunda.

Eylül ayına 8.3 seviyesinden başlayan dolar/TL saat 08.44'te 8.8450/8.8770 seviyesindeydi. Euro/TL aynı saatte 10.2571/10.2990, sepet bazında TL 9.5511/9.5893 seviyesindeydi. Türkiye'nin 5 yıllık CDS'leri ise 4 ayın zirvesinden sınırlı gerileyerek Cuma günü 432/436 baz puan seviyesinden kapandı.

ENFLASYON İZLENİYOR

Gıda fiyatlarının yüksek seyrin devam etmesi ve TL'nin devam eden değer kaybı ile Tüketici Fiyatları Endeksi'nin (TÜFE) Eylül ayında %19.7'ye yükselmesi, aylık bazda ise %1.35 seviyesinde gerçekleşmesi bekleniyor.

Reuters anketinde Eylül ayı için yıllık enflasyon tahminleri %18.94 ila %20.90 arasında yer alıyor.

TL'nin TCMB'nin faiz indiriminin de etkisiyle değer kaybını belirginleştirmesi enflasyon için büyük bir risk unsuru olarak görülürken ekonomistler de 2021 ve 2022 için enflasyon tahminlerini belirgin bir şekilde yukarı revize etmeye başladı. Özellikle 2022 enflasyon tahmini revizyonları belirgin yukarı yönlü revizyonlara işaret ediyor. JP Morgan 2022 yıl sonu tahminini %11.5'ten %14.5'e revize etti.

Piyasalarda bugünkü veri sonrası da enflasyon tahminlerindeki revizyonları takip edecekler.

BANKACILARDAN ÇARPICI FAİZ YORUMU

Bir bankanın döviz masası işlemcisi, "TL piyasasında yabancı yatırımcının oldukça düşük paya sahip olması nedeniyle dolar/TL'deki yükselişlerin sınırlı kaldığını görüyoruz. Bugünkü enflasyon verileri ve TCMB'nin faiz kararları önümüzdeki yılın ilk aylarında tekrar faiz artışı gerekeceğini gösteriyor. Bunun siyasi etkisi ise belirsiz. Bu şekilde TCMB tam olarak işini yapabilir konumda görünmüyor. Bu nedenle dolar/TL'ye yönelik beklentilerimiz yukarı yönlü" dedi.

Bankacılar, yabancı yatırımcıların zaten oldukça düşük seviyelerdeki Türkiye varlıklarından çıkış yönlü işlemlerine devam ettiklerini, lokallerin ise dolar/TL'deki devam eden yükselişte 260 milyar dolarlık döviz cinsi varlıklarından sınrlı kar satışlarına devam ettiklerini belirtiyorlar.

Otogazda haftasonu itibarıyla litre başında pompa fiyatlarına yansıyacak şekilde 71 kuruş zam gelirken bankacılar fiyatı kamu tarafından kontrol edilen ürünlerde de vergi desteklerinin sonuna yaklaşıldığını düşünüyorlar. Aynı işlemci, "Enflasyon %20 civarında bir süre devam edecekse faiz artışı gerekecek. Faiz artışı siyasi çekincelelerle yapılmayacak izlenimi oluşursa ozaman TL'de daha belirgin değer kaybı olacak" dedi.

Bir başka baskı unsuru olan gıda fiyatları da hükümetin gündeminde yer alıyor. Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan hafta sonu yaptığı açıklamada, enflasyonla mücadele kapsamında, daha uygun fiyatla satış yapan Tarım Kredi Kooperatiflerinin yaygınlaşması gerektiğini belirterek, ilk etapta bin civarında Tarım Kredi Kooperatiflerine ait market açılması tabilimatı verdiğini söyledi.

TCMB Başkanı Şahap Kavcıoğlu geçen hafta yaptığı konuşmada dünyada enerji ve hizmet kalemleri başta olmak üzere dünyada geçici bir enflasyon yükselişi yaşandığını söyledi. Kavcıoğlu bu durumun normalleşme, arz kısıtlarının hafiflemesi ve baz etkilerinin devreden çıkmasıyla ortadan kalkacağını ve bunun Türkiye'de de enflasyonda düşüşe neden olacağını söyledi.

Kavcıoğlu, "Fiyatlama davranışlarının, normalleşme hız kazandıkça önümüzdeki dönemde yeniden salgın öncesi haline yakınsayacağını değerlendiriyoruz" dedi.

Bankacıların dikkat çektiği bir diğer unsur ise TCMB'nin indirim kararı ile tahvil getirilerini yukarı yönlü etkilemesi oldu. Bankacılar tahvil getirilerinin faiz indirimine rağmen yukarı hareket etmesinin kısa vadeli faizlerin TCMB kontrolünden çıkma olasılığını endişe ile izliyorlar.