2018’in en çok şüpheyle karşılanan bilim haberleri

Antarktika'nın üstündeki bir helyum balonundan sarkan ANITA detektörü, yeni subatomik parçacıkların varlığına işaret eden iki tuhaf sinyal saptadı. Bu tarz yüksek enerjili parçacıklar, eğer varsa, standart yapıyı, maddeyi oluşturan temel parçacıkları tanımlayan teoriyi alaşağı edebilir. Bazı fizikçiler, sinyallerin kozmik ışınlar gibi daha sıradan bir şeyden gelmiş olabileceği konusunda uyardılar.

Dijital asistanlar, laboratuvar ortamında üretilen et, yaşlılığı durdurmak için yapılan çalışmalar, vücudun içine yerleştirilen ilaç hücreleri, kuantum bilgisayarlar, aynı cinsten farelerin gen değişikliği ile yavrulatılması ve tabii hemen hemen yaşamın her noktasına giren yapay zekâ... Ama... Evet işin bir de ‘ama’sı var.

Zira bazı bilimsel buluşlar, kanıtların çokluğu ve gördüğü genel kabul açısından şüpheye yer bırakmazken bazılarının geliştirilmeye ve kanıt çokluğuna ihtiyaç duyduğunu görüyoruz. İşte onlardan birkaçı:

Yıldız ışığı, yıldız aydınlığı

Radyo gözlemleri, evrendeki ilk yıldızların Büyük Patlamadan yaklaşık 180 milyon yıl sonra parıldadığını ortaya çıkardı. Avustralya’da masa büyüklüğündeki bir anten tarafından algılanan beklenmedik güçlü sinyaller, en erken pırıltılara işaret edip evrenin varoluşuyla ilgili yeni bir fenomen yaratabilir.

Şüpheli süper iletken

Hidrojen bakımından zengin yeni bir bileşik, süper iletkenlik sağlıyor olabilir. Konuyla ilgili yapılan iki deney, lantan-hidrojen bileşiklerinin, daha önce görülenden yüksek bir sıcaklıkta dirençsiz elektrik ilettiğini (süper iletkenlik olduğunu) gösteriyor. Araştırmacılar, bunun büyük bir gelişme olabileceğini söylüyor, ancak bileşiklerin manyetik alanlarının gerçek bir süper iletken gibi çalıştığı henüz kanıtlanmadı.

Alzheimer yayılabilir mi?

Yapılan iki çalışma, Alzheimer hastalığı ile herpes virüsü arasındaki bağlantıyı destekliyor. Bir grup araştırmacı, Alzheimer hastalığı olan kişilerde, sağlıklı insanlardan çok daha yüksek düzeyde viral DNA seviyeleri tespit etti. İkinci bir grup ise hastalığın bir özelliği olan beyindeki amiloid- beta plaklarının, herpes virüsü gibi patojenlere karşı koruyucu bir reaksiyonu olabileceğini söylüyor. Söz konusu bağlantının olup olmadığı belirsizliğini koruyor ve bilim insanları yine de Alzheimer’ın bulaşıcı olmadığını vurguluyor.

Hubble Uzay Teleskobu, güneş sistemimizin dışındaki bilinen ilk Ay’a dair kanıtları destekliyor. Araştırmacılar temkinli ama iyimser. Daha önce Kepler Uzay Teleskopu tarafından gözlemlenen yıldız ışığındaki bir düşüş, 8000 ışık yılı uzaklıktaki Neptün boyutlu bir Ay’ın varlığını ortaya koymuştu.

Kuşların solunumu

120 milyon yıllık kuş fosilinin göğüs boşluğundaki izler, modern kuşlarınkine benzer bir solunum sistemine ait beyaz benekleri andırıyor. Eğer öyleyse, Çin’de bulunan fosil, bir kuşa ait ciğerlerin korunan ilk örneği olabilir. Bazı paleontologlar, hassas akciğer dokusunun fosilleşmeye dayanmasının zor olduğu için bu bulguya ikna olmadılar.