Astımlı için zor günler

Nefes darlığı, öksürük ve göğüste baskı hissi gibi yakınmalarla ortaya çıkan astım, her 7-8 çocuktan birinde görülüyor. Uzmanlar, özellikle çocuklarda alerjik nezle ve astımın birlikte görülme riski bulunduğunu belirterek, doğanın canlanıp çiçeklerin açtığı, polenlerin havada uçuştuğu bahar aylarında hastaların daha da dikkatli olması gerektiğini vurguluyor ve ekliyorlar: “Polenden klimaya, parfüm ve deterjan kokusundan beslenmeye dek astımı tetikleyen çok faktör var.”

Mayıs ayının ilk salı günü “Dünya Astım Günü” olarak kutlanıyor. Göğüs Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Hacer Kuzu Okur, ilkbahar aylarında astım atağında artış yaşandığını vurgulayarak, astımı tetikleyen en önemli 10 nedeni şöyle sıralıyor.

* Polenler: Rüzgârla kilometrelerce uzağa yayılan polenler, ağaç, çiçektozları, çimenler alerjik riniti ve astımı tetikliyor. Öksürük, nefes darlığı, hapşırık, gözlerde yanma, burunda akma gibi pek çok şikâyete neden oluyor. Bu nedenle mümkünse polenlerin yoğun olduğu sabah saatlerinde dışarı çıkmayın, pencereleri kapalı tutun, dışarı çıkmanız gerekiyorsa maske takın.

* Klimalar: Filtresiz, bakımı yapılmamış klimalar ciddi tehlikelere yol açıyor. Klimaların yıllık bakımlarını mutlaka yaptırın, doğrudan üzerinize üflememesine dikkat edin.

* Viral enfeksiyonlar: Bahar aylarında havaların bir ısınıp bir soğuması ile artış gösteren viral enfeksiyon ajanları, astım hastalarında çok önemli bir tetik nedeni. Burun akıntısı, kas ağrısı, yaygın halsizlik gibi şikâyetler olursa mutlaka göğüs hastalıkları uzmanına başvurulmalı.

* Hava kirliliği: Özellikle büyükşehirlerde, sanayi bölgelerinde yaşayanlar, kimyasal tozlara, dumanlara maruz kalanlar çok dikkatli olmalı. Maskesiz dışarı çıkmamak, camları kapatmak çok önemli.

* Temizlik ürünleri, parfüm, spreyler: Ev temizlik ürünlerinden çamaşır deterjanlarına, kozmetik ürünlerden oje ve parfüm kokularına dek birçok koku, altyapısı hassas olan astım hastalarında ciddi bir tetik nedeni. Evde oturulan odada çamaşır kurutmamak ve çamaşırları polenlerin yoğun olduğu saatlerde dışarı asmamak da önemli.

* Yemek kokusu ve yemek buharı: Yemek pişirirken eve yayılan koku ya da buhar astım hastalığını kontrolsüzleştirip şikâyetlere yol açabiliyor. Bu nedenle yemek pişirilen ortamı havalandırın.

*Sigara: Astım hastalarının değil sigara kullanmak, dumanına bile maruz kalmaması kritik önem taşıyor. Aksi halde pek çok astım hastasında ağır astım krizine neden olabiliyor.

* Odada toz barındıran eşya ve halı: Halılar, kadife perdeler, eşyaların üzerinde mite denilen çıplak gözle görülemeyen canlılar, tüylü pelüş oyuncaklar önemli risk unsuru. Mümkünse haftada bir yıkanan elyaf yorgan ve yatak malzemeleri kullanılmalı, odada fazla eşyadan kaçınılmalı.

* Fast food ve katkı malzemeli yiyecekler: Günümüzde fast-food ve dışarıda kontrolsüz yağlı beslenmelerin artması nedeniyle reflü şikâyetlerinde artış yaşanıyor. Reflü ise öksürüğü tetikliyor. Katkı maddeli, şekerli yiyecekler, gazlı içecekler astım hastalarının şikâyetlerinin artmasına neden oluyor.

* Stres, ağlama hatta gülme: Yapılan bilimsel çalışmalar stresin astım hastalarında şikâyetlerin daha da artmasına neden olduğunu ortaya koyuyor. Nasıl ısı farkıyla bronşlardaki değişiklikleri gözlüyorsak, stres de astım hastalarının bronşlarında şişmelere, kasılmalara neden oluyor.

Alerjik nezle ile ilişkisi

Ülkemizde yaklaşık her 100 yetişkinden 5’inde görülen astım, bazı önlemler alınmadığı taktirde atağa dönüşerek büyük sıkıntılara yol açabiliyor. Çocuk Alerji Uzmanı Prof. Dr. Ahmet Akçay, alerjik nezle ve astım ilişkisine dikkat çekerek, şunları söylüyor:

“Özellikle çocuklarda alerjik nezlenin ve astımın birlikte görülme riski bulunuyor. Astımlı çocukların yüzde 75’inde alerjik nezle, alerjik nezleli çocuklarda ise yüzde 20-40 oranında astım oluyor. Astım tedavi edilebilir bir hastalık. Alerjik astımın tedavisindeki en etkili yol aşılama yöntemidir ve bu yöntemle hastalıktan kurtulmak mümkündür, erken başlanması önemlidir.”