‘Başkanlığa meşruiyet çabası’

CHP Genel Başkan Yardımcısı Faik Öztrak’ın hazırladığı G20 raporunda zirveye Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın “fiili başkanlık olarak ifade ettiği pozisyonuna uluslararası meşruiyet kazandırma çabasının” damga vurduğu eleştirisi yapıldı. Raporda, benzer ekonomilere sahip sekiz ülke arasında Türkiye’nin işsizlik sorunu konusunda Güney Afrika’dan sonra ikinci sırada yer aldığına dikkat çekildi.

 
CHP MYK’de G20 Zirvesi konusunda ayrıntılı değerlendirme yapıldı. Bu çerçevede Öztrak hazırladığı G-20 değerlendirme raporunu MYK’ye sundu. Raporda, Türkiye’nin dönem başkanlığı sırasında “yapılanlar” ve “yapılamayanlar” madde madde sıralandı.
 
“Yapılanlar” başlığı altında az gelişmiş ülkelere ait sorunların tartışılmasına gayret gösterilmesi, enerji ve tarım konularında toplantıların düzenlenmesi ve üye olmayan Azerbaycan’ın davet edilmesi gibi konular sıralandı. Raporda, “Türkiye’nin dönem başkanlığında önemli bir gelişmede Antalya Hareket Planının kabul edilmesidir. Bu planla her ülke 2018’e kadar izleyeceği büyüme stratejisinin ana hatlarını, alacağı tedbir ve gerçekleştireceği eylemleri belirli bir takvimle özetlemiştir” denildi.
 
Türkiye’nin dönem başkanlığı döneminde “yapılmayanlar” başlığı altında  ise şu değerlendirmelere yer verildi:
 
Belirsizlik fırsatı kaçırttı: Türkiye’nin küresel ekonomik sistem ve uluslararası ilişki ağı içinde etkinlik ve rolünü artırmak için önemli bir fırsat sunmuştur. Ancak bu fırsat olağanüstü koşullarda gerçekleşen ve arka arkaya gelen iki genel seçim ve bunun getirdiği politik belirsizlik nedeniyle yitirilmiştir.
 
Başkanlığa meşruiyet çabası: Türkiye Cumhurbaşkanının fiili başkanlık olarak ifade ettiği pozisyonuna uluslararası meşruiyet kazandırma gayretleri Liderler Zirvesine damgasını vurmuştur. Bu, küresel platformda Türkiye’nin etkinliğini artırma çabalarına gölge düşürmüştür.
 
İlgi görmedi:  G-20 Maliye Bakanlarının ve Merkez Bankası Başkanlarının Türkiye’nin dönem başkanlığında dört kez toplanmasına karşın bu toplantılar uluslararası arenada ve ulusal düzeyde yeterli ilgiyi görmemiştir. Oysa ABD Merkez Bankasının faiz artırmaya hazırlandığı bir dönemde Türkiye bu platformda dış finansman ihtiyacı yüksek,gelişen ve yükselen ekonomilerin sesi olma ve küresel ekonomik yönetişimde ağırlığını artırma imkanına sahipken, bu imkanı değerlendirememiştir.
Çözüm üretemedi: Yine Enerji, Ticaret, vb. konularda Türkiye, yaratıcı çözümler üretmekte yetersiz kalmış ve dönem başkanlığında geleneksel politikaları tekrardan öteye geçememiştir. Bu alanlarda özellikle az gelişmiş veya gelişmekte olan ülkelerin sesi olma imkanı varken bu fırsat kaçmıştır.
 
‘Güney Afrika ile yarışıyoruz’
 
Dağılımdaki adaletsizlik önemli sorun: Türkiye, büyümenin kalitesinde de sorunlar yaşamaktadır. 2015’de G-20’nin benzer ekonomileri içinde Türkiye, Güney Afrika’nın ardından işsizliği en yüksek ikinci ekonomi olmuştur. Keza yoksulluk ve gelir dağılımında adaletsizlik önemli sorun alanları olmaya devam etmektedir.
 
Çin ve Türkiye: IMF’nin belirlemelerine gore 2015’te işsizlik oranının Güney Afrika için yüzde 25.8 olarak gerçekleşmesi bekleniyor. Bu rakam sekiz benzer ekonomiler arasında Türkiye’yi yüzde 10.8 ile ikinci sıraya oturtuyor. Işsizlik oranı bu yıl Arjanti’de yüzde 6.9, Brezilya’da yüzde 6.6, Rusya’da yüzde 6 olarak öngörülüyor. Türkiye’yi neredeyse yarı yarıya geride bırakan ülkeler ise  yüzde 4.1 ile Çin, yüzde 4.3 ile Meksika ve yüzde 5.8 ile Endonezya odu.
 
Yolsuzluk gölge düşürdü: Türkiye dönem başkanlığı esnasında altyapı yatırımlarını ve bu yatırımların finansmanıkonusunu G-20 gündeminde tutmaya çalışmıştır. Bu çerçevede büyükaltyapı yatırımlarında kamu-özel işbirliği modelini sıklıkla gündeme getirmiş ve Türkiye’yi bir başarı hikayesi gibi sunmaya çalışmıştır. Ancak bu yatırımlarla alakalı yolsuzluk iddiaları,bu iddialarınbağımsız yargıtarafından takibata alınamaması ve bu süreçte yaşanan skandallar Türkiye’nin model ülke olabilme imkanına büyük ölçüde gölge düşürmüştür.