Beyrut patlamasına ilişkin çarpıcı araştırma: 'İyonosferi bile sarstı'

İki bin 750 ton amonyum nitratın yol açtığı patlamada yaklaşık 200 kişi yaşamını yitirmiş, binlerce kişi yaralanmış ve 300 bin kişi evsiz kalmıştı.

ScienceAlert'ün haberine göre, meydana gelen gürültü Almanya'yla Tunus gibi ülkelerdeki sensörleri harekete geçirmiş ve yaşanan sarsıntıyı 500 kilometre uzaktaki sismik istasyonlar bile tespit etmişti.

Japonya'daki Hokkaido Üniversitesi ve Hindistan'daki Ulusal Teknoloji Enstitüsü Rourkela Kampüsü'nden araştırmacılar, Beyrut patlamasının Dünya atmosferinin uzay boşluğuyla buluştuğu bölgenin de sarsılmasına yol açtığını belirledi.

İyonosfer, çok sayıda serbest elektrondan oluşuyor. Fazla miktarda morötesi radyasyon ve jeomanyetik fırtına gibi doğal olaylarla nükleer deneme gibi insan yapımı faaliyetler iyonosferdeki elektronlarda bozulmalara sebebiyet verebiliyor.

Bilim insanları söz konusu araştırmada, GPS uydularının patlama günü yeryüzündeki istasyonlara ilettiği sinyallerde yaşanan gecikmeleri, normal bir günde yaşananlarla karşılaştırarak iyonosferdeki elektronlarda meydana gelen değişiklikleri hesapladı.

Araştırma ekibinden gezegen bilimci Kosuke Heki, bulgulara dair şöyle konuştu:

"Patlamanın iyonosferde güneye doğru saniyede 0,8 kilometre hızla ilerleyen bir dalga yarattığını gördük."

Lübnan'daki olayın pek çok volkanik patlamayla karşılaştırılabileceği de ortaya çıktı. Örneğin Beyrut patlamasının iyonosferi, 2004'te Japonya'daki Asama Dağı'nda yaşanan volkanik püskürmeden daha fazla etkilediği tespit edildi.

Araştırma bulguları saygın bilim yayını Scientific Reports'ta yayımlandı.

Kaynak: Independent Türkçe