Çarklar yavaşladı

TÜİK’in eylül ayı sanayi rakamları ilk bakışta bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 2.2’lik artışla sanayi üretiminin arttığı algısı yaratıyor ancak ağustosta sanayi üretim endeksi bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 5.2 oranında artmıştı.

Eylülde takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretimi bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 2.2 oranında arttı. Beklentilerin binde 1 üstünde gelen anket sonuçları, özellikle ekonomistler tarafından olumlu bulunarak büyümede hız kazanılacak yorumlarına yol açsa da çıkan sonuçlar, bu yılın en düşük büyümenin yaşandığı ikinci ay oldu. Ağustos ayında bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 5.2’lik bir artış olmuştu. Anket verilerine göre ekonomistler de eylül ayı sanayi üretim endeksindeki artışın en fazla yüzde 2.1 oranında olmasını bekliyordu. Sanayi üretim endeksinin tahminlerden yüzde 0.1 daha fazla olması tablonun iyi olduğu algısı yarattı.

En ciddi düşüş yüzde 8.2

Ancak eylül ayı sanayi üretim endeksi bu yılın en düşük ikinci ayı oldu. Yılın en düşük sanayi üretim verisi ise 1.6 ile haziran ayı olmaya devam ediyor. 2014 yılının ilk dokuz ayının bir önceki yılın aylarıyla karşılaştırdığımızda ocak ayı yüzde 7.1’lik oranla en yüksek seviyede. Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış imalat sanayiinde en yüksek düşüş makine ve ekipmanların kurulumu ve onarımında gerçekleşti. İmalat sanayii alt sektörleri incelendiğinde, 2014 yılı eylül ayında bir önceki aya göre en yüksek düşüş yüzde 8.2 ile makine ve ekipmanların kurulumu ve onarımında gerçekleşti. Bu düşüşü yüzde 3.4 ile kayıtlı medyanın basılması ve çoğaltılması, yüzde 3.1 ile gıda ürünlerinin imalatı takip etti. Eylül ayındaki sanayi üretiminde en yüksek artış dayanıklı tüketim malı imalatında gerçekleşti. Ana sanayi grupları sınıflamasına göre, 2014 yılı Eylül ayında bir önceki aya göre en yüksek artış yüzde 6.9 ile dayanıklı tüketim malı imalatında gerçekleşti. İmalat sanayii alt sektörleri incelendiğinde, 2014 yılı Eylül ayında bir önceki aya göre en yüksek artış, yüzde 30.4 ile diğer ulaşım araçlarının imalatında gerçekleşti. Bu artışı, yüzde 9.0 ile elektrikli teçhizat imalatı, yüzde 7.5 ile temel eczacılık ürünlerinin ve eczacılığa ilişkin malzemelerin imalatı takip etti.

Madencilik, ölü işçiler üzerinde yükseldi

Beklentilerin üzerinde olan sanayi üretim endeksinde en büyük pay madencilik ve taşocakçılığı.
Maden ocaklarındaki işçi ölümleri oranları, sanayi üretim oranındaki artıştan daha hızlı arttı ve sanayi üretimi oranındaki artış, madencinin sırtından sağlanmış oldu. 2014 yılı Eylül ayında bir önceki yılın aynı ayına göre madencilik ve taşocakçılığı sektörü endeksi yüzde 8.9 ile sanayi üretiminin artış oranını solladı. İmalat sanayii sektörü endeksi yüzde 1.1 ve elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı sektörü endeksi de yüzde 6.4 arttı. Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretimi eylülde bir önceki aya göre yüzde 1.7 oranında artış gösterdi. Eylülde bir önceki aya göre madencilik ve taşocakçılığı sektörü endeksi yüzde 2.6, imalat sanayii sektörü endeksi yüzde 1.9 ve elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı sektörü endeksi yüzde 0.1 arttı.