CHP'den yurtdışı önerisi

CHP, Avrupa'da bulunan 2 milyon civarında gurbetçinin kullandığı oyların daha adil bir şekilde paylaştırılması için bir "yurtdışı seçim çevresi" oluşturulmasını ve yurt dışı milletvekilliği"ni önerdi.

Türkiye dışında yaşayan 2 milyon seçmen 2008'de yapılan yasa değişikliği Türkiye'deki seçimlerde oy kullanma hakkına kavuştu. 2011'deki genel seçimlerde Yüksek Seçim Kurulu'nun alt yapı çalışmasını tamamlayamaması nedeniyle sadece gümrük kapılarına kurulan sandıklarda oy kullanabilen yurtdışındaki seçmenlerin kullandıkları oylar, mevcut düzenlemeye göre, 81 ile eşit şekilde paylaştırılıyor. 2011 seçiminde gümrük kapılarında kullanılan 128 bin geçerli oy bu düzenlemeye göre illere dağıtıldı. Bu rakam seçimlerdeki tabloyu pek etkilemedi ancak 2 milyon seçmenin oy kullanması durumunda yurtdışından gelen oylar, illerdeki seçim sonuçlarını önemli ölçüde etkileyebilecek.

Yrd. Doç. Dr. Burak Cop hazırladı

İstanbul Kültür Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümü Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Burak Cop'un bu duruma ilişkin hazırladığı "Yurtdışı Seçim Çevresi Daha Adil Bir Seçim Sistemine Doğru" başlıklı rapor ve değişiklik önerisi CHP Bilim Yönetim Kültür Platformu tarafından kabul edildi. Parti politikası olarak benimsenen öneri bugün  Genel Başkan Yardımcıları Sencer Ayata, Faruk Loğoğlu ve Edirne Milletvekili Kemal Değirmendereli ile Yrd. Doç. Dr. Cop'un da katıldığı bir toplantı ile kamuoyuna açıklandı.

Mevcut durum sonuçlarda adaletsizlik yaratıyor

Seçim sonuçları açısından mevcut düzenlemenin adaletsiz bir durum yaratacağına işaret eden CHP Genel Başkan Yardımcısı Sencer Ayata, durumu şöyle örnekledi: "Düsseldorf'ta yaşayan bir yurttaşımızın kullandığı oydan ötürü söz gelişi Malatyalı bir seçmenin oy verdiği partinin bu ilde kazandığı milletvekili sayısının altına düşmesi adil bir sonuç olarak görülebilir mi? Varsayalım ki bir seçimde ülke içinde 40 milyon geçerli oy kullanıldı ve yurtdışında yaşayan seçmenlerimiz ise 2 milyon oy kullandı. Dışarıdan gelen oy sayısı yurtiçinde kullanılan oyların yüzde beşi oranında olduğu için her seçim çevresinde kullanılan toplam oyun yüzde beş arttığı varsayılacak. Bir parti yurtdışı oylarının yüzde 40'ını aldıysa, illerdeki toplam oyun üstüne konan ek oyun da yüzde 40'ını almış olacak."

Bağımsız adaylar haksızlığa uğruyor

Yurt dışında oy kullanacak seçmenlerin yalnızca partilere oy verebileceğine işaret edilen Yrd. Doç. Dr. Cop'un hazırladığı raporda, bağımsız adayların haksızlığa uğrayacağına da dikkat çekildi. Raporda, yurt dışındaki yurttaşların temel hakkı ve görevi olan oy kullanma olanağından yararlandırılması ancak kullanılacak oyların illerdeki oy profili ve milletvekili dağılımını bozmaması gerektiğine işaret edildi.

"Yurt dışı seçim çevresi', 'yurt dışı milletvekilliği"

Düzenlenen toplantıda mevcut uygulamanın sakıncalarına dikkat çeken Sencer Ayata da, "Nasıl ki 2008'de Yurt Dışı İlçe Seçim Kurulu kurulduysa, şimdi de bir Yurtdışı Seçim Çevresi oluşturulmalıdır. Sayı artırılabilir, azaltılabilir fakat başlangıç olarak Yurtdışı Seçim Çevresi'nde her üç yüz bin seçmene bir milletvekilliği verilmesi üzerinde durulabilir" dedi.

Ayata, Fransa, İtalya, Hırvatistan, Portekiz ve Tunus gibi ülkelerden farklı yurt dışı seçim çevresi örneklerini de saydı.

CHP'nin önerisi

Ayata'nın açıkladığı CHP'nin önerisinde şu ifadelere yer verildi:

"CHP milyonlarca yurttaşımızın daha özgür, daha eşitlikçi ve daha adil temsil edildiği bir siyasal sistem hayalini gerçekleştirme hedefini tüm kararlılığı ile korumaktadır. Yurt dışından gelecek oylar tek bir seçim bölgesi gibi düşünülüp yurt dışında yaşayan yurttaşlarımıza seçilme imkânı tanınmalıdır. CHP'nin önerisi bir Yurt dışı Seçim Çevresi oluşturulmasıdır. Bu çevreden seçilecek milletvekillerinin Yurt dışı Milletvekili sıfatını taşıması için 298 ve 2839 sayılı Kanunlarda gerekli değişiklikler ve tüm hukuki düzenlemeler yapılmalıdır. Yurt dışını temsil eden milletvekilleri yurtdışında yaşayan yurttaşlarımızın sorunlarını daha iyi dile getirecek ve Türkiye'nin başta Avrupa olmak üzere dış dünya ile ilişkilerini daha da güçlendirecektir. Bu değişikliklerin en kısa zamanda hayata geçirilmesi için TBMM'de grubu bulunan partileri işbirliğine davet ediyoruz."