'CIA'in açıklaması yanlış'

Türkiye İstatistik Kurumu Başkanı Birol Aydemir, TÜİK Konsey Salonu'nda düzenlediği toplantıda basın mensuplarının sorularını yanıtladı. TÜİK'in açıkladığı tüm verilerin kabul görmesi için uluslararası kriterlere uygun olması gerektiğini dile getirerek, her türlü uygulamada uluslararası standartlara uyum çabası içinde olduklarını söyledi.

Bir gazetecinin ''erken veri yayımlama konusunda Fransa'daki istatistik kurumunun örneğini verdiniz. (Benzer durumların yaşanmayacağı konusunda garanti veremeyiz) demişler. Siz de garanti veremiyor musunuz?'' sorusu üzerine Aydemir, ''Fransa aslında çok samimi davranmış. Biz böyle bir şey söylemiyoruz. Dediğimiz şu; Bundan sonra böyle bir şey olmaması için elimizden gelen bütün gayreti ve çabayı göstereceğiz. Hatalarımızdan ders alıp bütün süreçleri gözden geçiriyoruz ve gerekli düzeltmeleri yapıyoruz. Bu ileride hiç hata yapmayacağız... Hayır ben bunu diyemem. Belki hiç hata yapmayacağız. Belki yapacağız. Bunu bilmiyorum. Ama biz hata yapmamak için elimizden gelen maksimum gayreti göstereceğiz'' diye konuştu.

Kiracı ve ev sahibi oranlarına ilişkin bir soru üzerine Aydemir, kiracı ve ev sahibi dışında kalan üçüncü oranın, kira vermeden örneğin bir akrabasının evinde oturanların oranını oluşturduğunu bildirdi.

'Ambargolu yayınlanmasını değerlendiririz'

Aydemir, nüfus projeksiyonuna ilişkin bir soruyu yanıtlarken de ''Projeksiyon açıklandığında en uzun yaşam süresinin hangi ilde olduğuna cevap vereceğiz. Fazla değil birkaç hafta içerisinde'' dedi. ''TÜİK istatistiklerinin erken açıklanmasının önüne geçilmesi için (ambargolu) ifadesinin kullanılmasının'' önerilmesi üzerine de Aydemir, bu önerinin değerlendirilebileceğini söyledi.

CIA'nın Türkiye nüfusunun 80 milyona yakın olduğunu açıkladığının belirtilerek, 'Hangi veri doğru. CIA ile görüşmeniz oldu mu?'' sorusuna şu yanıtı verdi: ''CIA'nın açıkladığı şey yanlış. Bizim nüfusumuzu bizden öğrenin. Biz iddia ediyoruz; Bizim nüfusumuzu bizden daha iyi kimse açıklayamaz ve CIA'nın yaptığı şey yanlış. Net. CIA diğer ülkelerde de yanlış yapmış, sadece bizde değil. İki olasılık var. Yurtdışındaki vatandaşlarımızla TC kimlik numarası almış yaklaşık 80 milyon vatandaş var. Ama biz bu ülkede yaşayanları açıklıyoruz. CIA onu da almış olabilir. CIA bizim önceki verileri de almış olabilir. Siz bize inanın, CIA'nın rakamları doğru değil. Kayıt sistemi kurduk, öleni, doğanı, göç edeni, hepsini takip edebiliyoruz. Bu konuda aslında oldukça güvenilir, yüzde 100'e yakın verilerle çalışıyoruz.''

 

Turizm gelir ve gider verileri Şubatın ilk yarısında

Aydemir, başka bir soru üzerine, ödemeler dengesini Merkez Bankası'nın sorumluluğunda olduğunu, bu konuda bir değişiklik olmayacağını söyledi.
Şubat ayının ilk yarısında turizm gelir ve giderlerinin revize ettikleri verilerinin açıklanacağını anlatan Aydemir, gelir açısından bu verilerin 2001'e kadar geri götürüleceğini ifade etti.

Aydemir, turizm verilerine ilişkin revizyonun bir kısmının cari açığı etkileyeceğini, yeni eklenen gelire ilişkin verilerin cari açığın düşmesine neden olacağını, eskiden de var olan kalemlerin ise bir etki oluşturmayacağını söyledi. Cari açığın ne kadar düşeceğinin sorulması üzerine de Aydemir, bunun, verilerin açıklanacağı gün belirtileceğini bildirdi.

Başkan Aydemir, ''Erken veri açıklaması yapan ülkelerden örnekler verdiniz. O ülkelerde istifa var mı acaba?'' sorusu üzerine şöyle konuştu: ''Eğer bu şekilde bir hatadan istifa edilecekse en son istifa etmesi gereken biz oluruz. Çünkü şeffaf bir şekilde hatamızı söyleyip özür diliyoruz. Dolayısıyla istifa edecek bir durum görmüyorum ben. Hata yapanın istifa ettiği bir kurumda çalışan bulamazsınız. Vicdanen rahatım. Benim böyle bir makam derdim olmadığını bilmeniz lazım. Benim bir yerden ayrılmam için iki saat yeterlidir, toplanmam için. Böyle bir uygulama sistemi yanlış. Ben gösteririm; o haberi yazan istifa mı edecek?''

'3 çocuk mu, 2 çocuk mu?'

Nüfus projeksiyonunu 2075 yılına kadar tüm yönleriyle hazırladıklarını anlatan Aydemir, ''2075 nüfusu şudur, diye bir şey beklemeyin. Öyle bir şey yok. 2075 nüfusu bu varsayımlar altında bu, şu varsayımlar altında budur, şeklinde açıklanacak. Burada en fazla insanların beklediği doğurganlıktır. 3 çocuk mu, 2 çocuk mu? Şu anda 2,1. Biz bir hayli düşmüşüz, çok hızlı düşmüşüz'' diye konuştu.

Aydemir, doğurganlık oranı konusunda alınacak önlemlerin zamanının çok önemli olduğunu, ''geç kalınmış 3 çocuğun faydası olmadığını'' vurgulayarak, yurttaşlara kaç çocuk yapacakları konusunda öneride bulunmanın TÜİK'in işi olmadığını, bu konuda politika üretmenin siyasilerin işi olduğunu söyledi.

 

'Başbakan'ın tespitleri doğru'

Birol Aydemir, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın çocuk sayısına ilişkin tespitlerinin doğru olduğunu belirterek, ''Bu konuda Başbakan'a bir sunum yapmadık. Sayın Başbakanımızın öngörüsünün rakamsal analizlerini yapacağız. Sayın Bakanımızla görüştük, 'uygun görülürse bu verileri kamuoyuna açıkladıktan sonra Bakanlar Kurulu'na sunum yapalım' dedik. Uygun gördü'' diye konuştu. Aydemir, nüfus projeksiyonun açıklanmasının ardından bu konuya ilişkin tartışmaların daha bilimsel temele yapılabileceğine dikkati çekti.

Aydemir, başka bir soru üzerine, özellikle lokanta harcamalarının ağırlığının arttığını, bunun da hane halkı bütçe araştırma sonuçlarına göre belirlendiğini söyledi. 2013 yılı TÜFE sepetinden okullarda kıyafet serbestliği getirildiği için okul giysilerinin çıkarıldığını, ancak çocuk giysilerine harcamanın artması halinde bu kalemin artacağını kaydetti.

Engellilerin nüfus içerisindeki oranı belirlenirken kronik hastalığı olanların da dahil edilip edilmediğinin sorulması üzerine Başkan Yardımcısı Enver Taştı, engelliler belirlenirken yaşam kalitesini etkileyen unsurlar üzerinde yoğunlaşıldığını, engelli nüfusunun belirlenmesinde kronik hastalıkların bulunmadığını, süreğen hastalıkların yer aldığını belirtti.

 

'Birileri kazanıyor, kaybediyor. TÜFE verisinde olma ihtimali yüksek'

TÜİK Başkanı Aydemir, 2013 yılında işgücünün eski ve yeni serilerinin paralel olarak, 2014 yılında ise yeni serinin 15 Nisan 2014 tarihinde açıklanacağını bildirdi. ''İşgücü istatistiklerinde ümitsizlerin verileri de açıklanacak mı?'' sorusuna karşılık Aydemir, uluslararası standartlarda böyle bir uygulamanın olmadığını belirtti.

Bir gazetecinin ''TÜİK TC'nin resmi istatistik kurumudur. Şüphesiz ki siz daha iyi biliyorsunuz bizden. Hiçbir gazetenin yaptığı hata nedeniyle milyonlarca dolar para kazanmıyor insanlar IMKB'de'' şeklindeki ifadeleri üzerine Aydemir, TÜİK'in Türkiye'nin resmi istatistik kurumu olduğunu, ancak gazetecilerin de etik ilkelerinin bulunduğunu söyledi.

Aydemir, ''Yapmayın arkadaşlar. Bu kadar acımasız olmayın. Bu kurum da hata yapabilir. Önemli olan hatayı kabul etmek ve bunun olmaması için azami gayreti göstermek, gidermektir. 'Ben gazeteciyim, yaparım...' Yok öyle bir şey. Sen de Kurum ile ilgili olarak güveni sarsıyorsun. Buna da hakkın yok. Hata yapma lüksümüz belki de bizim hiç yok. Haklısın birileri kazanıyor, kaybediyor. Bu olmuş mudur? Olabilir. Onu bilemem. TÜFE verisinde olma ihtimali yüksek. Ama gazeteci olarak sizinle kıyaslarım. Beni hata yaptım diye suçluyorsa, önce 'sen kendi hatana bak' derim. TÜBİTAK'tan uzmanları çağırdık, TÜFE ile ilgili analiz yaptırdık. Biz ikinci gün hatamızı telafi ettik, bir daha olmaması için tedbirimizi aldık. Firmayla ilişkimizi kestik. SMS yapmıyoruz. Firma ile onun dışında bir ilişkimiz yok. SMS ile ilgili uygulamayı durdurduk'' dedi.

Bir gazetecinin 2013'ün ''Uluslararası dünya istatistik yılı'' olduğunu hatırlatması üzerine, Aydemir, muhabirler için istatistiklerin değerlendirilmesi hususunda bir eğitim düzenleyebileceklerini söyledi. Aydemir, istatistik okurluğunu artırmak istediklerini belirterek, ''İlköğretimde çok basit düzeyde istatistikleri vererek, çocukları bu yönde eğitmek, belki Milli Eğitim Bakanlığı ile görüşerek eğer kabul ederlerse müfredatlarına bir kaç saat eklemek için çalışmalar yapıyoruz'' diye konuştu.

 

TÜFE'deki değişiklikler

Öte yandan, toplantıda 2013 yılında Tüketici Fiyat Endeksi'nde (TÜFE) yapılan değişikliklere ilişkin verilen bilgilere göre, endeks sepetinin kapsamı ve ağırlık yapısı güncellendi ve TÜFE madde tanımları yenilendi.

TÜFE'nin ana grup ağırlıkları 2012 ve 2013 yıllarında gıda ve alkolsüz içeceklerde yüzde 26,22'den 24,09'a, alkollü içecekler ve tütünde yüzde 5,21'den 5,07'ye, giyim ve ayakkabıda yüzde 6,87'den 6,83'e, mobilya, ev aletleri ve ev bakım hizmetlerinde yüzde 7,45'ten 7,28'e, sağlıkta yüzde 2,29'dan 2,22'ye, eğlence ve kültürde yüzde 2,98'den 2,95'e, eğitimde yüzde 2,18'den 1,91'e, çeşitli mal ve hizmetlerde de yüzde 3,40'dan 4,16'ya düşerken, konut, su, gaz, elektrik ve diğer yakıtlarda yüzde 16,44'ten 16,68'e, ulaştırmada yüzde 16,73'ten 17,99'a, haberleşmede yüzde 4,60'dan 4,64'e, lokanta ve otellerde yüzde 5,63'ten 6,18'e yükseldi.

Bu sene ayrıca, sebze, meyve, tüp gaz, akaryakıt ve seçilmiş 16 ürünün fiyatları her hafta, altın fiyatları ayda dört kez, kiralar ve seçilmiş 83 madde çeşidi ayda bir kez, diğer mal ve hizmetlere ait fiyatlar ayda iki kez, benzin ve mazot için günlük fiyat takibi yapılacak. Bu yıl TÜFE'deki fiyat, kira ve iş yeri sayıları, madde sayısı 437, çeşit sayısı bin 83, iş yeri sayısı 27 bin 500, fiyat sayısı 375 bin ve kira sayısı 4 bin 252 olarak belirlendi.