Dünyada petrol fiyatı yüzde 25 düştü, Türkiye'de tık yok

Kurdaki en ufak artışta benzin fiyatlarına zam yapan akaryakıt firmaları düşüşten elde ettiği kazancı halkın cebine yansıtmıyor. Akaryakıt fiyatı yükseldiğinde iğneden ipleğe her şeye zam geliyor. Türkiye'de enflasyonun en önemli nedenlerinden biri olan yüksek enerji fiyatlarının, iş tersine döndüğünde fiyat düşüşünü getirmediği verilerle ortada. Son dört aylık dönemde petrol fiyatları yizde 25 civarı azalırken benzindeki düşüş yüzde 6'da kaldı.

Petrol fiyatları haziranın son haftasından bu yana düşüşte. 23 Haziran'da 115.06 dolar olan Brent petrol 83 doların altına kadar gerilerken, geçen haftayı 85.68 dolardan tamamladı. Buna göre 23 Haziran'dan 24 Ekim'e yani son dört ayda Brent petrolün fiyatı 29 dolar 38 cent değer yitirdi. Bu yüzde 25.5 düşüş anlamına geliyor. Aynı şekilde Batı Teksas türü ham petrolün (WTI) varil fiyatı da 13 Haziran'da gördüğü 107.68 dolardan (228.23 TL) 80.46 dolara (179.67 TL) kadar indi. Söz konusu dönemde WTI'nın kayıpları 27 dolar 22 cent yani yüzde 25.3'ü buldu.

Kurların da son haftalarda düştüğü de hesaba katılırsa Türkiye'nin kazancı artıyor. Dolar kuru 23 Haziran'da 2.1390 TL idi. Yani Türkiye varil başına petrol için 246.12 TL ödüyordu. Doların 2.2895 TL ile zirve yaptığı 29 Eylül'de Brent petrol 96.75 dolar seviyesindeydi. Buna göre Türkiye'nin ödediği fiyat 221.51 TL idi. Şu anda ise 2.2330. Brent petrolün fiyatı 85.68 dolar. Yani Türkiye'nin varil başına petrol için ödediği fiyat 191.32 TL. Eğer dolar kuru 2 Eylül'deki zirvesinde olsaydı Türkiye'nin ödeyeceği fiyat 196.16 TL olacaktı. Kur farkı Türkiye'ye ekstradan 5 TL civarında katkı sağladı.

Türkiye'nin son dört aydaki kazancı kurla birlikte Brent petrol için varil başına 54.8 TL, WTI için ise 48.6 TL'yi buldu. Yani petrol için ortalama 52 TL diğer deyişle yüzde 22 daha az ödememiz gerekiyor.

Buna rağmen petrol fiyatları ve kurdaki gerileme Türkiye'deki benzin fiyatlarına yeteri kadar yansımadı. Benzinin ortalama fiyatı haziran ortasında 5.03 lira idi. Şu anda ise 4.72 lira.95 oktan kurşunsuz benzinin fiyatı Ankara'da 4.72-4.73 liradan, İstanbul'da 4.71, İzmir'de ise 4.73 liradan satılıyor. Buna göre fiyatlar ortalama 31 kuruş azaldı. Bu da yüzde 6 düşüş anlamına geliyor.

Petrol neden düşüyor?

Uluslararası Enerji Ajansı'nın raporuna göre petrol fiyatlarındaki düşüş devam edecek. ABD'de yayımlanan hammadde stok istatistikleri, petrol fiyatlarının düşüşünde etkili oluyor. ABD'nin petrol stoklarının artışında en önemli etken olarak kaya petrolü üretimi görülüyor. Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü'nün (OPEC), üretimi kısarak müdahalede bulunmaması ve dünya ekonomisindeki yavaşlama endişeleri de düşüşün diğer nedenleri.