Erdoğan'ın seçim rüşveti: Batık, Ziraat'e havale

Türkiye ekonomik kriz altında yerel seçime giderken, AKP de seçim yatırımlarına ağırlık verdi. Yurttaş temel ihtiyaçlarını bile karşılayamazken, yaklaşık 2.5 milyon kişi  sadece kredi kartı borcu nedeniyle takibe düşerken, her ay sadece İstanbul Avrupa yakasında yaklaşık 90 bin abone elektrik faturasını ödemekte zorlanırken Hükümet bunlara kulak tıkamıştı. Ancak, seçime sayılı günler kala AKP yine oy kapmak için harekete geçti.

Borca battılar

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, AKP’nin grup toplantısında yine mali disiplini hiçe sayarak yine kesenin ağzını açtı. Erdoğan, “Bütçe disiplininden, tasarruflardan, yapısal reformlardan taviz vermeden bu yolu yürüyeceğiz” dese de, açıklanan her harcama ve teşvik kaynaklarının belirsizliği ve ilgili kurumlara getireceği yükler açısından önemli riskler de barındırıyor. Erdoğan’ın dün açıkladığı seçim yatırımları ise şöyle:

Düzenli sosyal yardım alanların aylık 150 kilovatsaate (kWh) kadar elektrik harcamalarını (ortalama 80 lira) devlet üstlenecek. Bu yardımı alan hane sayısı 2.5 milyonun üzerinde. Oysa Elektrik Mühendisleri Odası’na göre ise 4 kişilik bir ailenin aylık minumum elektrik harcaması 230 kWh ve bugünkü fiyatlarla 140 lira.  

Ziraat Bankası kredi kartı borcunu ödemekte güçlük çekenler kişilerin, tüm bankalara ait bu tür borçlarını ‘Birleştiren İhtiyaç Kredisi’ vererek tek çatıda toplayacak. 24 kadar aylık faiz yüzde 1.10, 60 aya kadar yüzde 1.20 olacak. Ancak Ekim 2018 itibarıyla Türkiye’de 25.6 milyon kişinin bireysel kredi kartı var. Geçmiş yıllarda dikkate alındığında 2 milyon 485 bin 148 kişi kredi kartı borcunu ödememiş durumda. Aralık sonu itibarıyla da toplam bireysel kredi kartı borcu 102.4 milyar lira. Bunun 6.1 milyar lirası batık durumda. Batık kredi kartı borcu oranı ise yüzde 6. Bu oranın artması bekleniyor.
Ekonomik kriz nedeniyle hem satış hem tahsilat hem finansman bulma sorunu yaşayan esnaf ve sanatkâra ise Halkbank aracılığıyla işletme ve yatırım kredisi kapsamında 22 milyar lira verilecek. Bundan yaklaşık 350 bin esnafın yararlaması bekleniyor.

500 ve üzeri sigortalı çalıştıran işyerleri için 3 puan olan sigorta prim teşviki 5 puana çıkartıldı. 500’ün altı sigortalı çalıştıran yerler için ise 5 puan uygulaması sürecek.

Ziraat Bankası aracılığıyla çiftçi borçlarına yıllık yüzde 11 faiz oranı uygulanarak 1 yıla kadar vadelendirme imkanı getirildi. Çiftçiye yapılacak fark ödemeleri de buğday, mısır ve çeltikte 550 milyon lira, buzağı desteği ödemeleri 525 milyon lira, çiğ süt desteği ödemeleri 340 milyon lira, yem bitkilerinde 269 milyon lira olacak. Toplamda 2 milyar lirayı aşacak.

<haber-dikey:1194995,1194957,1194291,1194238>

Vergi düşürülmeli

Sosyal yardım alanların elektrik faturasının belli kısmının ödeneceğiyle ilgili açıklamaları değerlendiren Elektrik Mühendisleri Odası (EMO) İstanbul Şubesi Başkanı Erol Celepsoy, 4 kişilik bir ailenin aylık minimum elektrik tüketiminin 150 değil 230 kWh olduğunu, bunun da 140 TL’ye geldiğini söyledi. Dar gelirlilere elektriğin düşük fiyattan satılmasını ya da tükettikleri elektriğin bir bölümünün devlet tarafından karşılanmasını yıllardır talep ettiklerini belirten Celepsoy, bunun sadece seçim dönemi için değil sürekli geçerli olması gerektiğini dile getirdi.

Celepsoy ayrıca, elektrik faturalarındaki TRT payı, enerji fonu ve belediye payının kaldırılmasını, ayrıca KDV’nin yüzde 18’den yüzde 8’e düşürülmesi talep etti.

Çiftçiye değil yandaşa kredi

-Kuruluş amacı çiftçiyi desteklemek olan Ziraat Bankası, son yıllarda kaynaklarını farklı sektörlerde kullandırdığı için eleştiriliyor. Bankanın son dönemde eleştiri konusu olan tarım dışı kredi hamlelerinden bazıları şöyle:

-Doğan Medya Grubu’nun Nisan 2018’de Demirören Medya Grubu’na satışında 675 milyon dolarlık kredi Ziraat Bankası’ndan temin edilmişti. İlk 2 yılı geri ödemesiz 10 yıl vadeli kredide faiz oranının da piyasa ortalamasının altında olduğu iddia edilmişti.

-Aralık 2018’de Ziraat Bankası düşük faizli konut kredisi kampanyası başlattı. Bankanın aktif olarak çalışmakta olduğu müteahhitlerin projelerinden konut satın alacak kişilere aylık yüzde 0.98 faiz oranı ve 120 aya varan vade seçenekleriyle 500 bin liraya kadar konut kredisi kullanma imkanı sunuldu. Yüzde 1.78’lik faizin yüzde 0.8’lik bölümü müteahhitlere yansıtıldı. Konut kredisinde piyasa ortalaması şu an yüzde 2.3 seviyelerinde.

-Ziraat Bankası, futbol kulüplerinin toplam 14.5 milyar TL’lik borçlarının yeniden yapılandırılmasında da öne çıkan banka olacak.