Ermenistan’da gergin seçim

Ermenistan’da bugün erken parlamento seçimleri düzenleniyor. Geçen yılki Karabağ Savaşı’nın ardından Ermenistan’da milliyetçi kesimler, Başbakan Nikol Paşinyan’ı Azerbaycan karşısında teslimiyetçi olmakla ve yenilginin sorumlusu olmakla suçlayıp istifaya davet etmişti. Paşinyan’ın askerlerle arasında krizin tırmanması ve şubat ayında dönemin Genelkurmay Başkanı Onik Gasparyan’ın Paşinyan’ı istifaya davet etmesi, Paşinyan’ın da bunu darbe girişimi olarak değerlendirip Gasparyan’ı görevden alması, siyasi krizi daha da alevlendirmişti. Genelkurmay Başkanı Gasparyan’ın görevi bırakmayı reddetmesi ve bazı devlet kurumlarının Gasparyan’ı, bazılarınınsa Paşinyan’ı desteklemesi, devlet içinde krize yol açmıştı. Gerilim, Paşinyan’ın erken seçim kararı almasıyla kısmen yatışmıştı.

Bugünkü seçimlere, 22 siyasi parti ve 4 seçim bloğu katılıyor. Parlamentoya girebilmek için siyasi partilerin yüzde 5’lik; bloklarınsa, yüzde 7’lik barajı geçmeleri gerekiyor. 2018 yılındaki “renkli devrim”in ardından düzenlenen parlamento seçimlerinde, Paşinyan’ın Sivil Sözleşme Partisi’nin de dahil olduğu Benim Adımım Bloku, oyların yüzde 70’ini alarak, parlamentoda çoğunluğa sahip olmuştu. Bu seçimlerdeyse, Paşinyan’ın Sivil Sözleşme Partisi, diğer iki partiyle blok oluşturmak yerine, tek başına katılacak. Paşinyan’ın en güçlü rakibi ise Ermenistan’ın ikinci cumhurbaşkanı olan ve “Karabağ Lobisi” denen radikal milliyetçi kesimin önemli temsilcilerinden Rober Koçaryan. Koçaryan, radikal milliyetçi Taşnak Partisi ve Ermenistan Direniş Partisi’yle birlikte “Ermenistan İttifakı”nı kurdu.

MOSKOVA İLE TEMAS

Paşinyan, bu seçimde yüzde 60 oy alacaklarını söylese de, kamuoyu yoklamaları, durumun farklı olduğunu gösteriyor. İki ay öncesine kadar ki kamuoyu yoklamalarında Koçaryan’ın desteğinin yüzde 6, Paşinyan’ın partisininse yüzde 30’larda gösterilmesine karşılık, iki hafta önce yapılan anketler, Koçaryan’ın desteğinin Paşinyan’ınkine yetiştiğini gösteriyor. Uzmanlar, bunun en önemli nedeninin, mayıs ayında Azerbaycan’la Ermenistan arasında patlak veren gerginlik olduğu görüşünde.

Paşinyan, Karabağ Savaşı öncesinde Rusya’nın tepkisini çekecek bazı adımlar atmış, bu da Moskova’nın Karabağ Savaşı’nda tarafsız kalmasının önemli nedenlerinden birini oluşturmuştu. Kasım ayındaki ateşkes anlaşmasından sonra ise Paşinyan, Kafkasya’daki en önemli güç olan Rusya’yla yeniden yakınlaştı. Moskova yönetimi, Paşinyan’ı Kafkasya’da kendi oluşturduğu düzenin garantisi olarak gördüğünden, Paşinyan karşıtı gösterilere destek vermemişti. Bu seçim sürecinde de Rusya’nın herhangi bir tarafa açık destek vermediği görülüyor. Buna karşılık, hem Paşinyan, hem de Koçaryan, seçimden önce Moskova’ya giderek Putin’le görüştü.

Anayasaya göre, hiçbir parti tek başına iktidar olamazsa ve seçimlerin ilanından itibaren 6 gün içinde, aralarında en az üç partinin olduğu bir koalisyon hükümeti kurulamazsa, ikinci tur parlamento seçimlerine gidilmesi gerekiyor. İkinci tur seçimlere, en fazla oyu almış iki parti veya blok katılabiliyor. Son anketlerde iki liderin başa baş gittiği göz önüne alınırsa, önümüzdeki haftalarda seçim sürecinin devam edeceği söylenebilir. Öte yandan, toplum Paşinyan taraftarları ve karşıtları arasında bölünmüş durumda. Bu da, ülke içindeki siyasi gerilimin seçimlerden sonra da devam edeceğine işaret ediyor. lKİEV