Fortis'i kurtarma çabaları

Belçika ve Lüksemburg hükümetleriyle Fransız bankası arasında sağlanan anlaşma, her 2 ülkenin Fortis'teki yüzde 49 azınlık hisselerini çoğunluğa çevirerek, yeni çıkarılacak BNP Paribas hisseleri karışılığında Fransızlara devrini içeriyor.

Belçika ve Lüksemburg hükümetleriyle Fransız bankası arasında sağlanan anlaşma, her 2 ülkenin Fortis'teki yüzde 49 azınlık hisselerini çoğunluğa çevirerek, yeni çıkarılacak BNP Paribas hisseleri karışılığında Fransızlara devrini içeriyor.

Yaklaşık 9 milyar Avro'luk hisse değişimi şeklinde gerçekleşen operasyon sonucunda BNP Paribas'nın yüzde 11,7'si Belçika ve yüzde 1,1'i Lüksemburg'a geçti.
Buna göre Belçika hükümeti, Fortis Belçika hisselerinin yüzde 75'i karşılığında BNP Paribas'dan 2,25 milyar Avro'luk hisse alırken Lüksemburg hükümetine, Fortis Lüksemburg'un yüzde 66 hissesine karşılık olarak 775 milyon Avro'luk BNP Paribas hissesi verildi.

Anlaşma kapsamında 10,4 milyar Avro'luk yapısal ürün portföyü bankadan ayrılarak ayrı bir yapıya nakledilecek. Söz konusu şirkette Fortis'in uluslararası biriminin (Fortis Holding) yüzde 66, Belçika hükümetinin yüzde 24 ve BNP Paribas'nın yüzde 10 hissesi bulunacak.

Fortis'in Türkiye dahil uluslararası bankacılık ve sigortacılık faaliyetleri, holding şirketi bünyesinde kalırken Fortis hissedarlarının zararları, Belçika ve Lüksemburg'daki kamulaştırmalardan gelen paranın aktarılmasıyla kısmen telafi edilecek.

Ana pazarları Belçika, Hollanda ve Lüksemburg'u kaybeden Fortis'in holding şirketinin taliplilerle müzakereleri sonuçlandırarak, Türkiye dahil uluslararası banka ve sigorta iştiraklerini elinden çıkarması bekleniyor.

Belçika Başbakanı Yves Leterme, Fortis'in satışının ardından yaptığı açıklamada, bankanın ve mevduat sahiplerinin çıkarlarını korumak zorunda olduklarını anlatarak, BNP Paribas şemsiyesi altında Fortis Belçika'nın yükümlülüklerini yerine getirmesine ortam hazırladıklarını kaydetti.

Leterme, ''(Aldığımız) bu önlemler, Belçika'nın mevduat sahiplerine ve müşterilere taahhüdünü yanında Fortis grubunda işten çıkarılma endişelerini tam anlamıyla karşılıyor'' dedi.

Fortis'İn küresel finansal krizle dansı kısa sürdü

Küresel finansal kriz, 1 yıl önce 50 milyar doların üzerinde piyasa değeri ve 24 Avro'luk hisse fiyatıyla dünyanın en büyük 20 bankası arasında bulunan Fortis'i parçalayarak yedi.
Krizin ayak seslerinin yeni yeni duyulduğu geçen yıl Royal Bank of Scotland ve İspanyol Santander konsorsiyumuyla birlikte Hollanda bankası ABN Amro'yu dünya bankacılık tarihinin rekoru olan 70 milyar Avro'ya satın alan Fortis, payına düşen Hollanda bankacılık birimleri için 24 milyar Avro ödeme taahhüdüne girince, küresel mali krizin de etkisiyle sermaye sıkıntısı yaşamaya başladı.

Sorunu çözmek için kar payı dağıtmaktan da vazgeçerek geçen Haziran ayında 8 milyar Avro'luk kaynak paketi hazırlayan Fortis, yatırımcılarının tepkisiyle karşılaştı. Bankayı yeterince şeffaf olmamakla suçlayan yatırımcıların ısrarı üzerine Fortis Üst Yöneticisi Jean-Paul Votron istifa etmek zorunda kaldı. Bu arada kredi derecelendirme kuruluşları, belirsizlik gerekçesiyle art arda bankanın kredi notunu düşürmeye başladılar.
Fortis'te istifa eden Votron'un yerine geçici olarak getirilen Herman Verwilst, geçen hafta başındaki kurtarma operasyonuna kadar görevini sürdürdü.

Bu arada bankanın sermaye sıkıntısının şiddetlendiği ve yükümlülüklerini yerine getirmekte zorlandığı söylentileri her geçen gün yaygınlaşırken bir yıl önce 24 Avro'dan işlem gören hisse senetleri istikrarlı düşüşle 4 Avro'ya kadar indi. Piyasa değeri geçen yıl 50 milyar Avro'ya ulaşan Fortis, son 12 ayda değerinin yaklaşık 5'te 4'ünü kaybetti.
Fortis'in kötüleşen göstergelerini izlemekte olan Belçika, Hollanda ve Lüksemburg hükümetleri, geçen hafta başında 11,2 milyar Avro'luk sermaye aktarımı karşılığında bankayı kısmen kamulaştırdılar. Fakat bu önlemi yeterli görmeyen Hollanda hükümeti, ABN Amro dahil bankanın tüm Hollanda faaliyetlerini 16,8 milyar Avro'ya tamamen kamulaştırdı. Hollanda Maliye Bakanı Wouter Bos, operasyonu ''Fortis'in en sağlıklı parçasını aldık'' şeklinde değerlendirdi.

Belçika ve Lüksemburg'un da Hollanda örneğini izleyerek Fortis birimlerini tamamen kamulaştırarak BNP Paribas'a satmaları 28 yaşındaki Fortis'in sonunu hazırladı.

Belçikalı AG gurubunun Hollandalı AMEV ve VSP guruplarıyla 1980 yılına birleşmesinden doğan Fortis, Türkiye pazarına 3 yıl önce Dışbank'ı 987 milyon Avro'ya satın alarak girmişti.

Fortis Türkiye'nin açıklamaları

Fortis Türkiye'den yapılan yazılı açıklamada, "Fortis Bank Belçika, yeni hissedarları BNP Paribas ve Belçika Devleti ile çok daha kuvvetli bir hale gelmiştir. Fortis Türkiye ise bu yeni ortaklık yapısı ile müşterilerine yönelik sorumluluklarını yerine getirmek ve büyümesini sürdürmek yolunda daha da büyük bir desteğe sahip olmuştur" denildi.

Banka’dan yapılan açıklamada, “1,75 milyar YTL öz sermayesi, mükemmel likidite birikimi ve 2008 yılının ilk yarısında elde ettiği 155 milyon YTL net konsolide karı ile son derece güçlü bir banka olan Fortis Türkiye, BDDK’nın koyduğu kural ve yönetmelikler doğrultusunda yürüttüğü faaliyetlerini olağan şekilde sürdürmekte, başarılı performansını ve Türkiye ekonomisine katkılarını daha da ileri noktalara taşımayı hedeflemektedir” denildi.

Avrupa hükümetlerinden açıklamalar

İzlanda hükümeti, bankaları desteklemek için bir ekonomik paket sunmayacağını bildirdi.
İzlanda Başbakanı Geir Haarde, hafta sonu yapılan toplantılardan sonra hükümetin özel bir önleme ihtiyaç olmadığına karar verdiğini söyledi. Haarde, dün İzlanda bankalarının denizaşırı varlıklarından bazılarını satacağını açıklamıştı.

İzlanda hükümeti, geçen hafta sıkıntıdaki ülkenin üçüncü büyük bankası Glitnir bankasını devletleştirmişti.

İsveç hükümeti ise mevduatta garanti tutarını bugünden itibaren artıracağını açıkladı. Açıklamada, mevduatta halen 35 bin 500 dolar olan garanti tutarının, ülkedeki bankalara güveni desteklemek amacıyla 71 bin dolara çıkarılacağı belirtildi.

Maliye Bakanı Anders Borg ve Sermaye Piyasaları Bakanı Mats Odell yaptığı ortak açıklamada, ''bu önlemin, banka müşterilerinin mali sisteme olan güvenini sürdürmeyi amaçladığını'' kaydetti.

Danimarka Ekonomi Bakanlığı da borç veren kurumların, hesap sahiplerinin kayıplarını karşılamayı garanti etmeye yardımcı olacak bir fona iki yıllığına 6,4 milyar dolar katkıda bulunmayı kabul ettiğini bildirdi.

Öte yandan İngiltere, küçük tasarruf sahiplerini küresel finansal kriz karşısında korumasız bırakmayacağını bildirdi.

İngiltere Hazine Bakanı Yvette Cooper, BBC radyosuna verdiği demeçte, ''Bu koşullar altında vatandaşlarımızı ve küçük tasarruf sahiplerimizi korumasız bırakmayacağız'' dedi.

Almanya'nın tüm bankacılık sektörü için bir plan üzerinde çalıştığına ilişkin haberlerle ilgili olarak Almanya'dan konuya açıklık getirmesini beklediklerini söyleyen Cooper, hükümetin ''gerekli olduğunda radikal kararları almaya hazır olduğunu'' ifade etti.

Almanya bugün, finansal krizde duruma göre çözümün etkisiz olabileceğini belirterek, tüm bankacılık sektörü için bir ''B planı'' üzerinde çalıştığını açıkladı, ancak ayrıntı vermedi.