Füsun Demirel’den yasaklanan Kürtçe oyunla ilgili açıklama: "İtalya’da siyaseti hicveden bir oyun"

Nobel Edebiyat Ödülü sahibi İtalyan yazar Dario Fo'nun, 1995 yılından beri Türkçe dilinde resmî çevirmeni ve temsilcisi olan tiyatro sanatçısı Füsun Demirel, Fo'nun "Klakson Borazanlar ve Bırtlar" eserinden uyarlanan Kürtçe "Bêrû" oyunuyla ilgili "İtalya’da 70’li yıllardaki siyaseti hicveden bir oyundur" dedi.

İBB Şehir Tiyatroları’nda sahnelenmesi planlanan "Bêrû" adlı Kürtçe oyun, "kamu düzenini bozabileceği" gerekçesiyle Gaziosmanpaşa Kaymakamlığı’nca yasaklandı.

Konuyla ilgili açıklama yapan Füsun Demirel, Türkiye’de "Yüzsüz" olarak bilinen "Klakson Borazanlar ve Bırtlar" adlı oyunda Fo’nun Shakespeare ve Brecht gibi kendi ülkesindeki siyasi ve toplumsal durumları ele aldığını belirterek, "Bunun dışında bir anlam yüklemek Dario Fo’nun sağduyulu, öngörülü metinlerini anlayamamaktır" ifadelerini kullandı.

Demirel, Instagram hesabının hikâye bölümünden paylaştığı açıklamasında şunları söyledi:

"1995 yılından beri Türkiye’de Türkçede resmî çevirmeni ve temsilcisi olduğumuz 1997 Nobel ödülü sahibi yazar, yönetmen, ressam, oyuncu Dario Fo’nun Kürtçe olarak sahnelenmekte olan oyunu ‘Klakson Borazanlar ve Bırtlar’, Şehir Tiyatroları Sahnesi’nde kala kamu güvenliğine zarar verebilir denilerek yasaklanmıştır.

Sosyal medyadaki bilgi kirliliği neticesinde kamuoyuna açıklık getirmek zorunluluğu doğmuş bulunmaktadır. Öncelikle yazarın ‘Yüzsüz’ adında  bir oyunu yoktur. Yazar henüz hayatta iken Türkiye’de ‘Yüzsüz’ isminin zaman zaman kullanıldığı bilgisini aldığında bu ismi kabul etmemiş ve oyunun özgün dilinden ve özgün ismi ile anılması gerektiğini hatırlatmıştır. Yani söz konusu oyun ‘Klakson Borazanlar ve Bırtlar’dır.

Oyun 1981 yılında yazılmıştır. 1978 yılında öldürülen Hıristiyan Demokrat Parti başkanı Aldo Moro olayından sonra yazılan oyunda kaçırılıp öldürülen kişinin bir politikacı değil de bir sanayici olsaydı (Fiat’ın sahibi Agnelli) acaba ne değişirdi sorusunu bu fars oyunda sorgular. İtalya o yıllarda kötü giden ekonomisi, siyasi yönetimi ve ülkede tehdit oluşturan Brigate Rosse eylemlerinde zor yıllar geçiriyordu. Dario Fo’yu o dönem İtalyan siyasetinde en çok ilgilendiren ise Aldo Moro eğer öldürülmeseydi Hıristiyan Demokrat Parti ve İtalyan Komünist Partisi arasında bir koalisyon oluşturulacak olmasıydı.

Bu koalisyon o dönem bir umuttu.  Dönemin etkili İtalyan derin devleti Gladio’nun bu cinayette parmağı olduğu biliniyordu. Dario Fo’nun temiz toplum, temiz siyaset umutları ile kaleme aldığı ‘Klakson Borazanlar ve Bırtlar’ İtalya’da 70’li yıllardaki siyaseti hicveden bir oyundur.  Tıpkı örneğin Shakespeare, Brecht oyunları gibi Dario Fo oyunları da kendi ülkesindeki siyasi, toplumsal durumları masaya yatırır. Bunun dışında bir anlam yüklemek Dario Fo’nun sağduyulu, öngörülü metinlerini anlayamamaktır.

Ve sanat tüm yasak, sansür ve engellere rağmen işlevini her koşulda yerine getirir."