Gazetecilik ve siyasal yaşam

ALEV COŞKUN

Oktay Ekşi, tüm yaşamı gazeteci olarak geçmiş, Türkiye’nin en deneyimli ve en etkin gazetecilerinden biridir.

Ekşi, gazeteciliğe 19 yaşında Ankara’da muhabir olarak başladı. Dünya, Yeni gazete, Hürriyet gazetelerinin Ankara Büro şefliğini yaptı. Hürriyet gazetesinin Türkiye’nin en çok satan gazetesi olduğu yıllarda (1980-2010) gazetenin başyazarlığını yaptı. Gazetecilik yaşamı tam 59 yıl sürdü.

Ekşi, uzun yıllar süren gazeteciliğinin yanında 1961 Anayasası’nı hazırlayan 1961 Kurucu Meclisi’ne Basın Temsilcisi olarak seçildi. Meclis Başkanlık Divanı Katip üyesi olarak görev yaptı. Ayrıca siyasal yaşamda Sosyal Demokrat Parti(SODEP) Genel Başkan Yardımcılığı ve 24. Dönem İstanbul Milletvekilliği görevlerinde bulundu.

Gazetecilik yaşamı sırasında bir çok ödüle değer görüldü. Bu özet bilgi onun gerek basın, gerek siyasal ve toplumsal yaşamda ne derece deneyimli ve birikimli olduğunu göstermeye yeterlidir.

Ekşi, “Gazetecilikte Geçen O Yıllar” başlığı altında mesleki anılarını 2017 yılında kitaplaştırdı. O kitapta basın yaşamına bir “muhabir” olarak girdiği Ocak 1952 tarihinden 1956 yılına kadar geçen zaman dilimindeki gazetecilikle ilgili anıları ve döneme ait siyasal olayları anlatmıştır.

“Gazetecilikte Geçen O Yıllar-2” adını taşıyan kitabında Ekşi, 1956-1961 yılları arasında gelişen siyasal olayları ele alıyor.

DÖNÜM NOKTASI

1956 yılı, bir bakıma 14 Mayıs 1950’de özgür seçimle iktidara gelen Demokrat Parti siyasal iktidarının dönüm noktasıdır. Özgürlükler kahramanı olarak iktidara gelen DP ve Başbakan Menderes, özgürlükleri kısan, basına ağır cezalar uygulayan ünlü basın yasasını Meclis’e getiriyordu.

Oktay Ekşi, 24 yaşında acar bir gazetecidir ve özellikle siyasal gelişmeleri çok sıkı olarak izlemektedir. İşte o günleri yaşayan Ekşi, özellikle bir dönüm noktası olan 1956 yılı Basın Yasası’nın Meclis’teki görüşmelerini Meclis tutanaklarından ve belgeler vererek gelecek kuşaklara aktarmaktadır.

Kitapta daha sonra 1957 seçimleri ele alınıyor. 1957 seçimleri çok sert geçmişti, muhalefetin oyu yükseliyordu.; seçim sonuçlarını izleyen Menderes, gelen sonuçların DP’nin aleyhinde gelişmesini görünce “Allah bana bir daha böyle bir seçim gecesi yaşatmasın” diye feryat etmişti.

Kitapta, tartışmalı 1957 seçimlerinde Gaziantep’te yaşanan olaylar ve CHP milletvekili adayları Cemil Sait Barlas ve Ali İhsan Göğüş’le birlikte 30 kişinin tutuklanmaları ele alınıyor.

Bu olayların nesnel olarak anlatımı okuyucuyu ister istemez bu günlere getiriyor ve 31 Mart ve 23 Haziran 2019 İstanbul seçimleri ile ortaya çıkan paralellikleri anımsatıyor.

1956-1960

1956-1960 yılları, çok partili siyasal yaşamımızın en tartışmalı dönemlerinden birisidir. O zaman dilimindeki olaylar adeta bir siyasal laboratuvar gibidir. Dikkatle incelenmesi ve ders alınması gerekir. Ekşi, etkin ve deneyimli gazeteciliği ile okuyucuya bu olanağı sunuyor.

Kitapta 1960 askeri hareketine gidişte sınır taşı olan Tahkikat Komisyonu’nun kuruluşu, CHP Genel Başkanı İnönü’nün Meclis Kürsüsü’nden muhalefeti uyaran konuşmaları ve sonunda Meclis’ten 12 celse kovulması nesnel bir yaklaşımla okuyucuya aktarılıyor.

1960 İhtilali’ne giden yolda, DP siyasal liderliğinin yaptığı hatalar tüm ayrıntılarıyla ortaya konuluyor, unutulmayan 555K formülü ve Kızılay’daki olaylar anlatılıyor.

Kitapta 121 dipnot ve 117 resim ve döneme ait gazete kupürü kullanılmıştır.

Temiz ve yalın bir Türkçe ile yazılmış olan kitap bir öykü tadındadır ve hiç kuşkusuz 1956-1960 arasındaki çok hareketli ve tartışmaları dönem için bir kaynak kitap niteliğindedir.

Gazetecilik ve Türk siyasal yaşamıyla ilgilenen herkesin okuması gereken bir kitaptır.

Oktay Ekşi’nin meslek yaşamının geriye kalan 1960-2010 yıllarını da kapsayan kitabını istek ve merakla bekliyoruz.

Gazetecilikte Geçen O Yıllar-2 / Oktay Ekşi / Epsilon Yayınları / 250 s. / Ağustos 2019