Geliri azalan çalışan, çareyi gayri resmi çalışmakta bulunca kayıt dışılık arttı

Temmuz ayıyla birlikte özellikle yerli turist tarafında hareketlilik bekleyen turizmci, umduğunu bulamadı. Pandemiden ağır yara alan sektörde yaz tatili otelciliğinin sezonu kapamasıyla birlikte 2.5 milyon kişinin işsiz kalması bekleniyor.

Antalya’daki otellerin yüzde 50’sinin, Ege’deki otellerin de yaklaşık yüzde 80’inin tesisini açamadığını söyleyen Ege Turistik İşletmeler ve Konaklamalar Birliği (ETİK) Başkanı ve Türkiye Otelciler Federasyonu (TÜROFED) Başkan Yardımcısı Mehmet İşler, “Bu durumdan en az 1.5 milyon çalışan etkilendi” dedi.

Bu çalışanların kimisinin istifa ettiğini, kimisinin kısa çalışma ödeneğinden yararlandığını, kimisinin de iş bulamadığı için çalışamadığını aktaran İşler, “Resort otelciliğinin bitimiyle yani kış aylarına girmemizle işyerleri personel azaltmaya gidecektir. 2.5 milyon kişinin işsiz kalma riski var. Genele baktığımızda ise 9 milyon 750 bin kişi tehdit altında. Çünkü turizm 54 yan sektörü etkiliyor. Bu da 18.5 milyon çalışana denk geliyor. Yaşanan olumsuzluklar 18.5 milyon insandan 9.7 milyonunu etkiledi. Çalışanların yüzde 65-70’i kısa çalışma ödeneği kapsamına alınmayıp direkt işsiz kalacak. Sadece yüzde 30’u bu ödenekten yararlanabilecek” diye konuştu.

KAYIT DIŞILIK ARTTI

İşler, Covid-19 sürecinde kayıt dışı çalışanların sayısında da artış yaşandığına dikkat çekti. Bunun özellikle yemeiçme sektöründe yaşandığını anlatan İşler, “Kısa çalışma ödeneğinden yararlanan bazı çalışanların, başka bir acentede de gayri resmi çalıştığını duyuyoruz. Hem ödenekten yararlanıp hem de kayıt dışı çalıştığı yerden maaş alıyor. SGK ödemeleri gibi maliyetleri karşılamadığı için işverenin de işine geliyor. Covid-19 böyle bir durum yarattı” dedi.

Öte yandan Türkiye turizmindeki mevcut tablonun rakip ülkelere göre iyi olduğunu belirten İşler, şöyle devam etti: “Sektörün yıl sonuna kadar 11 milyar dolarlık turizm geliri, 15 milyon da turist hedefi var. Tabii ki 2019’un çok gerisindeyiz. Geçen yıla kıyasla yüzde 70-75’e yakın düşüş var ancak geçen yılla kıyaslamak doğru olmaz. Rakip ülkelerle kıyaslama yaparsak da onlara göre gayet iyi durumdayız. Ancak sektörün gözü artan vakalarda. Ölü sayılarında şeffaf olmamız lazım. Vakaların her geçen gün artması yasakların da artması demek. Şehirlerarası yolculukların ya da uçuşların yasaklanması durumunda turizm biter, bu sefer hiç konuşamayız.”

DÜNYADA DA ENDİŞE BÜYÜYOR

Türkiye’de zaten yüksek olan işsizliğin pandemiyle birlikte tırmanması beklenirken, dünyada da durum farklı değil. Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres, bu yıl koronavirüs salgını nedeniyle dünya çapında turizm sektöründe çalışan 120 milyon kişinin işinin tehdit altında olduğunu açıkladı.

Covid-19 salgınının turizm sektörüne etkileri ile ilgili bir rapor yayımlayan BM, salgın nedeniyle dünya çapında sınırların kapanmasıyla otellerin kapatıldığını, uçuşların iptal edildiğini anımsattı. Yılın ilk 5 ayında uluslararası turist sayısının yüzde 56 düştüğü kaydedilen raporda, yıl sonuna kadar bu oranın yüzde 78’e kadar ulaşabileceği belirtildi.

Raporda, turizm ihracat gelirlerinde 910 milyar ila 1.2 trilyon dolar arasında bir kayıp yaşanabileceği vurgusu yapıldı.

EN ÇOK KADIN VE GENÇLER ETKİLENECEK

Guterres, “Kriz, gelişmiş ekonomiler için büyük bir şok. Ancak gelişmekte olan ülkeler turizme büyük ölçüde bağımlı olduğu için acil bir durum söz konusu” diye konuştu.

BM Turizm Örgütü (UNWTO) Pazarlama Sorumlusu Sandra Carvao ise turizm işletmeleri küçük ve orta ölçekli işletmeler olduğu için bu özellikteki işletmeler adına yıkıcı bir durumun söz konusu olduğunu belirterek “Sektörde iş kaybından en çok kadınlar ve gençler etkilenecektir. Turizm sektörünün yarısından fazlasında kadın çalışanlar istihdam edildiği için de en çok kadın çalışanları etkileyecektir” dedi.