Gezegeni yapay olarak soğutabilir miyiz?

Her fırsatta vurgulanıyor: yeterli önlem alınmaması halinde biyo çeşitlilik açısından dünyanın en zengin bölgelerindeki canlı türlerinin yarısı bu yüzyıl sonuna kadar yok olabilecek. Bir yandan iklim değişikliği tehdidiyle mücadelede “isteksiz” görünen sanayileşmiş ülkelere ve tüm insanlığa etkilerinin en aza indirilmesi konusunda çaba harcamaları çağrısı yapılırken bir yandan da bilim dünyası hemen hemen her alanda çözümler üretmenin yolunu arıyor. Bu hafta Herkese Bilim Teknoloji dergisinde “2019 yılında neler olacak?” sorusunu ortaya attık ve gördük ki çevre ile ilgili çözüm bekleyen sorunlar bilim dünyasının başlıca gündemi içinde. Detaylı bilgiyi dergide arzu ederseniz okuyabilirsiniz. İçlerinden en çarpıcı olanlardan biri gezegeni yapay olarak soğutmak. Bu konuda süregelen büyük bir proje var. Adı SCOPEx. Açılımı Stratosferik Kontrollü Yörünge Saptırma Deneyi. Bilim insanları tebeşir tozuna benzer parçacıkları stratosfere püskürtecekler sonra da nasıl dağıldığını inceleyecekler. Bilim dünyası bu konuda ikiye ayrılmış durumda. Bir kısmı bu parçacıkların güneş ışınlarının bir kısmını uzaya geri yansıtarak gezegenimizi soğutabileceğini düşünüyor; bir kısmı ile bu uygulamanın istenmeyen sonuçlar doğuracağından ve zaten kör topal ilerleyen sera gazı emisyonlarını azaltma çabalarını baltalayacağından endişeli.

Bu karşıt görüşlerin olması son derece önemli. Şunu söyleyelim. Bilimsel araştırmalar kuşkusuz son derece önemli. Ve bilimsel dayanağa dayalı her yeni bulgu tartışılmalı. Her yönüyle.

Bu hafta bu sayfalarda bitkilerin fotosentez yapmalarını hızlandırabilecek yeni bir yönteme yer verdik. Bu da tıpkı gezegeni yapay olarak soğutmak gibi bir tartışma konusu. Zira gezegenimiz artan nüfusu beslemekte zorlanıyor. Buna bir de küresel iklim değişikliğini eklediğimizde işler vahim bir noktaya doğru gidebilir. Bu yüzden daha fazla boy atan ve daha çok mahsul verebilecek bitkilerin olması hiç de fena fikir değil. Denemeler şimdilik tütün bitkisi üzerine. Ama çerçeve genişletilebilir. Öte yandan bunun olası ekolojik sonuçları da var. Ayrıca genleri ile oynanmasının insan sağlığı üzerindeki yansımaları da henüz bilinmiyor. Dediğimiz gibi bilim çok yönlü. Sadece insanı değil içinde bulunduğumuz çevreyi, diğer canlıları da gözeten sürdürülebilir çözümler üretebildiği sürece diyebiliriz ki her zaman umut var bu dünyada...